Ocaqlı dazlıq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Ocaqlı dazlıq
  • lat. Alopecia areata
Başında ocaqlı alopesiya olan xəstə
Başında ocaqlı alopesiya olan xəstə
XBT-10 Şablon:ICD10 L
XBT-10-KM L63, L63.9
XBT-9 704.01
XBT-9-KM 704.01[1][2]
OMIM 104000
DiseasesDB 430
MedlinePlus 001450
eMedicine med/11069931 
MeSH D000506
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ocaqlı dazlıq və ya ocaqlı alopesiya — skalp adlanan saçlı dərinin avtoimmun xəstəliyi. Skalpda ocaqlı formada, tala-tala saç tökülməsinə bağlı yaranan təkrarlayan xroniki saç xəstəliyidir. Elmi adı aloepcia areata olan bu xəstəlik sadəcə başın saçlı hissəsində deyil, bədənin başqa nahiyyələrində də tük tökülməsinə səbəb olur.

Etiopatogenez[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xəstəliyin yaranmasında avtoimmun mexanizmlər dayanır. Yəni, xəstənin immun hüceyrələrinin tük follikulalarına hücum etməsi nəticəsində yaranan iltihabi reaksiya tük soğanaqlarının zədələnməsinə gətirib çıxarır. Nəticədə ocaqlı saç tökülməsi yaranır.[3]

Klinik əlamətlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ocaqlı alopesiya saçlı dəridə tala-tala saç tökülməsi ilə başlayır. Xəstəlik proqressivləşərək total alopesiya yarada bilər. Total dazlıq və ya total alopecia zamanı başın bütün saçları tökülür. Xəstəliyin ən ağır formasında bədənin bütün nahiyyələrində tük tökülməsi yaranır. Buna universal alopesiya deyirlər. Xəstəlik istənilən yaşda meydana çıxır. Uşaqlarda saç tökülməsinin önəmli səbəblərindən birisi ocaqlı dazlıq xəstəliyidir.

Ocaqlı dazlıq xəstəliyi və ofiazis
Ofiazis adlanan ocaqlı alopesiya xəstəliyi ucabtından ənsədə saç tökülməsi problemi

Diaqnozu[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ocaqlı dazlı xəstəliyinin diaqnoz xəstə anamnezi və klinik müayinələr əsasında qoyulur. Lakin, ocaqlı dazlıq xəstəliyinə bənzər alopesiyalar çoxdur. Şüphəli olan təqdirdə histopatoloji, mikrobioloji, laborator testlərdən xəstələr keçirilir.

Müalicəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ocaqlı alopesiya xəsətliyin müalicəsində kompleks yanaşma tələb edilir. Xəstəyə həm yerli, həm də sistemik müalicələr təyin edilə bilər. Xəstəliyin ağırlığından və pasientin yaşından asılı olaraq müalicə üsulları dəyişir. Ocaqlı dazlıq olan sahələrə səpgidaxili inyeksiyalar da tətbiq edilir.[4]

Profilaktikası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Psixoemosional stres yaradan faktorlardan uzaq durmaq tövsiyə edilir

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Disease Ontology (ing.). 2016.
  2. Monarch Disease Ontology release 2018-06-29. 2018-06-29 2018.
  3. "Ocaqlı alopesiya və ya ocaqlı dazlıq xəstəliyi". 2022-01-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-16.
  4. "Ocaqlı dazlıq xəstəliyi müalicəsi haqqında". 2022-01-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-16.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]