Lifli vaşinqtoniya
| Lifli vaşinqtoniya | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Lifli vaşinqtoniya |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
| ||||||||||
Lifli vaşinqtoniya (lat. Washingtonia filifera) — bitkilər aləminin palmaçiçəklilər dəstəsinin palmakimilər fəsiləsinin vaşinqtoniya cinsinə aid bitki növü.
Təbii yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Təbii şəraitdə ABŞ və Meksikanın cənub ştatlarında tropik ərazilərdə bitir.
Botaniki təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hündürlüyü 20 m-ə çatan, tezböyüyən düz gövdəli bitkidir. Yelpik formalı, iri yarpaqcıqlardan ibarət çətirə malikdir. Yarpaqların uzunluğu 14–45 sm, yaşıl rəngli, cod saplaqlı, ag liflidir. Saplaqları iynələrlə örtülmüşdür. Kanarları tikanlıdır. Yarpaq saplağının uzunluğu 1,5–2,5 m-ə çatır. Ləkvari, çətirşəkilli, çoxsaylı hissələri yarpaq ayasının bünövrəsindən çıxır yarpağın ucunda hissələrə bölünür. İlk yarpaqlar əvvəlcə açıq yaşıl rəngdə, sonradan tünd-yaşıl rəngdə olur. Bənövşəyı rəngli çiçəyi iri və ətirlidir. Çiçəkləri ikicinsli, qoltuq çiçək qruplarına yığılmışdır, çiçəklədikdən sonar onların yerində uzunluğu 15 mm-ə qədər, yeməli qara giləmeyvələr əmələ gəlir. Çiçəkləmə fazasına may-iyun aylarında başıayır. Meyvəsi avqust-sentyabr aylarında yetişir. Meyvəsinin diametric 1–1,5 sm-dir, sarı rəngdədir. Toxumu xırda və dairəvi formadadır. Toxumla çoxaldılır.
Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
İşıqsevəndir, ancaq düz günəş şüalarından qorunmalıdır. Yarpaq çürüntülü, çimli, torflu, qumlu torpaqlarda yaxşı bitir.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Abşeronda, cənub rayonlarda mədəni şəraitdə becərilir.
İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yaşıllıqlarda tək və ya qrup əkinlərində istifadə edilir.
Sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Homotipik sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Brahea filifera (T.Moore & Mast.) W.Watson
- Neowashingtonia filifera (T.Moore & Mast.) Sudw.
- Pritchardia filifera T.Moore & Mast.
- Washingtonia filifera var. typica M.E.Jones
Yarımnövləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Washingtonia filifera var. filifera
- Washingtonia filifera var. robusta (H.Wendl.) Parish
- Washingtonia filifera var. sonorae (S.Watson) M.E.Jones