Li Kuan Yu

Li Kuan Yu
Li Kuan Yu
	çin. 李光耀
Sinqapurun Baş naziri
	5 iyun 1959 – 28 noyabr 1990
Sonrakı	Qoh Çok Tonq[d]
Sinqapurun böyük naziri
	28 noyabr 1990 – 11 avqust 2004
Sinqapur Parlamentinin üzvü
	22 aprel 1955 – 23 mart 2015
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	16 sentyabr 1923[…]
Doğum yeri	Sinqapur;
Vəfat tarixi	23 mart 2015[…] (91 yaşında)
Vəfat yeri	, Sinqapur;
Vəfat səbəbi	ağciyər iltihabı
Partiya	Xalq Hərakatı Partiyası[d];
Təhsili	London İqtisadiyyat və Siyasi Elmlər Məktəbi,; Kembric Universiteti,; Sinqapur Milli Universiteti,; London Universiteti[d];
Fəaliyyəti	filosof, avtobioqraf[d], vəkil, dövlət xadimi, siyasətçi
Uşaqları	Li Syan Lun;
Dini	aqnostisizm
Təltifləri	;
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Li Kuan Yu, (ing. Lee Kuan Yew, və ya Lee Kwan-Yew; çin. 李光耀, 16 sentyabr 1923^[1]^[2]^[…], Sinqapur^[2]^[3] – 23 mart 2015^[3]^[4]^[…], ^[6]^[1]) — Sinqapur siyasətçisi, Sinqapurun üçüncü Baş Naziri.

Həyatı

16 sentyabr 1923-cü ildə Sinqapurda çinli ailədə anadn olub. Əvvəlcə Sinqapur məktəblərində — Telok Kurau məktəbində, Rafflz İnstitutunda, Sinqapur Milli Universitetində təhsil alır, sonra təhsilini Kembric Universitetində davam etdirir (1945–1949).

1949-cu ildə vətənə qayıdır. 1950-ci ildən Sinqapurun Laycock and Ong şirkətində vəkil kimi çaışır, həmçinin həmkarlar ittifaqı hərəkatında fəaliyyət göstərir.

1954-cü ildə "Milli Hərəkat Partiyası"nın baş katibi seçilir. Partiya 1959-cu ildən hakimiyyətə gəlir və həmin ildən 1990-cı ilədək baş nazir postunu tutur. 1990–2004-cü illərdə Qo Çok Tonqun hökumətində böyük nazir vəzifəsini tutur. 2004-cü ilin avqustunda oğlu Li Syanlun baş nazir təyin olunur və o nazir-menton (hami) vəzifəsinə təyin edilir. 2011-ci ildə bu vəzifədən istefa verir.

Metodları

Kişilər həmişə şalvarda, qadınlar isə havanın temperaturundan asılı olmayaraq corab geyinməlidirlər. Maşınların sürəti saatda 80 kilometri ötməməlidir. Bütün şəhər video kamera ilə təchiz olunub.

Vətəndaşların kimə gəldi səs verməməsi üçün bülletendə seçicinin pasport nömrəsi yazılır. Buna görə o Sinqapuru dünyanın ən demokratik dövləti sayır. Oğurluq, narkotik maddələrdən istifadə, zorlama və korrupsiyaya görə dar ağacından asılma cəzası hökm sürür. Qamçı ilə cəzalanma indiyə qədər tətbiq olunur.

Onun tərəfindən mətbuata ciddi senzura qoyulub. Qəzetlərə seksdən və siyasətdən yazmaq qəti qadağan olunub.

Baş nazir apardığı müşahidələrdən belə qəanaətə gəlir ki, ağıllı kişilərin əksəriyyəti gözəl, lakin çox ağıllı olmayan qadınlarla ailə qururlar. Nəticədə ağıllı qadınların əksəriyyəti subay qalırlar. O, 1982-ci ildə diplomlu qadınlarla ailə quran kişilərin yüksək məbləğdə mükafatlandırılması barədə qərar çıxarır. Həmin qərara görə dünyaya ikinci uşaq gətirən diplomsuz qadın cərimələnir.

