Laoşan
| Laoşan Şanyü | |
|---|---|
| 老上單于 | |
| E.ə. 174 – E.ə. 160 | |
| Əvvəlki | Mete xaqan |
| Sonrakı | Günçen |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | bilinmir |
| Vəfat tarixi | E.ə. 160 |
| Milliyyəti | Hun |
| Atası | Mete xaqan |
| Uşaqları |
Günçen İçiz Hunye Syuçu |
| Dini | Tenqriçilik |
Laoşan Şanyü (çin: 老上單于, E.ə. 174 – E.ə. 160) — hunların üçüncü şanyüsü.
Adı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Mete xaqanın oğlu. Anadan olarkən ona Çiçu adını qoymuşdular (稽粥). Laoşan adının mənbəyi məlum deyil. Hulsevə görə bu Hun dilindəki bir sözün tərcüməsi yaxud sözün bənzədilməsi ola bilər[1]. Çin dilində Laoşan "qoca və üstün" mənasına gəlir. Hun dilində olan adının Kökxan olduğu düşünülür.
Hakimiyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Onun hakimiyyəti dövründə Hunlar Çinə böyük yürüş başlatdılar. Laoşanın istəyi Çini tamamilə ələ keçirmək idi. E.ə. 166-cı ildə Hunlar 140.000 əsgərlə birlikdə paytaxt Siana çatarkən imperator ətraf ərazilərdən yığdığı 100.000 əsgərlə onu qarşılamağa çıxdısa da Laoşan geriyə, Monqolustana çəkildi. Onun bu səyahəti bir ay çəkdi. O daha sonra 10.000 hun əsgəri ilə Lyaodun yarımadasına hücuma keçdi. İndiki Pekinin yaxınlıqlarında yerləşən Çili şəhərinəcən gələn Laoşan imperatorun sülh təklifi ilə razılaşaraq geri qayıtdı. Mərkəzi Asiyadakı son Hind-Avropa qövmü olan Yueçjilər qovuldu. E.ə. 162-ci ildə Yueçji xanının qafatasından qımız qabı düzəldən Laoşan imperiyanı qərbə doğru genişlətdirdi. Sonradan bu qab atadan-oğula keçməyə başladı. O hakimiyyətə gələn kimi İmperator Venin qızı ilə evlənmişdi.
Ölümü və ailəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]O e.ə. 160-cı ildə vəfat etdi. Övladları:
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Hulsewé, A.F.P. (1979). China in Central Asia: The Early Stage 125 BC – AD 23: an annotated translation of chapters 61 and 96 of the History of the Former Han Dynasty. Introduction by M. A. N. Loewe. ISBN 90-04-05884-2. Leiden: E. J. Brill
| SƏLƏF Mete xaqan |
|
Laoşan E.ə. 174 - E.ə. 160 |
|
XƏLƏF Günçen |