Prilipko itburnusu

Prilipko itburnusu
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Qızılgülkimilər Triba: Roseae Cins: İtburnu Növ: Prilipko itburnusu
Beynəlxalq elmi adı
Rosa prilipkoana Sosn., 1944
Şəklin VikiAnbarda axtarışı EOL   631293

Prilipko itburnusu (lat. Rosa prilipkoana) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Turyançay boyu, Şimali Kiçik Qafqazda rast gəlinir.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 1 m-ə qədər olan iri koldur. Birillik budaqları yaşılımtıldır, yastılaşmış və arxaya doğru əyilmiş qopartikanlara örtülüdür. Yarpaqları 5-7 ədəd, 2,4-3,8 sm uzunluqda və 1-1,8 sm enində, lansetşəkilli və ya ellipsvarı, nazik, üst tərəfdən tünd yaşıl rəngli və çılpaqdır. Alt tərəfdən solğun seyrək tüklü, orta damarı boyu bəzən vəzili tüklə örtülü yarpaqcıqlardan ibarətdir. May-iyun aylarında çiçək açır. Kasayarpaqcıqları çiçəkləmədən sonra qabarıq, yaxud horizontal vəziyyət alır və meyvəsi qızarmağa başlıyan kimi tökülür. Çiçəkləri 2-3 olmaqla çiçək qrupuna toplaşmışdır. Meyvəsi uzunsov- ellipsşəkilli, 2 sm uzunluqdadır.

Ekologiyası

Orta dağ qurşağında, nəm çəmənlərdə, meşə ətrafında, çay kənarlarında yayılmışdır.

Azərbaycanda yayılması

Böyük və Kiçik Qafqazda, Talışda təbii halda rast gəlinir.

İstifadəsi

Meyvələrində və çiçəklərindən dərman kimi istifadə olunur. Bəzi dağ rayonlarında yaşıllaşdırmada tətbiq olunur.