Rajden Qvetadze
| Rajden Qvetadze | |
|---|---|
| gürc. რაჟდენ გვეტაძე | |
 Gürcü yazıçıları, oturanlar: Benito Buaçidze, Rajden Qvetadze, Konstantin Lortkipanidze Ayaqüstə olanlar: İlo Mosaşvili, Aleksandr Kutateli | |
| Doğum tarixi | 29 iyul 1897 |
| Vəfat tarixi | 1 dekabr 1952 (55 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | yazıçı, tərcüməçi |
Rajden Matveyeviç Qvetadze (gürc. რაჟდენ გვეტაძე,29 iyul 1897 – 1 dekabr 1952, Tbilisi) — Gürcü Sovet yazıçısı və tərcüməçisi.
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rajden Qvetadze kasıb ailədə anadan olmuşdur. Üç sinif oxuduqdan sonra məktəbi atmaq məcburiyyətində qalmışdır. Lakin müəyyən müddətdən sonra axşam məktəbində təhsil almağa başlamışdır.
Eyni dövrdə ədəbiyyatda ilk addımlarını atmağa başlamışdır. Qvetadzenin 1913-cü ildə ilk şeirləri çap olunmağa başladı və 1915-ci ildə isə ilk kitabı "Ay işığı nağılı" nəşr olundu. Yaradıcılığının ilk dövrlərində "Mavi buynuz" simvolistlər qrupuna yaxın idi.[1]
Gürcüstanda sovet hakimiyyətinin qurulması uğrunda mübarizəni təsvir edən ilk romanı olan "Teo" 1929-cu ildə, onun ardınca "Çiakikona",[2] 1935-ci ildə isə "Laşuri axşamları" romanlar toplusu nəşr olundu.
R.Qvetadze vətənpərvərlik müharibəsinə bir çox nəsr və poetik əsər həsr etmişdir. Onun əsər toplusu arasında "Saleh romanlar", "Həyat yenidən başlayır", "Oğuldan məktub" şeirləri və bir çox başqaları daxildir. "Şalamberidzenin mahnısı" şeiri məşhur şedevr mahnıya çevrildi.[3][4] Yazıçının nəsr əsərləri yüksək peşəkarlığı və dərin duyğuları ilə seçilir. Rajden Qvetadzenin şeirləri isə musiqili və sadədir. Bu səbəbdən Gürcüstanda hələ də bəstəkarlar onun yazdıqları şeirlərə müraciət edirlər.
Rajden Qvetadze aktiv tərcüməçilik ilə də məşğul olmuşdur. Qədim dastan olan "Ramayana" və fransız balladası "Roland haqqında mahnı" kimi əsərləri və dünya klassiklərinin tərcümələri ilə gürcü ədəbiyyatını zənginləşdirmişdir. O, həmçinin Nikolay Nekrasov, İvan Franko və digər rus, ukrayna, erməni və belarus yazıçılarının əsərlərini də gürcü dilinə tərcümə etmişdir.
Rajden Qvetadze 1935-1950-ci illərdə “Federasiya” (“Sovet yazıçısı”) nəşriyyatına rəhbərlik edib.
Rajden Qvetadze 1 dekabr 1952-ci ildə Tiflis şəhərində vəfat etmişdir. O, yazıçılar və ictimai xadimlərin Didube panteonunda dəfn edilmişdir.[1]
Əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Teo (1930)
- Tonqal (1932)
- Laşaurda axşamlar (1934)
- Belarusiya Novellaları (1935)
- Ramayana - tərcümə (1943)
- Dürüst Novellalar seriyası (1943)
- Həyat Yenidən Başlayır (1949)
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 Surkov, 1962–1978
- ↑ "Каталог РНБ". 2021-10-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-21.
- ↑ "Песня о Шаламберидзе (Ноты): Для 3-х голосного хора в сопровожд. чонгури-пандури / Слова Гветадзе". 2019-06-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-21.
- ↑ "«Война — преходяща, а лирика — вечна»". 2017-07-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-21.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
ზ. ბაბუნაშვილი, თ. ნოზაძე, „მამულიშვილთა სავანე“, გვ. 104, თბ., 1994
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Gvetadze Radzhen 1897 - 1952 (rus), Russian National Library, 2021-10-21 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2021-09-22
- Song of Shalamberidze (rus), National Library of Belarus, İstifadə tarixi: 2021-09-22
- Surkov, A. A., redaktor "Gvetadze, Razhden Matveevich", Short Literary Encyclopedia, Soviet Encyclopedia, 1962–1978, 2021-10-21 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2021-09-22
- Гветадзе, Ражден Матвеевич // Краткая литературная энциклопедия / Гл. ред. А. А. Сурков. — М. : Советская энциклопедия, 1962—1978.http://feb-web.ru/feb/kle/kle-abc/ke2/ke2-0992.htm