Pərpərən
| Pərpərən | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Pərpərən |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Pərpərən (lat. Portulaca) — pərpərənkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Bitki qədimdən bu cür adlandırılmışdır, onun yaranma tarixi haqqında dəqiq məlumat yoxdur. Bu cinsə təxminən 100-ə yaxın növ daxildir. Onlardan biri, bostan pərpərəni (P.oleracea) qidada istifadə olunan bostan bitkisidir. Dekorativ gülçülükdə isə iriçiçəkli pərpərən (P.grandiflora) istifadə olunur. Bu sərilən gövdəli və xırda yarpaqları olan bitkidir. Vətəni Braziliya və Argentinadır. 1827-ci ildən yaşıllaşdırmada istifadə olunur. Diametri 5 sm olan gülləri sadə,çoxləçəkli ya da azləçəklidir.Güllərin rəngi müxtəlifdir: qırmızı, çəhrayı, narıncı, sarı, ağ. Hazırda ilkin növ gülçülükdə istifadə olunmur,ancaq mədəni formaları yayılmışdır. Pərpərən toxumlarını torpağa səpməklə çoxaldılır. Toxumlar çox xırda olduğu üçün onları qumla qarışdırıb əkirlər. Cücərtilər aralarındakı məsafə 15-20 sm olmaqla seyrəldilir. Pərpərən alpinariyada ya da qumlutorpaqda yaxşı inkişaf edir. Azərbaycanda bəzək bağçılığında geniş istifadə edilir.
Növləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Portulaca amilis Speg.
- Portulaca amilis var. pilgeri (Poelln.) D. Legrand
- Portulaca argentinensis Speg.
- Portulaca boliviensis Poelln.
- Portulaca brevifolia Urb.
- Portulaca chacoana D. Legrand
- Portulaca colombiana D.Legrand
- Portulaca confertifolia Hauman
- Portulaca conzattii P. Wilson
- Portulaca cryptopetala Speg.
- Portulaca echinosperma Hauman
- Portulaca elatior Mart. ex Rohrb.
- Portulaca elongata Rusby
- Portulaca elongata var. elongata
- Portulaca elongata var. pedicellata (D. Legrand) D. Legrand
- Portulaca eruca Hauman
- Portulaca fluvialis D. Legrand
- Portulaca foliosa Ker Gawl.
- Portulaca frieseana Poelln.
- Portulaca fulgens Griseb.
- Portulaca gilliesii Hook.
- Portulaca grandiflora Hook.
- Portulaca grandiflora var. immersostellulata (Poelln.) D. Legrand
- Portulaca guanajuatensis Ocampo
- Portulaca halimoides L.
- Portulaca hatschbachii D.Legrand
- Portulaca hereroensis Schinz
- Portulaca howellii (D. Legrand) Eliasson
- Portulaca insignis Steyerm.
- Portulaca insularis Hosok.
- Portulaca kermesina N.E. Br.
- Portulaca lanuginosa Kunth
- Portulaca longiusculotuberculata Poelln.
- Portulaca macbridei D. Legrand
- Portulaca matthewsii G. Ocampo
- Portulaca mexicana P. Wilson
- Portulaca mucronata Link
- Portulaca nivea Poelln.
- Portulaca obtusa Poelln.
- Portulaca oleracea L.
- Portulaca papulifera D. Legrand
- Portulaca papulosa Schltdl.
- Portulaca perennis R.E. Fr.
- Portulaca philippii I.M. Johnst.
- Portulaca pilosa L.
- Portulaca pilosa subsp. decipiens (Poelln.) R. Geesink
- Portulaca pilosa f. procumbens (Urb. & Ekman) D. Legrand
- Portulaca pilosa subsp. villosa (Cham.) R. Geesink
- Portulaca psammotropha Hance
- Portulaca pusilla Kunth
- Portulaca pygmaea Steyerm.
- Portulaca quadrifida L.
- Portulaca rotundifolia R.E. Fr.
- Portulaca rubricaulis Kunth
- Portulaca rzedowskiana G. Ocampo
- Portulaca saxifragoides Welw. ex Oliv.
- Portulaca sedifolia N.E.Br.
- Portulaca sedoides Welw. ex Oliv.
- Portulaca simpliciuscula Mart. ex Rohrb.
- Portulaca striata Poelln.
- Portulaca teretifolia Kunth
- Portulaca teretifolia var. cubensis (Urb.) D. Legrand
- Portulaca thellusonii Lindl.
- Portulaca tingoensis J.F. Macbr.
- Portulaca tingoensis var. andina (D. Legrand) D. Legrand
- Portulaca umbraticola Kunth
- Portulaca yecorensis Henrickson & T. Van Devender
Məlumat mənbəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Tofiq Məmmədov (botanik) "Gülçülük ensiklopediyası": Bakı: "Azərbaycan"-2016. http://dendrologiya.az/?page_id=112 Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. səh. 204. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- ↑ Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753.C. 1. səh. 445.
Pərpərən:The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)