Prokletie dağları
| Prokletie/Şimali-Alban Andları | |
|---|---|
_sa_Karanfila_(2480).jpg) | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 2692 m |
| Uzunluğu |
|
| Eni | 40-90 km |
| Sahəsi | 2240 km² |
| Hündür nöqtəsi | Ezersa |
| Yaranma dövrü | Yura dövrü |
| Süxurları | əhəngdaşı, dolomit |
| Yerləşməsi | |
| 42°26′ şm. e. 19°49′ ş. u. | |
| Ölkələr | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Prokletie[1] ( mont. Проклетије, serb. Проклетије, «проклятие») / Şimali-Alban Alpları[2] ( alb. Bjeshkët e Nemuna) — Balkan yarımadasında dağ massivi. Massiv Albaniya, Monteneqro və Serbiya (Kosovo) sərhəddində yerləşir. Uzunluğu 100 km olan massiv. Dinar dağları sisteminə aiddir.
Ən yüksək zirvəsi — Ezersa dağıdır (2692 м[3]), digər yüksək zirvələri:Radoxina (2570 m), Cyaravisa (2656 m[3], Kosovonun ən hündür zirvəsi), Şkelzeni (2407 м), Tromeda (2366 m) və başqaları. Prokletie massivi üç ölkənin sərhəd zonasında yerləşir: Albaniya, Montenqro, Serbiya (Kosovo). Yaxınlığda Peç (Kosovo), Cyakovisa (Kosovo), Bayram-Surri (Albaniya), Podqoritsa və Qusine (Monteneqro) şəhərləri yerləşir.
Massiv Şkoder gölünün şimal-qərb qurtaracağından başlayır. Massivin cənub yamacı Drin çayı tərəfindən yuyulur. Şimal və şimal-qərb yamacı isə Lim, Moraça çaylarının qolları tərəfindən yuyulur.
Dağlar əhəngdaşı, dolomit və şist tərkibli süxürlardan təşkil olunub. Ərazidə karst geniş yayılıb. Dağların yamacları çox parçalanmış və 1700-1800 metr yüksəkliyə qədər ərazilər meşə ilə örtülüdür. Meşələrdə palıd, fıstıq, ağcaqayın, şabalıd, küknar və şam ağacları geniş yayılıb. Daha yüksək ərazilərdə — alp çəmənlikləri geniş ərazi tutur[4][4].
2009-cu ildə Prokletie dağlarında dörd buzlaq aşkar edilmişdir (1980–2240 m). Buzlaqlar dağların şimal-şərqində yerləşən dərin karlarda yerləşir. Buzlaqlar bölgə üçün xarakterik olan qar xəttindən yetərincə aşağıda meydana gəlmiş. Buna səbəb ərazidə tez-tez müşahidə edilən çovğunlar və qar örtüyünün çoxluğudur. Qar örtüyünün qalınlığı 4-5,5 metr su kütləsinə ekvivalentdir[5][6].
2008-ci ildən bölgədə dağ turizmi və alpinizm geniş yayılıb. Kosovo ərazisində isə hətta qış turizmi inkişaf etdirilib.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Prokletije — summitpost.org
- Peace parks of Prokletije
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Балканские страны, север // Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО «Картография» в 1999 г. ; отв. ред.: Т. Г. Новикова, Т. М. Воробьёва. — 3-е изд., стер., отпеч. в 2002 г. с диапоз. 1999 г. — М. : Роскартография, 2002. — С. 102—103. — ISBN 5-85120-055-3.
- ↑ Албания // Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО «Картография» в 1999 г. ; отв. ред.: Т. Г. Новикова, Т. М. Воробьёва. — 3-е изд., стер., отпеч. в 2002 г. с диапоз. 1999 г. — М. : Роскартография, 2002. — С. 106. — ISBN 5-85120-055-3.}
- ↑ 1 2 Карта Албании, масштаб 1:600 000, ГУГК, 1978 год, 1982 год.
- ↑ 1 2 Prokletije Arxivləşdirilib 2009-01-04 at the Wayback Machine — BirdLife
- ↑ Twenty-first Century Glaciers and Climate in the Prokletije Mountains, Albania Arxivləşdirilib 2013-08-07 at the Wayback Machine
- ↑ Little Ice Age glaciers in the Balkans: low altitude glaciation enabled by cooler temperatures and local topoclimatic controls[ölü keçid]