Qızılı rododendron
| Qızılı rododendron | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Elmi təsnifat | ||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Qızılı rododendron |
||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
Qızılı rododendron (lat. Rhododendron aureum) — bitkilər aləminin erikaçiçəklilər dəstəsinin erikakimilər fəsiləsinin rododendron cinsinə aid bitki növü.
Təbii yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Altay, Uzaq Şərq, Saxalin, Şimali Kurildə yayılmışdır.
Botaniki xarakteristikası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qızılı rododendron tünd-qonurqabıqlı, sürünən, gövdələri əyilmlş və torpağın üzərindən 20-100 sm hündürlüyə qalxan həmişəyaşıl koldur. Budaqları vəzicikli-tükcüklütumurcuq pulcuqları ilə örtülmüşdür. Yarpaqları növbəli,uzunluğu 2-8 sm, kənarları bütöv, üst tərəfdən tünd-yaşıl, parlaq, alt tərəfi daha açıq, yaxşı bilinən torvarı damarcıqlı, ellipsvari və ya yumurtavari, bünövrəsi ensiz, dərili, hamar, kənarları aşağıya burulmuş, saplaqlıdır. Qızılı çiçəkləri budaqların uclarında, uzun çiçək saplaqlarında 3-5 (8) ədəd yığılmışdır. Çiçək tacı bir az əyri, diametri 4-5 sm, açıq-sarı, enli-qıfvarı, 5 qanadlıdır. Erkəkcikləri 10 ədəd, qeyri-bərabər uzunluqdadır. Dişiciyin yuxarı tərəfi keçəl-tükcüklü yumurtalıqlı, uzun sütuncuqlu və 5 qanadlı dişicik ağızlıdır. Meyvəsi 5 laya açılan, 5 yuvalı qutucuqdur. Toxumları xırda, çoxsaylıdır. May-iyun aylarında çiçəkləyir, iyul-avqustda isə meyvə verir.
Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kölgəsevən, mezofit bitkidir. Yüksək dağ zolağında, alp və subalp zolağında kolluqlar əmələ gətirir.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mərkəzi Nəbatat Bağında introduksiya olunmuşdur. Gəncədə rast gəlinir.
İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yarpaqlarından dərman hazırlanır. Onun həlimi və cövhəri ürək əzələsinin tonusunu qaldırır, ürək döyüntüsünün amplitudasını tənzimləyir, qan təzyiqini çox dəyişmir.