Nuşirəvan Kərimov
| Nuşirəvan Kərimov | |
|---|---|
| Nuşirəvan Molla Kərim bəy oğlu Kərimov | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Sofulu, Qarakilsə, Zəngəzur |
| Vəfat tarixi | |
| Fəaliyyəti | yazıçı |
Kərimov Nuşirəvan Molla Kərim bəy oğlu (1898–1966) — Molla Nəsrəddin jurnalının Zəngilan və Qubadlı bölgələri üzrə təmsilçisi, şair, pedaqoq.
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Nuşirəvan Kərimov 1898-ci ildə Zəngəzur mahalının Qarakilsə bölgəsinin (indiki Sisian) Sofulu kəndində məşhur bəy ailəsində anadan olmuşdur. Doğulduğu kənd onların ailəsinin yaylaq yeri, dağın o üzündəki Xocamsaxlı kəndi (Qubadlının kəndi) isə qışlaq idi.
Nuşirəvanın babası Molla Səfi Zəngəzurda tanınmış adam olub. O, yalnız mollalıqla deyil, müəllimliklə də məşğul olubmuş. Dövrün özünəməxsusluğundan gələn ifadədir ki, savadlı insanları həm də "Molla" adlandırırmışlar. Nuşirəvan Kərimov da o dövrdə babası kimi "Molla" adlandırılıb.
Nuşirəvan Kərimov 1931-ci ildə Şuşa Pedaqoji Texnikumunu bitirdikdən sonra Qubadlıya qayıdaraq Xocamsaxlıda ibtidai məktəbin açılmasına nail olub. O vaxta qədər bu kənddə məktəb olmayıb. Pedaqoji fəaliyyəti müxtəlif təltiflərə layiq görülüb. O, Azərbaycan SSR-nin əməkdar müəllimi olub, Lenin ordeni, Qırmızı Əmək Bayrağı, "Şərəf nişanı" ordenləri və medallarla, müxtəlif fəxri fərmanlarla təltif edilib.
Nuşirəvan Kərimov "İstot" imzası ilə "Molla Nəsrəddin" jurnalında dərc olunarmış. Onun 30-cu illərdə jurnalın müxtəlif nömrələrində dərc edilmiş "Molla Lətif", "Ağlaşma", "Zəhmətkeşlərə" şeirləri, eləcə də "Aşıq" imzası ilə yazdığı "Yeni pir", "Fırıldaqçı molla" felyetonları eyni dəst-xətlə, eyni bölgədən yazıldığı bəllidir. Hətta kənddə məktəb binasının bərbad vəziyyəti ilə bağlı "Molla Nəsrəddin" jurnalında "Qubadlıdan" rubrikası ilə müxtəlif tapmacalar da verilmişdi ki, onun da müəllifi məhz Nuşirəvan Kərimov olduğu təsdiqlənib. Tapmaca belə idi:
O nədir ki, zığı var, Altında çubuğu var. Pəncərəsi yoxsa da, Hər yandan işığı var?
Cavab isə belə idi:
Çəpərədir, zığı var, Altında çubuğu var. Gilətağ məktəbidir, Hər yandan işığı var.
Söhbət Zəngilandakı Gilətağ kəndində o zamankı "çəpərə" məktəbdən gedirdi.
Nuşirəvan Kərimovun "Molla Nəsrəddin" jurnalında çap edilmiş məşhur "Zəli bulaq" şeiri məhz Qubadlı ərazisindəki zəli ilə dolu bulağın insanlara gətirdiyi bədbəxtlikdən, xəstəlikdən söhbət açılıb. Həmin şeirin sonunda müəllif — "İstot" üzünü jurnala tutaraq deyirdi:
Molla əmi, müxtəsər, Yaz bizə doğru xəbər. Görək belə dərdlərin, Dərmanını kim verər?
"Molla Nəsrəddin" jurnalının 1930-cu il üçüncü sayında dərc edilmiş bu şeirə Mirzə Cəlil özü belə cavab vermişdir:
Qurtarmağa bu dərddən, Ayrı dərman gəzmə sən. Kəndli deyil ki, dəli, Udmasın giri zəli.
Tənbəlliyi atsınlar, Səlamətə çatsınlar. Təmir etsin bulağı, Ta dincəlsin qulağı.
"Molla Nəsrəddin" jurnalının bu çıxışından sonra bulaq təmir edilmiş, məktəb binası tikilib başa çatdırılmışdır. Onun yazıları "Molla Nəsrəddin" jurnalında "İstot", "Aşıq" və digər məxfi imzalarla çap edilsə də, bunların kim tərəfindən yazıldığını Zəngəzur mahalında hamı bilirdi. Jurnal nəşrini dayandırdıqdan sonra da Nuşirəvan Kərimov öz fəaliyyətini digər mətbuat orqanlarında davam etdirib.
XX əsrin 30-cu illəri çox təzadlı olduğuna görə gənclər yalnız inqilab, kommuna mövzusunda şeirləri oxumağa məcbur idilər. Dövrün məxsusluğundan Nuşirəvan Kərimov da kənarda qalmayıb, onun yazdığı mətnə hətta musiqi də qoşublarmış:
Kommunanın yolun tutub gedirik, Nikolay yıxılıb, bayram edirik. Fəhlə qardaş! Kəndli qardaş!
Birləşərsək ikimiz, Çox xoş gedər günümüz.
Nuşirəvan Kərimov 1966-cı ildə vəfat edib, qəbri indi işğal altında olan Xocamsağlı kəndindədir.