Li Kuan Yu öz eksperimental ölkəsini "Asiya İsveçrəsinə" çevirə bilmişdi. Ancaq elə şeylər var ki, polis də onun qarşısında acizdir. Baş nazir bunu çıxışlarının birində açıqlayıb: "Çinliləri hər şeyə məcbur etmək olar, lakin onları muncuq oynamamağa məcbur etməyi heç kim bacarmaz".

Mənbə

İngilis dilində

Culture Is Destiny; A Conversation with Lee Kuan Yew Arxivləşdirilib 2009-03-30 at the Wayback Machine
Time Magazine Arxivləşdirilib 2011-02-13 at the Wayback Machine — Lee was chosen as Asia’s 100 most influential persons of the century by TIMEAsia magazine.
War of Words Alejandro Reyes, Asiaweek.com, September 25, 1998. Retrieved 2004-12-08
Lee Kuan Yew: A Chronology, 1923–1965 Arxivləşdirilib 2005-11-26 at the Wayback Machine Largely based on Lee Kuan Yew. The Singapore Story: Memoirs of Lee Kuan Yew. Singapore: Times, 1998. Retrieved 2004-12-08
Free After 32 Lost Years Chia Thye Poh interview with Newsweek magazine. Retrieved 2004-12-12
The Economist’s apology The Economist magazine’s apology to Lee Kuan Yew and Lee Hsien Loong for its 2004 nepotism article
Gene expression: Lee Kuan Yew Arxivləşdirilib 2013-03-14 at the Wayback Machine
Obituary of Lee Chin Koon Arxivləşdirilib 2006-01-12 at the Wayback Machine
2005 Interview with the German paper, Der Spiegel

Rus dilində

Xarici keçidlər

Vikianbarda Li Kuan Yu ilə əlaqəli mediafayllar var.

↑ ¹ ² ³ ⁴ Lee Kuan Yew, Founding Father and First Premier of Singapore, Dies at 91 (ing.). The New York Times, 2015.
↑ ¹ ² ³ ⁴ Ли Куан Ю // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ (not translated to en-gb) Lee Kuan Yew obituary (brit. ing.). The Guardian, 2015. ISSN 1756-3224; 1354-4322; 0261-3077
↑ ¹ ² 新加坡建国总理李光耀逝世 (çin.). 联合早报, 2015.
↑ Kristof N. PREMIER'S SON GETS POST IN SINGAPORE (ing.). The New York Times, 1986.
↑ ¹ ² Fernandez W. Singapore's founding father Mr Lee Kuan Yew dies aged 91 at 3.18am on Monday (ing.). The Straits Times, 2015.

[_0c430a967d5632ad-1] ¹ ² ³ ⁴ Lee Kuan Yew, Founding Father and First Premier of Singapore, Dies at 91 (ing.). The New York Times, 2015.

[_b97f99c5adf883b7-2] ¹ ² ³ ⁴ Ли Куан Ю // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.

[_17f615d3be9b2e00-3] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ (not translated to en-gb) Lee Kuan Yew obituary (brit. ing.). The Guardian, 2015. ISSN 1756-3224; 1354-4322; 0261-3077

[_e3b35d3ec668b5f3-4] ¹ ² 新加坡建国总理李光耀逝世 (çin.). 联合早报, 2015.

[_53174b57bf30dcb9-5] Kristof N. PREMIER'S SON GETS POST IN SINGAPORE (ing.). The New York Times, 1986.

[_5b9bd78fd4e2d761-6] ¹ ² Fernandez W. Singapore's founding father Mr Lee Kuan Yew dies aged 91 at 3.18am on Monday (ing.). The Straits Times, 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]

[5]