Məzmuna keç

Nikolay Tixonov (dövlət xadimi)

Vikipediya, azad ensiklopediya
Nikolay Tixonov
rus. Николай Тихонов
23 oktyabr 1980 – 27 sentyabr 1985
ƏvvəlkiAleksey Kosıgin
SonrakıNikolay Rıjkov
2 sentyabr 1976 – 23 oktyabr 1980
ƏvvəlkiDmitri Polyanski
1958 – 1989
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 1 (14) may 1905[1][2]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1 iyun 1997(1997-06-01)[3] (92 yaşında)
Dəfn yeri
Partiya
Fəaliyyəti siyasətçi, mühəndis, metallurq
Elmi fəaliyyəti
Elmi dərəcəsi
Təltifləri Sosialist Əməyi Qəhrəmanı — 1975 Sosialist Əməyi Qəhrəmanı — 1982 ADR Qəhrəmanı — 1985
"Xalqlar dostluğu ulduzu" ordeni (ADR) — 1975 "Lenin" ordeni — 1939 "Lenin" ordeni — 1945 "Lenin" ordeni — 1948 "Lenin" ordeni — 1954 "Lenin" ordeni — 1958 "Lenin" ordeni — 1971 "Lenin" ordeni — 1975 "Lenin" ordeni — 1982 "Lenin" ordeni — 1985 "Oktyabr inqilabı" ordeni — 1980 1-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni — 1985 "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni — 1950 "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni — 1965 "Qırmızı ulduz" ordeni — 1943 "Əmək igidliyinə görə" medalı "Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə" yubiley medalı "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 20 illiyi" yubiley medalı "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 30 illiyi" yubiley medalı "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 40 illiyi" yubiley medalı "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 50 illiyi" yubiley medalı (Rusiya) "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı "Əmək veteranı" medalı "Döyüş əməkdaşlığını möhkəmləndirməyə görə" medalı "Cənub qara metallurgiya müəssisələrinin bərpa edilməsinə görə" medalı "Kiyevin 1500 illik xatirəsinə" medalı Star of the Socialist Republic of Romania, 1st class (Rumıniya Sosialist Respublikası) — 1985 Xose Marti ordeni (Kuba) — 1985 "Macarıstan Xalq Respublikasının bayrağı" ordeni — 1985 "Suxe-Bator" ordeni (Monqolustan) — 1985 "Klement Qotvald" ordeni (Çexoslovakiya) — 1985 "Qızıl ulduz" ordeni (Vyetnam) — 1982 "Ho Şi Min" ordeni (Vyetnam) — 1985 Order of the National Flag, 1st class (Şimali Koreya) — 1985 "Karl Marks" ordeni (ADR) — 1980 "Karl Marks" ordeni (ADR) — 1985 "Georgi Dimitrov" ordeni (Bolqarıstan Xalq Respublikası) — 1981 "Georgi Dimitrov" ordeni (Bolqarıstan Xalq Respublikası) — 1985 "Dimitrov" mükafatı (Bolqarıstan Xalq Respublikası) — 1983
1-ci dərəcəli "Stalin" mükafatı — 1943 3-cü dərəcəli "Stalin" mükafatı — 1951
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Nikolay Aleksandroviç Tixonov 14 may 1905-ci ildə Ukraynanın Yekaterinoslav (indiki Dnepr) şəhərində anadan olub. O, işçi sinfindən gələn bir ailədə böyüyüb. Tixonov, 1924-cü ildə Dnepropetrovsk Metallurgiya İnstitutuna daxil oldu və burada metallurgiya mühəndisi ixtisası üzrə təhsil aldı. Təhsilini başa vurduqdan sonra metallurgiya sahəsində çalışaraq, peşəkar karyerasına başladı.[5]

Siyasi karyerasının başlanğıcı

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Tixonovun siyasi karyerası 1930-cu illərdə başladı. O, Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasına üzv oldu və sürətlə yüksələrək müxtəlif mühüm vəzifələrdə çalışdı. 1940-cı illərdə, İkinci Dünya müharibəsi zamanı, o, metallurgiya sənayesindəki rəhbərliyi ilə diqqət çəkdi və müharibədən sonrakı illərdə sənaye sahəsindəki uğurları ilə tanındı.

Nazirlər Sovetindəki fəaliyyəti

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Tixonov 1960-cı illərin sonlarında Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının aparıcı üzvlərindən biri oldu. O, 1965-ci ildə SSRİ Nazirlər Sovetinin sədr müavini vəzifəsinə təyin edildi və iqtisadi siyasətin formalaşmasında mühüm rol oynadı. Onun rəhbərliyi ilə Sovet sənayesi inkişaf etdirildi və bir çox mühüm infrastruktur layihələri həyata keçirildi.

1980-ci ildə Nikolay Tixonov SSRİ Nazirlər Sovetinin sədri təyin edildi və bu vəzifədə 1985-ci ilə qədər çalışdı. O, Leonid Brejnevin dövründə ölkənin iqtisadi siyasətinin əsas qurucularından biri oldu. Tixonovun rəhbərliyi altında SSRİ-nin iqtisadiyyatı mühüm dəyişikliklərə məruz qaldı, lakin onun iqtisadi siyasəti mübahisəli idi və bəzi iqtisadçılar tərəfindən tənqid edildi.[6]

Təqaüd Dövrü və Ölümü

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Tixonov 1985-ci ildə vəzifəsindən istefa verdi və yerini Nikolay Ryjkov aldı. Tixonov siyasi fəaliyyətindən sonra təqaüdə çıxdı və 1 iyun 1997-ci ildə Moskvada vəfat etdi. Onun vəfatından sonra da Sovet dövrünün mühüm siyasi xadimi olaraq xatırlandı.

