Laoşan

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Laoşan Şanyü
老上單于
E.ə. 174 – E.ə. 160
ƏvvəlkiMete xaqan
SonrakıGünçen
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi bilinmir
Vəfat tarixi E.ə. 160
Milliyyəti Hun
Atası Mete xaqan
Uşaqları Günçen
İçiz
Hunye
Syuçu
Dini Tenqriçilik

Laoşan Şanyü (çin: 老上單于, E.ə. 174E.ə. 160) — hunların üçüncü şanyüsü.

Adı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mete xaqanın oğlu. Anadan olarkən ona Çiçu adını qoymuşdular (稽粥). Laoşan adının mənbəyi məlum deyil. Hulsevə görə bu Hun dilindəki bir sözün tərcüməsi yaxud sözün bənzədilməsi ola bilər[1]. Çin dilində Laoşan "qoca və üstün" mənasına gəlir. Hun dilində olan adının Kökxan olduğu düşünülür.

Hakimiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Onun hakimiyyəti dövründə Hunlar Çinə böyük yürüş başlatdılar. Laoşanın istəyi Çini tamamilə ələ keçirmək idi. E.ə. 166-cı ildə Hunlar 140.000 əsgərlə birlikdə paytaxt Siana çatarkən imperator ətraf ərazilərdən yığdığı 100.000 əsgərlə onu qarşılamağa çıxdısa da Laoşan geriyə, Monqolustana çəkildi. Onun bu səyahəti bir ay çəkdi. O daha sonra 10.000 hun əsgəri ilə Lyaodun yarımadasına hücuma keçdi. İndiki Pekinin yaxınlıqlarında yerləşən Çili şəhərinəcən gələn Laoşan imperatorun sülh təklifi ilə razılaşaraq geri qayıtdı. Mərkəzi Asiyadakı son Hind-Avropa qövmü olan Yueçjilər qovuldu. E.ə. 162-ci ildə Yueçji xanının qafatasından qımız qabı düzəldən Laoşan imperiyanı qərbə doğru genişlətdirdi. Sonradan bu qab atadan-oğula keçməyə başladı. O hakimiyyətə gələn kimi İmperator Venin qızı ilə evlənmişdi.

Ölümü və ailəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

O e.ə. 160-cı ildə vəfat etdi. Övladları:

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Hulsewé, A.F.P. (1979). China in Central Asia: The Early Stage 125 BC – AD 23: an annotated translation of chapters 61 and 96 of the History of the Former Han Dynasty. Introduction by M. A. N. Loewe. ISBN 90-04-05884-2. Leiden: E. J. Brill