Qızıl buts
 | Bu məqalənin mətnini Azərbaycan dilinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. Məqalədə cümlə quruluşlarındakı yanlışlıqları və orfoqrafik səhvləri düzəltdikdən sonra {{qaralama - az}} şablonunu silməyi unutmayın. |
Qızıl buts (ing. Golden Boot) — beynəlxalq liqalarda mövsüm ərzində ən çox qol vuran futbolçulara verilən mükafatdır. 1967-68 sezonundan etibarən verilən bu mükafatın verilməsində 1990-95 illəri arasında fasilə olsada, 1996-97 sezonundan etibarən, European Sports Magazines jurnalnın təşkilində təkrar verilməyə başladı
Avropa üzrə qol bombardirliyi və Qızıl buts mükafatı tarixi[redaktə | əsas redaktə]
1968-1991 arası[redaktə | əsas redaktə]
1968-1991 illər arasında, qızıl buts mükafatı ən çox qol vuran oyunçuya, liqalar arasında bir qarşılaşdırma ve dərəcələndirmə etmədən, Ölkənin ən yüksək səviyyəsindəki hər hansı bir liqada ən çox qol vuran futbolçuya verilirdi. Mükafatı qazanan tək Türk futbolçu 1987-1988 sezonunda atdığı 39 qol ilə qazanan Tanju Çolakdır.
1991-1996 illər arası[redaktə | əsas redaktə]
1991-1996 illəri arası mükafat verilmədi.
1996-cı ildən etibarən[redaktə | əsas redaktə]
Mükafatın 1996-97 sezonundan etibarən idman jurnalı European Sports Magazines tərəfindən verilməsi ilə birlikdə mükafat veriləcək futbolçunu aşkarlayacaq sistemdə dəyişikliyə imkan yaradıldı. Yeni sistemə görə Avropa liqalarının çətinlik dərəcəsinə görə hər qola xal verilməyə başlandı. Avropanın ən yaxşı 5 liqasında (Almaniya, İngiltərə, İtaliya, İspaniya, Fransa) hər qol x2; diğər liqlərdə ki hər qol x1.5-ə vurulur. Nəticədə, daha çətin bir liqa qəbul edilən bir liqada oynayan futbolçular, daha az qol vuraraq mükafatı almaq hüqunu əldə edirlər
Ən çox qazanan futbolçular[redaktə | əsas redaktə]
| Futbolçu | Nömrəsi | Mövsüm | Klub | Liqa |
|---|---|---|---|---|
 Lionel Messi
|
3 | 2009–10, 2011–12, 2012–13 | Barselona | La Liqa |
 Kriştiano Ronaldo
|
2 | 2007–08, 2010–11 | Mançester Yunayted, Real Madrid | Premyer Liqa, La Liqa |
 Gerd Müller
|
2 | 1969–70, 1971–72 | Bayern Münhen | Bundesliqa |
 Mário Jardel
|
2 | 1998–99, 2001–02 | Porto, Sportinq Lissabon | Superliqa |
 Thierry Henry
|
2 | 2003–04, 2004–05 | Arsenal | Premyer Liqa |
 Diego Forlán
|
2 | 2004–05, 2008–09 | Vilyarreal, Atletiko Madrid | La Liqa |
| Eusébio
|
2 | 1967–68, 1972–73 | Benfika | Superliqa |
 Dudu Georgescu
|
2 | 1974–75, 1976–77 | Dinamo Buzarest | I Liqa |
| Fernando Gomes
|
2 | 1982–83, 1984–85 | Porto | Superliqa |
 Ally McCoist
|
2 | 1991–92, 1992–93 | Reyncers | Şotlandiya Premyer Liqası |