İrsi və Əhəmiyyəti

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Nikolay Tixonov Sovet İttifaqının son dövrlərində iqtisadi və sənaye siyasətinin əsas fiqurlarından biri kimi yadda qalıb. Onun rəhbərliyi dövründə SSRİ-də bir sıra mühüm iqtisadi dəyişikliklər həyata keçirildi, lakin bu dəyişikliklər Sovet İttifaqının dağılmasına yaxın dövrdə iqtisadi problemlərin həllində kifayət etmədi.

Mükafatlar və Nailiyyətlər

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Nikolay Tixonov, SSRİ-nin müxtəlif dövrlərində fəaliyyətinə görə bir sıra yüksək dövlət mükafatları ilə təltif edilmişdir, o cümlədən Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adı və Lenin ordeni kimi yüksək mükafatlara layiq görülmüşdür.

Şəxsi Həyatı

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Nikolay Tixonov ailəli idi və iki uşaq atası idi. Onun şəxsi həyatı haqqında məlumatlar çox azdır, çünki Tixonov daha çox öz peşəkar və siyasi fəaliyyəti ilə tanınırdı.

Nikolay Tixonov Sovet İttifaqının rəhbərliyi dövründə bir çox yüksək dövlət mükafatları və ordenlərlə təltif edilmişdir. Onun aldığı bəzi əsas mükafatlar və ordenlər aşağıdakılardır:

  1. Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1975, 1982)
    • Bu, Sovet İttifaqının ən yüksək mükafatlarından biridir və Tixonov bu titulu iki dəfə qazanmışdır.
  2. Lenin Ordeni (7 dəfə)
    • SSRİ-nin ən yüksək mükafatlarından biri olan Lenin Ordeni ilə Tixonov yeddi dəfə təltif edilmişdir.
  3. Oktyabr İnqilabı Ordeni
    • SSRİ-də böyük xidmətlərə görə verilən yüksək mükafat.
  4. Qırmızı Əmək Bayrağı Ordeni (2 dəfə)
    • Tixonov bu ordenlə iki dəfə təltif edilmişdir.
  5. Xalqlar Dostluğu Ordeni
    • SSRİ və digər sosialist ölkələr arasında dostluğun möhkəmləndirilməsinə xidmət edənlərə verilən mükafat.
  6. II dərəcəli Vətən müharibəsi Ordeni
    • İkinci Dünya müharibəsi zamanı göstərdiyi xidmətlərə görə verilən orden.
  7. "Şərəf Nişanı" Ordeni
    • Bu ordenlə, Sovet İttifaqının inkişafına xidmət edən şəxslər təltif olunurdu.
  1. Medvedev, Roy. Soviet Politics: The Dilemma of Power. W. W. Norton & Company, 1980.
    • Kitabda Nikolay Tixonovun siyasi fəaliyyəti və SSRİ iqtisadiyyatına təsiri haqqında məlumatlar verilir.
  2. Service, Robert. The End of the Cold War: 1985–1991. Macmillan, 2015.
    • Bu kitabda Tixonovun fəaliyyət göstərdiyi dövrdə SSRİ-nin son illəri və onun rəhbərliyi altında olan iqtisadi siyasətlər haqqında məlumatlar yer alır.
  3. Moskvina, Anna. "Nikolay Tikhonov: The Soviet Leader of an Industrial Powerhouse." Russian Historical Review, 1997.
    • Məqalədə Nikolay Tixonovun SSRİ sənayesindəki rolu və onun rəhbərlik etdiyi dövrün əhəmiyyəti müzakirə olunur.
  1. Nikolai Tikhonov // SNAC (ing.). 2010.
  2. Nikolai Aleksandrovich Tikhonov // Find a Grave (ing.). 1996.
  3. Nikolai A. Tichonow // Munzinger Personen (alm.).
  4. Тихонов Николай Александрович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  5. Internet Archive. soviet politics the dilemma of power. 1950-01-01. Kitabda Nikolay Tixonovun siyasi fəaliyyəti və SSRİ iqtisadiyyatına təsiri haqqında məlumatlar verilir.
  6. Service, Robert. The End of the Cold War, 1985-1991. New York, NY : PublicAffairs. 2015. ISBN 978-1-61039-499-4. Bu kitabda Tixonovun fəaliyyət göstərdiyi dövrdə SSRİ-nin son illəri və onun rəhbərliyi altında olan iqtisadi siyasətlər haqqında məlumatlar yer alır.
  7. "Nikolay Aleksandrovich Tikhonov | Soviet leader, Politician, Statesman | Britannica". www.britannica.com (ingilis). 2024-05-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-09-02. Məqalədə Nikolay Tixonovun SSRİ sənayesindəki rolu və onun rəhbərlik etdiyi dövrün əhəmiyyəti müzakirə olunur.