Martin Buber

Martin Buber
Martin Buber
Doğum tarixi	8 fevral 1878
Doğum yeri	Vyana, Avstriya-Macarıstan
Vəfat tarixi	13 iyun 1965 (87 yaşında)
Vəfat yeri	Qüds
Dəfn yeri	Har HaMenuchot[d]
Vətəndaşlığı	Avstriya-Macarıstan  Veymar Respublikası  İsrail
Təhsili	Vyana Universiteti, Humboldt adına Berlin Universiteti, Sürix Universiteti, Leypsiq Universiteti
Fəaliyyəti	Ekzistensializm
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Martin Mardoxay Buber (8 fevral 1878(1878-02-08)^[…], Vyana – 13 iyun 1965(1965-06-13)^[…], Qüds) — alman-yəhudi filosofu və yazıçısı, iudaizm mütəfəkkiri.

Həyatı

1896–99-cu illərdə Vyana, Leypsiq, Sürix və Berlində fəlsəfəni öyrənmiş, həmçinin Avropa və Asiyanın mistik ənənələrinə maraq göstərmişdir. 1898–1904-cü illərdə sionist hərəkatının demokratik fraksiyasında iştirak etmiş, lakin sonralar siyasi sionizmdən uzaqlaşmış, mədəni-milli yəhudi hərəkatının nüfuzlu ideoloquna çevrilmişdir. Buber dinc anarxizmə və M. Qandi ruhunda qeyri-zorakı təsir ideyalarına rəğbət bəsləyir, yəhudilərin Fələstində dövlətsiz və ordusuz azad kooperativ məskənlərinin olmasını arzulayırdı. Frankfurt-Mayn Universitetinin (1924–33), 1938-ci ildə Fələstinə mühacirət etdikdən sonra Yerusəlimdə Yəhudi Universitetinin (1938–51) professoru, 1960–62-ci illərdə İsrail Elmlər Akademiyasının prezidenti olmuşdur.

Fəaliyyəti

İkinci dünya müharibəsindən sonra ABŞ və AFR-də mühazirələr oxumuş, ərəb -yəhudi düşmənçiliyini və Fələstin ərəblərinə münasibətdəki antihumanist hərəkətləri pisləmişdir. Əsas əsərləri: “Mən və Sən” (“Ich und Du”, 1923), “İlahi Çarlığı” (“Königtum Gottes”, 1932), “İnsanın problemi” (“Das Prob lem des Menschen”, 1948) “Etiqadın iki obrazı”, (“Zwei Glaubensweisen”, 1950), “Xeyir və Şərin obrazları” (“Bilder von Gut und Böse”, 1952) və s. Buberin fəlsəfəsi ekzistensializmə yaxındır; onun başlıca ideyası: varlıq Allah və insan, insan və dünya arasında “dialoq” kimidir. Yunan monologizminə qarşı duran “dialoq” ruhunu Buber Bibliyadakı dünya anlamında axtarırdı. Buber xasidizmin panteist ənənələrinə xüsusi diqqət ayırmışdır.

Xarici keçidlər

• Literature by and about Martin Buber in University Library JCS Frankfurt am Main: Digital Collections Judaica
• Martin Buber at DMOZ Arxivləşdirilib 2019-12-08 at the Wayback Machine
• Martin Buber Homepage
• Martin Buber – The Internet Encyclopedia of Philosophy article by Sarah Scott
• Zank, Michael. "Martin Buber". Stanford Encyclopedia of Philosophy.