Opportunizm

Fürsət dəyərləndirilmiş, fürsət itirilmiş, Teodor Qallenin qravürası, 1605

Opportunizm, fürsətçilik və ya mənfəətçilik — hadisələrdən eqoist üstünlüklər götürməyi qarşına məqsəd qoyan şüurlu siyasət və praktikadır. Digər şəxslərin qarşılaşacaqları prinsiplərə və nəticələrə minimal əhəmiyyət verir. Opportunist hərəkətlər yalnız öz maraq dairəsi ilə kifayətlənir. Termin: insan fərdlərinə, canlı orqanizmlərə, qruplara, icmalara, üslublara, davranışlara və gündəliyə tətbiq edilə bilər. Opportunizm və ya opportunist davranış biologiya, iqtisadiyyat, oyun nəzəriyyəsi, etika, psixologiya, sosiologiya və siyasətdə vacib bir anlayışdır. Fürsətçilik, şəraitdən istifadə etmək və ya fürsət olduğu zaman şəxsi maraqları digər maraqlardan üstün tutmaq üçün istifadə olunan şüurlu siyasət və ya təcrübədir. Fürsətçiliyə mənfi baxıla bilər, lakin o, problemin həllinə praktiki yanaşma kimi də nəzərdən keçirilə bilər ki, bu zaman burada daha yaxşı ümumi nəticə əldə etmək üçün bəzi prinsiplər bilərəkdən pozula bilər. Fürsətçilik insanların özləri üçün minimum xərclə qazanclarını maksimum səviyyəyə çatdıra bildikləri, davranışları üzərində müvafiq nəzarətin olmadığı və ya seçim etmək və hərəkət etmək üçün təzyiq altında olduqları hallarda baş verə bilər. Bununla bərabər, fürsətçiliyi fürsət axtarmaq və ya fürsətlərdən istifadə etməklə qarışdırmaq olmaz. Fürsətçilik fürsətlərə şəxsi mənafe baxımından yanaşmağı və bəzən də qeyri-etik formada cavab verməyi əhatə edir.

Ədəbiyyat

• Оливер Уильямсон Итон. Экономические институты капитализма: Фирмы, рынки, «отношенческая» контрактация. СПб: Лениздат. ISBN 5-289-01816-6.