Qədim şəhər (Vilnüs)

Qədim şəhər (Vilnüs)
Qədim şəhər (Vilnüs)
	54°41′ şm. e. 25°17′ ş. u.
Ölkə	Litva
Şəhər	Vilnüs
Sahəsi	352 ha;
UNESCO Ümumdünya İrsi
	Rəsmi adı: Vilnius Historic Centre
Tipi	Mədəni
Kriteriya	ii, iv
Təyin edilib	1994
İstinad nöm.	541bis
Dövlət	Litva
Region	Avropa
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qədim şəhər (Vilnüs) (lit. Vilniaus senamiestis, pol. Stare Miasto w Wilnie, belar. Стары горад у Вільнюсе, rus. Старый город в Вильнюсe) — Şimali Avropanın ən böyük orta əsrə aid qədim şəhərlərindən biri. 3,59 km² (887 akr) sahəyə malikdir. Mərtəbələrinin ümumi sahəsi 1,497,000 m² olan 1487 bina və 70 küçə ilə birlikdə 74 məhəlləni əhatə edir. Litvanın paytaxtı Vilnüsün ən qədim hissəsi olmaqla, şəhər bir neçə əsr ərzində inkişaf etmiş və özündə həm şəhərin qədim tarixini, həm də daim dəyişən mədəni təsirləri əks etdirmişdir. Burada Avropanın ən qədim memarlıq üslublarının bəziləri — qotika, intibah memarlığı, barokko memarlığı və neoklassik memarlığı yanaşı gəlir və bir-birini tamamlayır.

Pilies küçəsi Qədim şəhərin ana xəttini təşkil etməklə bərabər, kafelərin və küçə bazar həyatının da mərkəzidir.^[2] Vilnüsün mərkəzi küçəsi olan Gedimina prospektinin bir hissəsi Qədim şəhərdə yerləşir. Qədim şəhərin mərkəzi meydanlarına Kafedral meydanı və Ratuşa daxildir.

Ən mükəmməl memarlıq komplekslərindən biri Qədim şəhərin böyük bir hissəsini tutan və 13 həyəti olan Vilnüs Universiteti Memarlıq Ansamblıdır. Bu kompleks Litvanı Brüsseldəki Mini-Avropa Parkında təmsil etmək üçün seçilmişdi.

1994-cü ildə Vilnüs Qədim şəhəri universal dəyəri və orijinallığının tanınması ilə UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına (N.541) daxil edilmişdir. Rəsmi adında qeyd olunmuş "Tarixi mərkəz" anlayışının əvvəllər müdafiə divarları ilə əhatələnmiş Qədim şəhərdən daha geniş mənası vardır. Belə ki, bu ifadə tarixən şəhər hüdudlarından kənarda qalmış Ujupis kimi Vilnüsün qiymətli tarixi şəhərkənarı rayonlarını da əhatə edir. Buna görə də Ujupis çox zaman Vilnüs Qədim şəhərinin bir hissəsi hesab edilir.