Minzələ rayonu

Minzələ rayonu
Minzələ rayonu
	Минзәлә районы
Bayraq	Gerb
	55°37′ şm. e. 53°08′ ş. u.
Ölkə	Rusiya;
İnzibati mərkəz	Menzelinsk
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	10 avqust 1930
Sahəsi	1.923,4 km²;
Əhalisi
Əhalisi	28.335 nəf. (1 yanvar 2018);
	Rəsmi sayt
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Minzələ rayonu (tatar. Минзәлә районы) — Rusiya Federasiyası, Tatarıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Rayon respublikanın şimal-şərqində yerləşir. Respublikanın Alabuqa rayonu və Udmurtiya (Alnaş, Qraxov rayonları), Nijnekamsk su anbarı ilə isə Tatarıstanın Tukay və Əgerce rayonları ilə həmsərhəddir. Rayonun inzibati mərkəzi Minzələ şəhəridir.

Coğrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ətrəkli kəndinin yaxınlığı

Ətrəkli kəndində göl

Respublikanın Aktanış, Müslüm, Sarman, Tukay, Əgerce rayonları və Udmurtiya (Karakulinski rayonu) ilə həmsərhəddir.

Sahəsi 1919.75 km²-dir. Bu, bütün Tatarıstanın 2.8% ərazisidir. Əkin sahələri ümumi ərazinin 45% -ni, meşə 12% -ni, otlaqlar 8% -ni, çəmənliklər 24% -ni təşkil edir. Nijnekamsk su anbarının qurulması nəticəsində rayon torpaqlarının bir hissəsi su altında qalmışdır.

Ümumilikdə rayonun iqlimi respublikanın iqliminə bənzəyir. İqlimi mülayim kontinentaldır.

Üstünlük təşkil edən torpaqlar: çəmənlik, karbonatlı qara və boz meşə.

Relyef əsasən düzənlikdir. Rayonun qərbində hündürlük 300 m-ə qədərdir.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

1920-ci ilə qədər rayonun ərazisi Ufa vilayətinin Minzələ qəzasının tərkibində idi. 1920-ci ildə Minzələ qəzası yeni qurulan Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının tərkibinə daxil olur.

Rayon 10 avqust 1930-cu ildə təsis edilmişdir.

Əhali[redaktə | mənbəni redaktə et]

Urbanizasiya

Şəhər şəraitində (Minzələ şəhəri) rayon əhalisinin 60,82% -i yaşayır.

Milli tərkib

Rayon əhalisi tatarlar (60,1%), ruslar (35,4%) və marilər (2,7%) ibarətdir^[2]. Dini baxımından əhalisi müsəlman və provaslavdır.

Yerli özünü idarəetmə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mendeleyevsk rayonu ərazisinə 1 şəhər və 19 kənd inzibati vahidliyi daxildir. Rayon ərazisinə ümumilikdə 70 yaşayış məntəqəsi daxildir^[3].

Nəqliyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yol şəbəkəsi zəif inkişaf etmişdir. Rayon ərazisi M-7 (Volqa) "Moskva - Kazan - Ufa" magistral yolu ilə kəsişir. Digər əsas yollar: Minzələ - Kadryakovo - Yultimerovo (Sarman, Əlmət) və Yuxarı Yuşad - Yuxarı Tabun (Muslin).

Kama çayı vastəsi ilə gəmiçilik mümkündür. Dəmir yolları şəbəkəsindən məhrumdur. Minzələnin qərb hissəsində hava limanı vardır.

KİV[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayon ərazisində rus və tatar dillərində “Minzələ” adlı qəzet buraxılır.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.
↑ "Всероссийская перепись населения 2010 года. Национальный состав населения Республики Татарстан" (PDF). 2012-11-21 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-29.
↑ "Закон Республики Татарстан от 31 января 2005 года № 50-ЗРТ «Об установлении границ территорий и статусе муниципального образования "Мензелинский муниципальный район" и муниципальных образований в его составе»". 2016-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-15.

[_c042ad426adc2905-1] 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.

[GKS-2] "Всероссийская перепись населения 2010 года. Национальный состав населения Республики Татарстан" (PDF). 2012-11-21 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-29.

[3] "Закон Республики Татарстан от 31 января 2005 года № 50-ЗРТ «Об установлении границ территорий и статусе муниципального образования "Мензелинский муниципальный район" и муниципальных образований в его составе»". 2016-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-15.

[1]

[2]

[3]

Tatarıstan Respublikası
	İnzibati mərkəz: Qazan (şəhər)	Şəhərlər: Aqrız\| Aznakayevo\| Almetyevsk\| Arsk\| Bavlı\| Bolqar \| Buinsk\| Bügülmə\| Çistopol\|Laişevo\| Leninoqorsk\| Mamadış\| Mendeleyevsk\| Menzelinsk\|Naberejnıe Çelnı\| Nijnekamsk\| Nurlat\| Tetüşi\| Yelabuqa\| Zainsk\| Zelenodolsk
	İnzibati-ərazi bölgüsü:	Rayonlar: Əgerce\| Aznakay\| Aksubay\| Aktanış\| Alekseyevsk\| Əlki\| Əlmət\| Apas\| Arça\| Ətnə\| Bavlı\| Baltaç\| Buqulma\| Bua\| Yuxarı Oslan\| Biektau\| Çuprəle\| Alabuqa\| Zəy\| Zelendol\| Kaybiç\| Kama Tamaqı\| Kukmara\| Layiş\| Leninoqorsk\| Mamadış\| Mendeleyevsk\| Minzələ\| Müslim\| Nijnekamsk\| Novoşeşminsk\| Nurlat\| Pitrəç\| Balık Bişməse\| Saba\| Sarman\| Spas\| Təteş\| Tukay\| Teləçe\| Çirmeşən\| Çistopol\| Yurtazı
	Məqalələr:	Gerb \| Himn \| Tarix \| Əhalisi \| İnzibati-ərazi bölgüsü \| Bayraq