Qurdqulaq (Gorus)
| Qurdqulaq | |
|---|---|
| 39°20′34″ şm. e. 46°26′02″ ş. u. | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Rəsmi dili | |
|
| |
Qurdqulaq (erm. Վանանդ — Vənənd) — Ermənistanın Gorus rayonunun Sünik mərzində kənd. Hazırda kənddə yaşayış yoxdur.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kəndin 1865-ci ildə Qubadlı rayonunun Hacılar kəndindən köçən adamlar tərəfindən salındığı güman olunur. Qurdqulaq Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indiki Gorus rayonunun ərazisində yerləşmişdir.[1]
1918-ci ildə Qurdqalaq kəndi ermənilər tərəfindən dağıdılmış, kənd camaatının bir hissəsi qətlə yetirilmiş, bir hissəsi isə (təxminən 70-80 ailə) Qubadlı və Cəbrayıl rayonlarına qaçmışlar. Sovet hökuməti qurulduqdan sonra Qurdqalaq camaatından 35-40 ailə yenidən Gorusa qayıdaraq, öz kəndlərini bərpa etmişlər.
1988-ci ilin noyabr ayının sonlarında qurdqulaqlılar Ermənistan dövləti tərəfindən deportasiyaya məruz qalmış və öz doğma yurd-yuvalarını tərk etməli olmuşlar.
Mədəniyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kənddə 1934-cü ildə ibtidai məktəb açılmış, 1935-ci ildə isə kolxoz qurulmuşdur. Kəndin klubu, məktəbi, kitabxanası, tibb məntəqəsi, mağazası, su dəyirmanı, idarə binası və s. sosial obyektləri var idi.
İqtisadiyyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
1988-ci ildə kənddə 55 təsərrüfat olmuşdur.
Toponimikası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Toponim "qurd" türk etnonimi ilə[2] türk dilində "dərə, çuxur, çökəklik" mənasında işlən "kulak"[3] sözü[4] əsasında əmələ gəlmişdir. Etnotoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir.
Kəndin toponimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qızılqaya, Bəbirin yeri, Uzun güney, Bəxtiyar dərəsi, Almalıq, Soyuq bulaq, Ağa çayı, Qiblə daşı və s.
Coğrafiyası və iqlimi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kənd rayon mərkəzindən 26 km. cənub-şərqdə, Gorus-Qafan avtomobil yolunun sağ tərəfində, meşəliyin içərisində yerləşir.
Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kənd əhalisi bütünlüklə azərbaycanlılardan ibarət olmuşdur. Kənddə 1897-ci ildə 30 nəfər, 1904-cü ildə 54 nəfər, 1914-cü ildə 44 nəfər, 1926-cı ildə 37 nəfər, 1931-ci ildə 49 nəfər,[5] 1979-cu ildə 248 nəfər, 1988-ci ildə 150 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.
1918-ci ildə erməni quldur dəstələri Qurdqalaq kəndinı hücum edərək kənd əhalisinin bir hissəsini öldürmüşlər. Sağ qalan təxminən 70-80 ailə qonşu Qubadlı və Cəbrayıl rayonlarına qaçmışlar. Ermənistanda sovet hökuməti qurulduqdan sonra 35-40 ailə geri dönərək yenidən öz doğma kəndlərində məskunlaşmışlar.
İkinci Dünya müharibəsində Qurdqalaq kəndindən 27 nəfər iştirak etmiş, onlardan 21 nəfəri həlak olmuşdur.
1988-ci ilin noyabrın sonlarında Qurdqalaq kəndi ermənilər tərəfindən zorla boşaldılmış, kolxozun və kənd camaatının bütün əmlakı, o cümlədən evləri əllərindən alınmışdır.
Hazırda Qurdqalaq kəndinin sakinləri Bakı və Sumqayıt şəhərlərində, Abşeron, Beyləqan, Qubadlı və Füzuli rayonlarında məskunlaşmışlar.
Qarabağ uğrunda gedən döyüşlərdə Qurdqalaq kəndindən 4 nəfər şəhid olmuşdur: Babayev Nizami Hidayət oğlu, Ağayev Habil Kamil oğlu, Məmmədov Müşviq Yusif oğlu, Əsgərov Şahin Rəcəb oğlu.
2011-ci ilin məlumatlarına görə kənddə yaşayış yoxdur.[6]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ PDF versiyası. //İ.M.Bayramov. Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Bakı: Elm, 696 səh.
- ↑ Гейбуллаев Г.А. Топонимия Азербайджана (историкоэтнографическое исследование), Баку: Элм, 1986, стр.61
- ↑ qulaq - İbrahim Bayramova görə
- ↑ Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов, М., «Мысль», 1984, стр.310-311
- ↑ Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) Arxivləşdirilib 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; (erm.) Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931). Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; (rus.) Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.28-29, 144-145 (az.)
- ↑ "Report of the Results of the 2011 Armenian Census" (PDF). National Statistical Service of the Republic of Armenia. 2017-02-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-11-30.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Musa Urud. Zəngəzur. Bakı: Nurlar, 2005.
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
 | |
|---|---|
| Şəhərlər | |
| Rayonlar (1930–1995) | Abaran rayonu • Agin rayonu • Axta rayonu • Alagöz rayonu • Allahverdi rayonu • Amasiya rayonu • Aşağı Qaranlıq rayonu • Barana rayonu • Basarkeçər rayonu • Böyük Qarakilsə rayonu • Cəlaloğlu rayonu • Çəmbərək rayonu • Dilican rayonu • Düzkənd rayonu • Ellər rayonu • Ərtik rayonu • Əştərək rayonu • Gorus rayonu • Hamamlı rayonu • Karvansaray rayonu • Keşişkənd rayonu • Kəvər rayonu • Qafan rayonu • Qarakilsə rayonu • Qəmərli rayonu • Qızıl Qoç rayonu • Meğri rayonu • Sərdarabad rayonu • Şəmşəddin rayonu • Paşalı rayonu • Talın rayonu • Üçkilsə rayonu • Vedi rayonu • Zəngibasar rayonu |
| Mahallar | |