Malik ibn Nüveyrə
| Malik ibn Nüveyrə | |
|---|---|
| Malik ibn Nüveyrə əl-Yərbui ət-Təmimi | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat səbəbi | Şəhadət |
| Dini | Şiə İslam |
| Fəaliyyəti | şair |
Malik ibn Nüveyrə (ərəb. مالك بن نويرة) — Peyğəmbər səhabəsi və Əlinin əshabından idi. Malik ibn Nüveyrə ibn Həmzə Təmimi Allah Rəsulunun (s) səhabəsi və əsilzadə və böyük bir insan idi. Malik şair idi və onun şeirlər toplusu vardı. Peyğəmbərin (s) yanına getdi və İslamı qəbul etdi. Peyğəmbər onu öz qəbiləsindən zəkat toplaması üçün nümayəndəsi təyin etdi[1]
14-cü əsrdə şiə alimi olan Şeyx Abbas Qumiyə görə, Malik ibn Nüveyrə Əhli-beytə (ə) məhəbbətinə görə öldürülüb.[2] Fəzl ibn Şazanın nəqlinə əsasən, Peyğəmbərin vəfatından sonra Malik ibn Nüveyrə Mədinəyə gəldi və Əbu Bəkrin xilafətindən xəbər tutaraq ona etiraz etdi ki, Peyğəmbərin ifadəsinə əsasən niyə xilafəti İmam Əliyə (ə) təhvil vermədi?[3]
Həyatı
[redaktə | vikimətni redaktə et]Malik ibn Nüveyrə Yəməndə yaşamış və orada da qətlə yetirilmişdir. Malik ibn Nüveyrə İslam Peyğəmbərinin əli ilə müsəlmanlığı qəbul etmişdir. İslam tarixi əsərlərinin hamısında Malik ibn Nüveyrənin qatili Xalid ibn Vəlid olaraq qeyd edilmişdir. Malik ibn Nüveyrə Xəlifə Əbu Bəkir tərəfindən vəzifələndirilən və Bəni Təmim qəbiləsinin üzərinə göndərilən Xalid ibn Vəlidin əmri ilə Bütah`da qətlə yetirmişdir. Xalid ibn Vəlid tərəfindən dindən çıxması iddiası ilə öldürülmüşdür. Sonra Xalid ibn Vəlid həmin gün Malikin həyat yoldaşına təcavüz etmişdir. Təbəri[4], İbn Həcər[5], Əbu Fədə[6] və digər bir çox tarixçi və hədis alimlərinə görə Malik ibn Nüveyrənin öldürülmə səbəbi Xalid ibn Vəlidin onun həyat yoldaşı Ümmü Təmim`in gözəl olduğunu görüb ələ keçirmək istəməsindən qaynaqlanmışdır.
Əbu Qətadanın, Abdullah ibn Ömərin və digər səhabə və Bəni Təmimdən olan şəxslərin Malik ibn Nüveyrənin müsəlmanlığı məsələsində şahid durmalarına baxmayaraq Xalid ibn Vəlid tərəfindən boynu vurdurularaq öldürülmüşdür. Lakin Ömər ibn Xəttabın, Əbu Qətadanın və digər səhabələrin etiraz dalğası böyümüş və Xalid ibn Vəlidin etdiyi əməlin cəzalandırılmasını Əbu Bəkirdən tələb etmişlər. İbn Kəsirin qeyd etdiyinə əsasən, Xalid ibn Vəlidin cəzalandırılmasını qətiyyətlə tələb edən şəxs Ömər ibn Xəttab olmuşdur.[7] Əbu Bəkir də bunu etməmiş sadəcə bu əməlinə görə Malikin qan pulunu beytul-maldan ödəmişdir[8]. Ömər ibn Xəttab xəlifə seçildikdə Xalid ibn Vəlidi ordu komandanlığı vəzifəsindən uzaqlaşdırmışdır.
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ Yəqubi, Tarixi Yəqubi, cild 2, səh.122
- ↑ Şeyx Abbas Qumi, Muntəhəl-amal, cild 1, səh.311
- ↑ İbn Şazan, əl-Fəzail, səh.76
- ↑ Təbəri, "Tarix" kitabı, cild 2, səh. 504
- ↑ İbn Həcər əl-Əsqəlani, "əl-İsabə", cild 3, səh. 337
- ↑ Əbu Fəda, "Tarix" kitabı, səh.44
- ↑ İbn Kəsir "Əl Bidayə və Nihayə", səh.462-465
- ↑ İbn Əsir, Üsdu’l-ğabə, cild 4, səh.296