Plomb (stomatologiya)

Plomb — çürük nəticəsində zərər görmüş olan dişə normal funksiyalarını görünüşünü qazandırma üsuluyla edilən bir diş müalicəsidir. Diş plomb edilərkən, əvvəl çürümüş diş toxumasını diş üzərindən uzaqlaşdırır. Sonra diş çürüyü ilə təsirlənmiş sahəsi tənzimlənər və boşluq plomb vasitəsilə doldurularaq tamamlanır. Bakteriyaların təkrar girə bilmə ehtimalı olan boşluqları plomb ilə bağlayaraq çürüyün irəliləməsini də maneə törədilməyə çalışılır.^[1]^[2] Onlar iki geniş növə bölünür - birbaşa və dolayı. Məsələn, kök kanalının doldurulması diş pulpasının normal olaraq yerləşdiyi boşluğu doldurmaq üçün istifadə edilən bərpaedici üsuldur.

Plombun növləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Plomb üçün istifadə edilən vəsaitlər aşağıdakılardır:

Qızıl
Farfor
Kompozit
Qatran (diş rəngində plomb)
Amalqama (civə, gümüş, mis, qalay və bəzən sink xəlitəsdə).

Dişin növlərinin xüsusiyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Amalgam (gümüş) plomblar, aşınmağa qarşı müqavimətlidir və nisbətən daha ucuz bir plomb növüdür. Bununla birlikdə, tünd rənglərindən ötəri, farfor və ya digər kompozit bərpalara görə daha fərq edilər xüsusiyyətdədir və ümumiyyətlə ön dişlər kimi görünər bölgələr üçün uyğun deyil.
Kompozit qatran - diş ilə eyni rəngdədir və bu səbəblə təbii görünüş istəndiyində istifadə edilər. Vəsaitlər qarışdırılar və doğrudan boşluğun içinə yerləşdirilərək burada sərtləşməyə buraxılar. Kompozit, zamanla qırılıb aşına biləcəyindən ötəri böyük plomblar üçün ideal bir vəsait olmağa bilər.. Ayrıca, çay, qəhvə və ya tütündən ötəri ləkələnilə bilər və digər plomb tipləri qədər uzun getməzlər, ümumiyyətlə üç elə 10 il istifadə edilə bilərlər.
İnley və ya onley - farfor plomblar, laboratoriyada sifariş üzərinə çıxarılar və sonradan dişə yapışdırılar. Diş rənginə uyğun çıxarıla bilər və ləkələnilməyə qarşı müqavimətlidir. Farfor bərpa ümumiyyətlə dişin böyük bir hissəsini qablar/örtər. Xərci altına yaxındır.