Qərb ədəbiyyatı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin

Avropa ədəbiyyatı — Avropa ədəbiyyatı kimi tanınan Qərb ədəbiyyatı, Avropa dillərində qərb mədəniyyətində kontekstində yazılmış ədəbiyyatdir və onların yarandıgı dövrlərə görə formalaşır.

16 əsr Renessans dövrü, Qızıl dövr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Orta əsrlər və erkən müasir İngiltərə, "protestant estetikasının" inkişaf etdirildiyi reformasiya dövrü idi, İngiltərə Kilsəsi isə öz şöhrətini Papadan ayırmağa və Roma Katolik Kilsəsinin təlimlərindən uzaqlaşmağa çalışdı. Bu dövr ədəbiyyatı bir qrup şair bu reformasiyadan, Papanın rədd edilməsindən və Roma Katolik Kilsəsindən uzaqlaşaraq yaradıcılıqlarını genişləndirməsiylə çiçəklənməyə başladı. Bunlar arasında Con Donne, Corc Herbert və Tomas Traherne ən görkəmli şəxslər var idi ki, onlar "vəhyçi poetika" kimi tanınan cərəyanı təmsil edirdilər.

== 17-ci əsr Yakoben dövrü==çox erkən müa Qərb ölkələrindəki nəsr və poetik ədəbiyyat, ən müasir dövrdə İngiltərədə, fərqli Bibliya təsirinə malik idi və yalnız 18-ci əsrin Maarifçilik dövründə rədd edilməyə başladı. 17-ci əsrdə Avropa poeziyası Müqəddəs Kitabın ayələri və təlimləri üzərində düşünməyə və ya onlara istinad etməyə meyilli idi, buna misal olaraq natiq Corc Herbertin "Müqəddəs Yazılar (II)" əsərini göstərmək olar ki, burada Herbert bibliya liqaturalarına çox etibar edir. 17-ci əsrdə İngiltərədə daha geniş və daha geniş anlayışlardan istifadə edərək reallığa məna gətirməyə və izah etməyə çalışan fəlsəfənin bir qoluna istinad edən metafizik bir qrup metafizik ədəbi fiqurun doğulmasına səbəb olan Yakoben dövrü kimi xarakterizə olunur. Bu dövrdə ədəbi xüsusiyyətlərdən, o cümlədən təkəbbürlərdən istifadə adi hal kimi yazıçıların mesaj vermək və ya fikri inandırmaq metodları idi.

18 əsr Maarifcilik dövrü, Uca dövr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Maarifçilik dövrü bir çox qərb ölkələrində 18-ci əsri əhatə edən inkişaf dövrü idi. Son illərdə bu "maariflənmə" dövrü həm "mülayim" və həm də "radikal" formada iki inkişaf istiqamətlərinə bölündü və təbiətinə görə əvvəllər düşünüldüyündən daha az ahəngdar olduğu müşahidə edildi. Henry Farnham "Amerikada Maarifləndirmə" kitabında qeyd etdi ki, "Mötədil Maarifçilik tarazlığı, nizamı və dini güzəşti təbliğ edir", "İnqilabi Maarifçilik" isə "köhnənin məhvindən yeni səma və yer qurmağa" cəhd edir. .

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]