Meri Uolstonkraft

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Meri Uolstonkraft
ing. Mary Wollstonecraft
Təxəllüsü Mr. Cresswick[5]
Doğum tarixi 27 aprel 1759(1759-04-27)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 10 sentyabr 1797(1797-09-10)[1][2][…] (38 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi Doğuş zamanı temperatur[7][8]
Dəfn yeri
  • Müqəddəs Pankras kilsəsi[d][7]
Həyat yoldaşları
Uşaqları
Fəaliyyəti tərcüməçi, filosof, tarixçi, romançı, esseist, governess[d], biznes ledi, yazıçı-səyyah[d], uşaq ədəbiyyatı yazıçısı, yazıçı
Əsərlərinin dili ingilis dili, alman dili, fransız dili
Janr feminizm
Tanınmış əsərləri
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Meri Uolstonkraft (ing. Mary Wollstonecraft, [ˈmɛəri ˈwʊlstənkrɑːft], 27 aprel 1759[1][2][…], London[6]10 sentyabr 1797[1][2][…], Somers[d], Midlseks[d], Böyük Britaniya krallığı[7] və ya London[6]) — İngilis yazıçı, XVIII əsrin filosofu. Böyük Fransız İnqilabı tarixindən bəhs edən romanlar, risalələr, məktublar, kitablar, təhsil və uşaq kitabları müəllifidir. Uolstonkraft, qadınların kişilərdən geri qalmadıqlarını, ancaq təhsillərinin olmaması səbəbindən göründüklərini müdafiə etdiyi "Qadınların hüquqlarının qorunması" (1792) adlı essesi ilə məşhurdur. Həm kişiləri, həm də qadınları ağıllı varlıqlar kimi qəbul etməyi təklif edir və məntiq əsaslı ictimai düzəni təmsil edir.

Geniş ictimaiyyət arasında və xüsusilə feministlər arasında, Uolstonkraftın fərdi həyatındakı hadisələr, özünəməxsusluğu və bəzən qalmaqalları səbəbiylə əsərlərindən daha geniş yayılmışdır. Henri Füzeli və Qilbert İmley ilə iki uğursuz romantikadan sonra Uolstonkraft, filosof və anarxist hərəkatın öncüsü Vilyam Qodvin ilə evləndi. Qızları Meri Şelli, Frankenşteyn romanının müəllifi kimi tanınır. Uolstonkraft, otuz səkkiz yaşında doğuş zamanı temperaturdan vəfat etmişdir və bir neçə yarımçıq əlyazmasını geridə qoymuşdur.

Yazıçı Qodvinin ölümündən sonra 1798-ci ildə həyat yoldaşı, qərəzsiz bir qadın haqqında bir xatirəsini nəşr etdi və bu, istər-istəməz nüfuzuna xələl gətirdi. Bununla birlikdə, iyirminci əsrin əvvəllərində feminist hərəkatın yüksəlməsi ilə Uolstonkraftın qadın hüquqları ilə bağlı fikirləri və tipik qadınlıq anlayışını tənqid etməsi getdikcə daha vacib oldu. Bu gün Uolstonkraft, ilk feminist filosoflardan biri sayılır və həyatı və işi bir çox feministi böyük dərəcədə təsir etmişdir.

Əsas mənbələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Burke, Paine, Godwin, and the Revolution Controversy. Cambridge: Cambridge University Press. Ed. Marilyn Butler. 2002. ISBN 0-521-28656-5.
  • Wollstonecraft, M. The Collected Letters of Mary Wollstonecraft. New York: Columbia University Press. Ed. Janet Todd. 2003. ISBN 0-521-28656-5.
  • Wollstonecraft, M. The Complete Works of Mary Wollstonecraft. London: William Pickering. Ed. Janet Todd и Marilyn Butler. 1989. ISBN 0-8147-9225-1.
  • Wollstonecraft, M. The Vindications: The Rights of Men and The Rights of Woman. Toronto: Broadview Literary Texts. Ed. D. L. Macdonald и Kathleen Scherf. 1997. ISBN 1-55111-088-1.

Digər mənbələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]