Məhəmməd Şeybani

Məhəmməd Şeybani
Məhəmməd Şeybani
xan
	1500 – 1510
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	1 yanvar 1451
Doğum yeri	Mərkəzi Asiya;
Vəfat tarixi	2 dekabr 1510 (59 yaşında)
Vəfat yeri	Mərv, Türkmənistan;
Dəfn yeri	Səmərqənd;
Fəaliyyəti	şair
Atası	Budaq sultan
Ailəsi	Şeybani xanlığı
Dini	İslam
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Məhəmməd Şeybani (1 yanvar 1451, Mərkəzi Asiya – 2 dekabr 1510^[1], Mərv) — Şeybani sülaləsindən özbək xanı, şairi. Məhəmməd Şeybəxt xan kimi tanınırdı. Anası Uluqbəyin qızı Reyhan Sultan bəyim idi. Çingiz xanın oğullarından Cuçinin oğlu, Batının qardaşı Şeybanın sülaləsindən olan və Özbəkləri idarə edən Əbuülxeyir xan tərəfindən qurulmuş xanlıqdır. 1428-ci ildə qurulan Buxara xanlığı 1468-ci ildə Əmir Teymur tərəfindən yıxılmışdır. Sonra 1500-ci ildə Məhəmməd Şeybani xan (1451-1510) tərəfindən təkrar qurulan Şeybani xanlığı (1500-1599) 1506-ci ildə Buxaranı ələ keçirmiş, mərkəzi Buxaraya köçürmüş və Buxara xanlığı olaraq xatırlanmağa başlamışdı. Bu xanlıq Özbək Xanlığı olaraq da tanınır. Şeybani ya da Şeybanoğulları xanlığı 1599-cu ildə Astarxan xanlığı mənşəli Din Məhəmməd, Baqi Məhəmməd və Qubernator Məhəmməd qardaşları tərəfindən yıxılmış və Buxara Xanlığı Aştarhan hakimiyyətinin Canı hakimiyyətinin əlinə keçmişdir. 1510-cu ildə I Şah İsmayıl Səfəvi tərəfindən məğlub edilərək öldürülmüşdür.

Şeybani xanları isə aşağıdakılardır:

Məhəmməd Şeybani (1500-1510)
Köçkuncu (1510-1531)
Müzaffərrəddin Əbu Səid (1531-1534)
Əbul Qazi Ubeydallah (1534-1539)
I Abdallah (1539-1540)
Əbdüllətif (1540-1552)
Novruz Əhməd (1552-1556)
I Pir Məhəmməd (1556-1561)
İsgəndər (1561-1583)
II Abdallah (1583-1598)
Abdül Mömin (1598-1598)
II Pir Məhəmməd (1598-1598)

Həmçinin bax

İstinadlar

↑ ¹ ² Library of Congress Authorities (ing.). Library of Congress.

[_07f5c7c4e39ea17d-1] ¹ ² Library of Congress Authorities (ing.). Library of Congress.

[1]