Phelypaea coccinea

Phelypaea coccinea
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Lamidlər Dəstə: Dalamazçiçəklilər Fəsilə: Orobanşkimilər Triba: Orobancheae Cins: Phelypaea Növ: Phelypaea coccinea
Beynəlxalq elmi adı
Phelypaea coccinea
Şəkil axtarışı

Phelypaea coccinea (lat. Phelypaea coccinea) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin orobanşkimilər fəsiləsinin phelypaea cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Təhlükəli həddə yaxın olanlar" kateqoriyasına aiddir – NT. Azərbaycanın nadir növüdür.

Botaniki xarakteristikası

Çoxillik ot bitkisidir. Gövdəsi orta hissədə 3-6 mm dimetrində, birçiçəkli çiçk saplaqlıdır (bəzən 2 çiçəkli). Kasacığın dilimləri lansetvari, siviridir. Tacı (1,8)2, 5-4, 5(5) sm uzunluqda, parlaq qırmızı rəngli, əsnəkdə 2 məxməri-qara büküklüdür. Tozculqarı çılpaq və ya azacıq tüklüdür.

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

Çiçəkləmə may-iyul, meyvəvermə iyun-avqust aylarına təsadüf edir. Aşağı dağ qurşağından orta dağ qurşağına kimi daşlı və ovulmuş yamaclarda rast gəlinir.

Yayılması

Böyük Qafqazın Quba sahəsi, şərq və qərb hissələri, Xəzərsahili ovalıq, Qobustan, Kür-Araz ovalığı, Bozqır yaylası, Lənkəranın dağlıq hissəsidir.

Sayı və tendensiyası

Populyasiyanın təbii bərpasının mənfi təsirlərindən asılılığı müşahidə olunur, azalma tendensiyasına meyillidir.

Məhdudlaşdırıcı amillər

Antropogen amillər (otarılma, tapdalanma), iqlim amillərinə həssaslıq və yayıldığı meşələrin qırılması. Xüsusi yaşayış mühitinə tələbkar növdür.

Mühafizə tədbirləri

Populyasiyanın nəzarətə götürülməsi, mütəmadi monitoinqlərin aparılması tələb olunur.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

• Anoplanthus coccineus (M.Bieb.) Walp.
• Anoplon coccineum (M.Bieb.) Riedl & Schiman-Czeika
• Diphelypaea coccinea (M.Bieb.) Nicolson
• Orobanche coccinea M.Bieb.

Heterotipik sinonimləri

• Aeginetia coccinea Juss. ex Walp.
• Anoplanthus biebersteinii Reut.
• Anoplanthus tournefortii Reut.
• Anoplon biebersteinii C.A.Mey.
• Lathraea anblatum L.
• Lathraea phelipaea Gueldenst.
• Orobanche phelypaea M.Bieb.
• Phelypaea bayernii Novopokr.
• Phelypaea biebersteinii Fisch. ex Walp.
• Phelypaea foliata Lamb.