Meksika–Türkiyə münasibətləri
| Türkiyə—Meksika münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Türkiyə—Meksika münasibətləri — Türkiyə və Meksika arasında iki tərəfli diplomatik münasibətlər. Tarix 1864-cü ildə Meksika ilə Osmanlı İmperiyası arasında ilk rəsmi əlaqə qurulur. Meksika İmperatoru I Maksimilianın ölkədəki hökmranlığının rəsmi olaraq tanınmasına nail olmaq üçün başqa ölkələrə elçilər göndərir[1]. 1928-ci ildə Osmanlı imperiyasının çökməsindən və Mustafa Kamal Atatürk tərəfindən Türkiyənin qurulmasından sonra ölkələr arasında rəsmi diplomatik əlaqələr qurulur. Elə həmin ildə hər iki ölkə Dostluq Sazişi imzalayaraq və bir-birlərinin paytaxtlarında diplomatik nümayəndəliklər açır. 1962-ci ildə diplomatik nümayəndəliklərə səfirlik statusu verilir[2].
1992-ci ilin iyun ayında Meksikanın Xarici İşlər Naziri Fernando Solana Türkiyəyə rəsmi bir səhər edir və ölkəni ziyarət edən ilk yüksək rütnəli Meksika hökumət nümayəndəsi olur. Fernando Solana və Türkiyənin Xarici İşlər Naziri Süleyman Dəmirəl arasında mədəniyyət sahəsində əməkdaşlıq, bu ölkələrin diplomatik pasport sahibləri üçün viza şərtlərinin ləğvi barədə müqavilələr imzalanır. İki ölkə, ikitərəfli və çoxtərəfli məsələləri müzakirə etmək üçün bir siyasi məsləhətləşmə mexanizmi qurmağı da qəbul etdilər.
2013-cü ildə Meksika Prezidenti Enrike Penya Nyetonun Türkiyəyə tarixi səfəri baş tutur və bu müddətdə aşağıdakı müqavilələri imzalanır: Meksika ilə Türkiyə arasında birbaşa uçuşların qurulması, cinayətkarlıq və mütəşəkkil terrorizmlə mübarizədə qarşılıqlı əməkdaşlıq; qanunsuz mal mübadiləsi ilə mübarizədə qarşılıqlı əməkdaşlıq haqqında; narkotiklərə qarşı mübarizə; ikiqat vergitutma, gömrük məlumat mübadiləsi haqqında və s[3].
Meksika və Türkiyə regional güc sayılır və beynəlxalq aləmdə böyük rol oynayır. Hər iki ölkə bir-birlərini diplomatik olaraq dəstəkləyir. Xüsusən bu Birləşmiş Millətlər Təşkilatında bu özünü bürüza verir. Meksika Türkiyənin Suriya Vətəndaş müharibəsindəki mövqeyini dəstəkləyir. 2013-cü ildə Meksika Türkiyəyə, hazırda ölkədə olan bir milyondan çox Suriyalı qaçqına dəstək olaraq 1 milyon ABŞ dolları vermişdir[4].
Ticarət əlaqələri[redaktə | mənbəni redaktə et]
2016-cı ildə ölkələr arasında ticarət dövriyyəsi ABŞ dolları təşkil etmişdir[5]. Türkiyə Meksikanın 47-ci ən böyük ticarət tərəfdaşıdır[6]. Meksikanın Türkiyəyə ixracatı: buğda, telefon və nəqliyyat vasitələri. Türkiyənin Meksikaya ixracatı: tekstil, mis və alüminium məhsulları[7]. Cemex, Gruma və Zinc Nacional kimi Meksikalı çoxmillətli şirkətləri Türkiyədə fəaliyyət göstərir[8]. Onlar ölkə iqtisadiyyatına 600 milyon ABŞ dollarından çox sərmayə qoymuşdur. Meksikada fəaliyyət göstərən Orphan Holding, Tekno Kauch və Toto Max kimi Türk çoxmillətli şirkətləri də var. Meksika və Türkiyə sərbəst ticarət müqaviləsi imzalamaq üçün danışıqlar aparır[9].
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "La política exterior de Maximiliano de Habsburgo durante el Segundo Imperio Mexicano (in Spanish)". 2018-03-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-04.
- ↑ "History of diplomatic relations between Mexico and Turkey (in Spanish)" (PDF). 2013-12-28 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-07-04.
- ↑ "Senado ratifica cinco acuerdos entre México y Turquía (in Spanish)". 2016-03-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-04.
- ↑ "México donará un million de dollars a Turquía para apoyar a sirios. (in Spanish)". 2018-01-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-04.
- ↑ "Mexican Ministry of the Economy: Turkey (in Spanish)". 2016-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-01-23.
- ↑ "Relación Bilateral México-Turquia (Spanish)". 2017-08-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-04.
- ↑ "Busca México tratado de libre comercio con Turquía (in Spanish)". 2015-02-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-04.
- ↑ "Inversiones turcas en autopartes se avecinan con TLC (in Spanish)". 2017-08-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-04.
- ↑ Turquía está interesado en un TLC con México (in Spanish) Arxivləşdirilib 2014-05-08 at the Wayback Machine