NFT
Dəyişdirilə bilməyən nişanlar (ing. non-fungible token) (NFT) — rəqəmsal mühasibat kitabında (blokçeyn) saxlanılan məlumatların unikal və əvəzedilməz bir vahididir.[1] NFT şəkillər, videolar və audio kimi rəqəmsal fayllarla əlaqələndirilə bilər. NFT-ləri xüsusi edən şeylərdən biri də hər birinin unikal olmasıdır. Belə ki, rəqəmsal varlıqların nüsxələnməsi, silinməsi və bənzədilə bilinməməsi onları unikal edir.[2] NFT, ictimai Orijinallıq sertifikatını təmin etmək və ya mülkiyyət hüququnu təsdiq etmək üçün rəqəmsal Mühasibat kitabından istifadə edir, lakin bu, əsas rəqəmsal faylın birgə istifadəsini və ya kopyalanmasını məhdudlaşdırmır. Əvəzolunmazlığın olmaması (əvəzolunmazlıq) NFT-ni Bitcoin kimi kriptovalyutasından fərqləndirir.
NFT, blokçeyn əməliyyatlarının yoxlanılması ilə bağlı elektrik xərcləri və karbon izi, eləcə də onların tez-tez sənət fırıldaqçılığında istifadə edilməsi ilə əlaqədar tənqidlərə səbəb oldu.[3] Daha tənqidi qeydlər tez-tez qeyri-leqal tənzimlənməmiş bazarda mülkiyyət hüquqlarının Təsdiq faydalılığı sorğu-sual.[3]
NFT-lərin istifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
NFT-lərin aşağıdakı istifadə sahələri mövcuddur:[4]
- Rəqəmsal incəsənət və kolleksiyalar
- Oyundaxili elementlər
- Musiqi və media
- Müəlliflik hüququ və mülkiyyət qeydiyyatı
- İcmaların rəqəmsal iştirakı
Texnoloji proqramlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
NFT-nin unikal şəxsiyyəti və sahibliyi blokçeyn kitabçası vasitəsilə yoxlanıla bilər. NFT-yə sahiblik tez-tez əsas rəqəmsal aktivdən istifadə etmək üçün lisenziya ilə əlaqələndirilir, ümumiyyətlə alıcıya müəlliflik hüququ vermir, bəzi müqavilələr yalnız şəxsi, qeyri-kommersiya məqsədləri üçün lisenziya verir, digər lisenziyalar isə kommersiya məqsədli istifadəyə icazə verir.
Rəqəmsal sənət[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rəqəmsal texnologiyalardan, proqramlardan istifadə edilərək (məs: Pixel art) yaradılan sənət əsərlərinə deyilir.
Kolleksiyalar[redaktə | mənbəni redaktə et]
NFT kolleksiyaları kart kolleksiyalarına oxşar formada rəqəmsal formatda təmsil edilir. 2021 fevral ayında NBA Top Shot platformasındakı Lebron Ceyms NFT kartı 208 min dollara satıldı.[5]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Dean, Sam. "$69 million for digital art? The NFT craze, explained". Los Angeles Times. mart 11, 2021. mart 11, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: aprel 8, 2021.
- ↑ "https://www.kuveytturk.com.tr - NFT Nedir? Nasıl Alınıp Satılır? İstifadə tarixi:04.12.2023". 2023-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-04.
- ↑ 1 2 Mendis, Dinusha. "When you buy an NFT, you don't completely own it – here's why". The Conversation (ingilis). avqust 24, 2021. noyabr 23, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: noyabr 23, 2021.
- ↑ "https://www.ing.com.tr - NFT nedir? Nasıl üretilir ve nasıl satın alınır? İstifadə tarixi:04.12.2024". 2023-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-04.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2021-03-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-02-15.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
 | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Texnologiya | |||||||||||||||
| Konsensus mexanizmləri | |||||||||||||||
| İşin sübutu valyutaları |
| ||||||||||||||
| Hissənin sübutu valyutaları | |||||||||||||||
| ERC-20 tokenləri | |||||||||||||||
| Steyblkoinlər | |||||||||||||||
| Digər valyutalar | |||||||||||||||
| Qeyri-aktiv kriptovalyutalar | |||||||||||||||
| Kriptovalyuta mübadiləsi |
| ||||||||||||||
| Kriptovalyuta xidmətləri göstərən şirkətlər | |||||||||||||||
| Əlaqəli mövzular |
| ||||||||||||||
