Maldiv coğrafiyası
| Maldiv coğrafiyası | |
|---|---|
| Qitə | Asiya |
| Region | Cənubi Asiya |
| Koordinatlar | 3 ° 15'N, 73 ° 00'E |
| Sahə |
|
| Sahil xəttinin uzunluğu | 644 km |
| Sərhədlər | Ada dövlətidir |
| Ən yüksək nöqtə | 2,4 m Villingili |
| Ən alçaq nöqtə | 0 m Hind okeanı |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Maldiv adaları (ދިވެހިރާއްޖެ, Dhivehi Raa’je), rəsmi adı Maldiv Respublikası (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމުހޫރިއްޔާ) — Hind okeanının ekvatorial sularında, Şri-Lanka adasından təxminən 700 km cənub-qərbdə yerləşir. Hindistan yarımadası Maldiv adalarının 340 km-dədir. Ölkənin ümumi uzunluğu 750 km, eni isə 120 km-dir.[1] Ölkə 1196 mərcan adalarından ibarətdir. 26 atooldan ibarət iki adalar qrupu formalaşmış. Maldiv adalarının ən böyük adası Qan adasıdır.[2] Əksər adaları məskunlaşmayıb. Ölkə adalarının cəmi 200-də məskunlaşma var. Əhalisi təxminən 395 min nəfərdir. Ən yüksək sıxlıq Male şəhərindədir.
Təbiəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Coğrafi mövqeyi və geoloji quruluşu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Adalar nisbətən okean səviyyəsindən yüksəkdədir. Orta hündürlük 1 və 1,5 metr arasında dəyişir. Maldiv adalarında təpələr yoxdur, ancaq bəzi adalarda dyunlərə rast gəlinir.[3] Məhs arxipelaqın ən yüksək zirvəsi cənubda yerləşən Addu (Sienu) atoolundakı dyundür — 2,4 metr. Adaların tutduğu ümümi sahə — 90 min km², quru sahəsi isə 300 km²-dir. Sahil xətlərinin uzunluğu 644 km-dir. Əksər adalar kənardan mərcan tipli sahillərlə əhatə olunub. Ölkədə olan yeğanə şəhər paytaxt Maledir və eyni adlı atoolda yerləşir. Maledə ölkənin yeganə limanı yerləşir.
İqlimi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ölkə subekvatorial musson iqlimə məxsusdur. Noyabr-mart ayları şimal-şərq mussonlarının təsiri ilə iqlim quraq, iyun-avqust ayları isə cənub-qərb mussonlarının təsiri ilə rütubətli keçir. İl boyu isti hava olur. Havanın formalaşmasında hər gün təkrarlanan dəniz brizləri böyük rol oynayır. Havanın temperaturu 24–30 °C arasında dəyişir. Ölkə ərazisində havanın temperaturu yanvar-fevral ayları boyu heç vaxt +17 °C-dən aşağı düşmür. Aprel-may aylarında isə +37 °C -dən yuxarıya qalxmır. İllik orta yağıntıların miqdarı şimal adalarında 2540 mm, cənub adalarında isə 3810 mm-dir.
Maldiv adalarının iqliminə şimalda yerləşən böyük quru ərazisi — Cənubi Asiya təsir edir. Fərqli səthlərin olması, fərqli qızma hadisəsi, eləcə də şimalda yerləşən Himalay dağları regionda böyük atmosfer sirkulyasiyasının meydana gəlməsinə səbəb olur. Aprel- oktyabr aylarında güclü küləklərin meydana gəlməsi fərqli səthlərin fərqli qızması nəticəsində baş verir. Böyük hava axınları meydana gəlir. 1991-ci ilin may ayında güclü musson küləkləri dənizdə böyük dalğaların meydana gəlməsinə səbəb olmuş və nəticədə sahildə olan yüzlərcə evlər, meyvə bağları ziyan görmüşdür. Zərərin dəyəri 30 milyon dollar olmuşdur.
Daxili suları[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ölkədə daima axarı çaylar yoxdur. Mövsümlə əlaqədar bəzən kiçik göllər və bataqlıqlar meydana gəlir.