Qladiatriks
Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Qladiatriks (gladiatrices) — modern termindir, Qədim Romadakı qladiator ifadəsinin qadınlara aid edilmiş forması. Kişi həmkarları kimi, qadın qladiatorlar da müxtəlif oyunlar və festivallarda auditoriyanı əyləndirmək üçün bir-birinə və ya yabanı heyvanlara qarşı mübarizə aparırdılar. Onlar izləyiciləri tərfindən ekzotik nadir sayılırdılar. Onların varlığı yalnız Roma elitasının üzvləri tərəfindən yazılmış bir neçə hesab və çox az sayıda yazı ilə tanınır. Bununla yanaşı, son tədqiqatlar, klassik qaynaqlarda olduğu kimi görünmədiyindən bu terminin varlığını sorğulamışdır.[1]
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qadın qladiatorlar Qədim Roma tarixində nadir hallarda görünür. Onlar döyüşdükdə,"böyük qanunsuz tamaşanın qəribə göstəriciləri" adlandırılırdılar.[2]
Hazırlaşma və oyunlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Hər hansı bir qladiator məktəbində, qadın qladiatorların varlığı və ya həmin məktəbdə hazırlaşdığına dair heç bir dəlil yoxdur. Uizli, bəzilərinin, 14 yaşdan böyük olan gənclərə müharibənin təməl sənətləri daxil olmaq üzrə, "kişilik" bacarıqlarını öyrənəbiləcəyi Collegia Iuvenumda (rəsmi: "gənclik məsləhətləri") xüsusi tərbiyəçilər tərəfindən öyrədilmiş ola biləcəyini deyir.[3] O, sübut kimi 3 yazı təklif edir: birincisi, Rietidən olan 17 yaşında vəfat etmiş, öz kollegiyasına "məxsus" olan Valerina, digərləri isə Numidia və Ficulea kollegiyalarına aid olan qadınlardır.[4] Bir çox alimlər bunu qadın qladiatorlar kimi yox, qadın qullara və ya kölələrə abidə kimi təsvir edir.[5][6] Buna baxmayaraq, qadın qladiatorlar yəqin kişi qladiatorlar kimi eyni təhsil və karyera yolunu izləyiblər;[7][8] daha yüngül bir rejimdə öyrədiliblər.[9]
Kişi qladiatorlar bir-birinə bənzər bacarıq və qabiliyyətlərə görə qarşılaşdırılırdı, buna görə də ehtimal olunur ki, qadınlarda da eyni şey tətbiq edilib.[10]
Dəfnetmə
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bir çox qladiatorlar "məzar klublarına" abunə haqqını ödəmiş, onların ölümü, onların sinfi və peşəsi üçün ayrılmış qəbiristanlıqlarda ölmələri təmin edilmişdir. 2001-ci ildə Londonun Southvark şəhərində kremasiya məzarlığı tapıldı, bu bəzi mənbələrdə qadın qladiatora bənzədilir. Anubis çömçə lampaları ilə yanaşı ana qəbiristanlıq kənarında dəfn edilmişdi (o Merkuriya kimi onu digər dünyaya aparırdı) — düşmüş qladiatorun təsvirinə malik bir lampa və kəpəkli tüstünün yanmış qalıqları olan Stone Pine konusları arenanı təmizləmək üçün istifadə edilirdi.
Müasir təsvirlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]1. Qadın qladiatorlar 3 müasir filmdə yer alıb.
- Cecil B. DeMillenin 1932-ci ildə çəkilmiş "The Sign of the Cross" filmi[11];
- Qladiator filmində, Zama Döyüşü dramatizasiyası zamanı, qadın oxucular və çəkicilər Scipio Africanus'un legionlarının rolunu oynayırdılar[12];
- A. D. TV serialı olan Senator sinfində (ing. Senatorial class), Korinna adlı bir qladiator qız təsvir olunub. 2. Qadın gladiatorlar Lindsey Davisin Marcus Didius Falco seriyasının iki romanında görünür:
- Leptis Maqnadakı arenada, atlı sinfindən olan romalı bir xanım döyüşür: Falko qadın qladiatorların bilindiyini amma hamının onların varlığını inkar etdiyini və qadının döyüşərək sosial qəsd törədiyini əks etdirir.
- Yupiter mifində Falko Britannia və onunla həmfikir olan qadın cəmiyyəti ilə qarşılaşır. 3. Gillian Bradshawın 2003-cü ildə çəkilmiş "Render Unto Caesar" filmində, baş qəhrəman Kantabranın köhnə köləsi və keçmiş Kantabralı qadın qladiatoru sevir:
4. Strategiya oyunu olan Total War: Rome II -da qadın qladiatorlar hərbi xidmətə çağırılır.
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Gladiatrix: Female Fighters Offered Lewd Entertainment in Ancient Rome
- Gladiatrix by Russell Whitfield
- Female Gladiators of the Ancient Roman World
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Gladiadoras romanas. Mujeres en la Arena ¿luchadoras o modelos eróticas?". Khronos Historia (ispan). 2016-07-25. 2021-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-04-30.
- ↑ Futrell, 2006. səh. 153–156.
- ↑ Vesley, 1998. səh. 87
- ↑ Vesley, 1998. səh. 88
- ↑ Vesley, 1998. səh. 91
- ↑ Vesley, 1998. səh. 89
- ↑ Brunet, 2014. səh. 484
- ↑ Potter, 2010. səh. 408
- ↑ Meijer, 2005. səh. 77
- ↑ Brunet, 2014. səh. 481
- ↑ Brunet, 2014. səh. 478
- ↑ Franzoni, D. (Producer), & Scott, R. (Director). (2000). Gladiator [Motion picture]. United States: DreamWorks Pictures.
Tarix haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |