Ramiz Rövşən

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Vikipediyada bu ad-soyadlı digər şəxslər haqqında da məqalələr var; bax: Ramiz Əliyev.
Ramiz Rövşən
Ramiz Rovshan (cropped).jpg
Doğum adı Ramiz Əliyev
Doğum tarixi 15 dekabr 1946(1946-12-15) (76 yaş)
Doğum yeri
Vətəndaşlığı
Təhsili
Fəaliyyəti şair, yazıçı
Əsərlərinin dili Azərbaycan dili
Janrlar şeir, hekayə, povest, esse, şeir
Mükafatları Azərbaycan Respublikasının xalq şairi "Nizami Gəncəvinin 880 illiyi (1141-2021)" xatirə nişanı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Rövşən Ramiz Məmmədəli oğlu (15 dekabr 1946, Əmircan) — şair, yazıçı, esseist, kinossenarist,[1] tərcüməçi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1981). Azərbaycan Respublikasının Xalq şairi (2019).

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ramiz Rövşən 1946-cı il dekabrın 15-də Bakının Əmircan kəndində anadan olub[2]. Əslən Qubadlı rayonunun Teymur Müskanlı kəndindəndir. Suraxanı rayonundakı 208 N-li şəhər orta məktəbində təhsil alıb. Azərbaycan Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsini (1964–1969), Moskva Ali Ssenari Kurslarını bitirib (1976–1978). Cəfər Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında, "Mozalan" satirik kinojurnal studiyasında redaktor (1971), kinostudiyanın ssenari emalatxanasında ssenarist (1974–1975), ssenari redaksiya heyətinin üzvü (1979–1987), kinostudiyanın baş redaktoru (1987–1992), Azərbaycan Tərcümə Mərkəzinin baş redaktoru (1992–2020) işləyib. Bir neçə şeir kitabının müəllifidir.

Ramiz Rövşənin ssenariləri əsasında çoxlu sayda bədii və sənədli film çəkilib. Şeir və hekayələri tərcümə edilərək bir sıra keçmiş SSRİ respublikalarında, eləcə də ABŞ-da, Almaniyada, Böyük Britaniyada, Fransada, Polşada, Bolqarıstanda, Türkiyədə və İranda çap olunub. Ramiz Rövşən Müsavat Partiyasının 1997-ci ildə qəbul olunmuş himninin sözlərinin müəllifidir.

2013-cü ildə "Türk Dünyası Bilim, Kültür ve Sanat Ödülü"nü alıb.

Avrasiya Akademiyasının akademiki və akademiyanın "Avrasiya Əfsanəsi" mükafatının sahibidir (2019).

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 25 may 2019 tarixli Sərəncamı ilə Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafında xidmətlərinə görə Azərbaycan Respublikasının Xalq şairi fəxri adına layiq görülüb.[3]

Mədəniyyət Nazirliyinin təsis etdiyi "Nizami Gəncəvinin 880 illiyi (1141-2021)" xatirə nişanı ilə təltif edilib.[4]

Azərbaycan Yazıçılar Birliyi İdarə Heyətinin, Dünya Poeziya Hərəkatı (WPM) Koordinasiya Şurasının üzvüdür.

Kitabları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kitabın adı İçindəkilər Şəhər Nəşriyyat İl Səhifə ISBN
Bir yağışlı nəğmə Şeirlər Bakı Gənclik 1970 62
Göy üzü daş saxlamaz Şeirlər və poema Bakı Yazıçı 1987 158
Kəpənək qanadları Nəğmələr Bakı Səda 1999 120
Gedək biz olmayan yerə Şeirlər və poema Bakı Çıraq 2006 184
Nəfəs – kitablar kitabı Şeir, nəsr, esse Bakı Qanun 2006 760
Göy üzü daş saxlamaz Şeirlər Təbriz Yaşmaq 2007 ISBN 965-6743-87-0
Nefes – kitablar kitabı Şiir-nesr-esse Ankara Bengü 2008 226 ISBN 978-605-5988-11-1
Yağışlı nəğmə Şeirlər Tehran Əndişeye No 2009 312 ISBN 978-964-6149-56-4
Sevgi məktubu kimi Şeirlər Bakı Mütərcim 2009 52
Yağış yuyur, gün qurudur Şeirlər Tehran Pinar 2011 240 ISBN 965-6743-87-0
Nəfəs – kitablar kitabı Şeir, nəsr, esse Bakı Qanun 2017 728 ISBN 978-9952-36-010-3
Göyərçinim, gəl görüm Şeirli, şəkilli əlifba Bakı 3 alma 2018 68 ISBN 978-9952-311-53-2
Gizlənmişəm, tap məni Uşaq şeirləri Bakı 3 alma 2018 32 ISBN 978-9952-310-97-9
Sevgi açarı Şeirlər, tərcümələr, kinopovest Bakı TEAS Press 2018 256 ISBN 978-9952-313-69-7
Bu dünyanın hər sifəti Şeirlər və pyes Bakı TEAS Press 2021 164 ISBN 978-9952-532-87-6

Tərcümələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Aleksandr Blok. Şair; "Bir qız oxuyurdu kilsə xorunda…"; "Dünən olanlar bu gün tamam yadımdan çıxır" (şeir). "Xəzər", 2005, № 2, s.25–26.
  2. Aleksandr Sergeyeviç Puşkin. "Bir ac quzğun o birinə deyirdi" (şeir). Ramiz Rövşən. Sevgi açarı. Bakı: TEAS Pres Nəşriyyat evi, 2019, s.188.
  3. Aleksandr Sergeyeviç Puşkin. Yorğun yolçu; Peyğəmbər dedi ki; "Bir ac quzğun o birinə deyirdi"; Matəm nəğməsi; At; "Gözəl qız, gördünmü mənim atımı…" (şeir). "Xəzər", 2014, № 1, s.22–28.
  4. Anna Axmatova. Qonaq (şeir). Ramiz Rövşən. Sevgi açarı. Bakı: TEAS Pres Nəşriyyat evi, 2019, s.92.
  5. Federiko Qarsiya Lorka. "Elə bilirsən səni sevmək asandı, asan?"; Dayanıb ağlayır bir kərtənkələ; Böyürtkən (şeir). Ramiz Rövşən. Sevgi açarı. Bakı: TEAS Pres Nəşriyyat evi, 2019, s.103; s.104; s.123.
  6. Qriqore Viyeru. Adın yazılan üzük; Meşə; "Evə tezdən qayıtdım" (şeir). Ramiz Rövşən. Sevgi açarı. Bakı: TEAS Pres Nəşriyyat evi, 2019, s.60–61; s.118–119; s.122.
  7. Marina Svetayeva. "Bir babam skripka çalandı mənim…"; Canım-gözüm, neyləmişəm mən sənə (şeir). "Xəzər", 2014, № 2, s.12–15.
  8. Marina Svetayeva. "Sənin adın…"; "Yatır yollar yorğunu…"; "Bu dünyada hamının əlindən allam səni…"; "Varlı adam — sevdi kasıb bir qızı…" (şeir). "Xəzər", 2005, № 2, s.27–29.
  9. Marina Svetayeva. "Varlı adam sevdi kasıb bir qızı"; "Bu dünyada hamının əlindən allam səni"; Canım-gözüm, neyləmişəm mən sənə (şeir). Ramiz Rövşən. Sevgi açarı. Bakı: TEAS Pres Nəşriyyat evi, 2019, s.25; s.149; s.150–151.
  10. Mixail Yuryeviç Lermontov. "İkisi də bir-birini dəli kimi sevirdi"; Dəniz şahzadəsi; Ballada (şeir). Ramiz Rövşən. Sevgi açarı. Bakı: TEAS Pres Nəşriyyat evi, 2019, s.24; s.189–190; s.191–193.
  11. Semyon Kirsanov. Ünvansız məktub (şeir). "Xəzər", 2018, № 1, s.136–138.
  12. Semyon Kirsanov. Ünvansız məktub (şeir). Ramiz Rövşən. Sevgi açarı. Bakı: TEAS Pres Nəşriyyat evi, 2019, s.156–162.
  13. Sergey Yesenin. Qara adam (poema). "Xəzər", 2004, № 3, s.18–22.
  14. Şarl Bodler. İblis duası; Saat; Gecə tövbəsi; "Ey sevinc mələyi, dərd çəkmisənmi?.." (şeir). "Xəzər", 2008, № 4, s.6–10.
  15. Vladimir Mayakovski. Müəllif bu sətirləri sevimli özünə həsr edir; Bu gün yolka olmayacaq; Atlarla yaxşı rəftar (şeir). "Xəzər", 2014, № 2, s.6–11.
  16. Vladimir Mayakovski. Şalvarlı bulud (poemadan parça); Anam və almanların öldürdüyü bir gecə; Sizə; Qulaq asın; Sergey Yeseninə (şeir). "Xəzər", 2005, № 1, s.18–26.

Filmoqrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Filmin adı İl Ssenari müəllifi Redaktor Şeir müəllifi Mahnı
mətnlərinin
müəllifi 		Sinxron
mətnlərin
müəllifi 		Mətn düzümü Filmin növü İzlə
Qız qalası əfsanəsi (film, 1923).jpg
 Qız qalası əfsanəsi 1923 HəY
(2011-ci ildə filmin
bərpasından sonra
dialoqların mətninin
müəllifi) 		Tammetrajlı bədii film İzlə
Şəbih 1971 HəY "Mozalan" satirik kinojurnalı № 2, 1-ci süjet İzlə
Bulud niyə ağlayır? (film, 1973).jpg
 Bulud niyə ağlayır? 1973 HəY Qısametrajlı cizgi filmi İzlə
Pıspısa xanım və Siçan bəy (film, 1974).jpg
 Pıspısa xanım və Siçan bəy 1974 HəY Qısametrajlı cizgi filmi İzlə
Onun bəlalı sevgisi (film, 1980).jpg
 Onun bəlalı sevgisi 1980 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Təkcə adanı özünlə apara bilməzsən... (film, 1980).jpg
 Təkcə adanı özünlə apara bilməzsən… 1980 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Yol əhvalatı (film, 1980)01.jpg
 Yol əhvalatı 1980 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Babamızın babasının babası (film, 1981)(kollaj).jpg
 Babamızın babasının babası 1981 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Söyüdlünün su dərdi 1982 HəY Qısametrajlı sənədli süjet-Mozalan № 75, 2-ci süjet İzlə
Nizami (film, 1982).jpg
 Nizami 1982 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Əzablı yollar (film, 1982).jpg
 Əzablı yollar 1982 HəY Tammetrajlı bədii film izlə
Evlənmək İstəyirəm (1983).JPG
 Evlənmək istəyirəm 1983 HəY HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Tənha Narın Nağılı (1984).JPG
 Tənha narın nağılı 1984 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Cin mikrorayonda (film, 1985).jpg
 Cin mikrorayonda 1985 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Humayın yuxusu (film, 1985).jpg
 Humayın yuxusu 1985 HəY Qısametrajlı cizgi filmi İzlə
Şəhərli biçinçilər (film, 1986).jpg
 Şəhərli biçinçilər 1986 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
İşarəni Dənizdən Gözləyin (1986).JPG
 İşarəni dənizdən gözləyin 1986 HəY HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Fədailər 1986 HəY Qısametrajlı bədii süjet-Mozalan № 106, 4-cü süjet İzlə
Özbaşınalıq 1986 HəY Qısametrajlı sənədli süjet-Mozalan № 103, 1-ci süjet İzlə
Haram tikə 1986 HəY Qısametrajlı sənədli film-Mozalan № 110 İzlə
Bəyin oğurlanması (film, 1985).jpg
 Bəyin oğurlanması 1986 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Xüsusi vəziyyət (film, 1986).jpg
 Xüsusi vəziyyət 1986 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Süd dişinin ağrısı (film, 1987).jpg
 Süd dişinin ağrısı 1987 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Kişi sözü (film, 1987).jpg
 Kişi sözü 1987 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Lovğa fil balası (film, 1987).jpg
 Lovğa fil balası 1987 HəY Qısametrajlı cizgi filmi İzlə
Araqarışdıran (film, 1987).jpg
 Araqarışdıran 1987 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Varlığa nə darlıq 1987 HəY Qısametrajlı sənədli süjet-Mozalan № 118, 1-ci süjet İzlə
Şəhidlərdən şəhidlərə (film, 1990).jpg
 Şəhidlərdən şəhidlərə 1990 HəY Qısametrajlı sənədli film
Qətl günü (film, 1990).jpg
 Qətl günü 1990 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Təxribat (1990).JPG
 Təxribat 1990 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Girişmə, öldürər! (film, 1991).jpg
 Girişmə, öldürər 1990 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Gecə qatarında qətl (film, 1990).jpg
 Gecə qatarında qətl 1990 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Almas İldırım (film, 1991).jpg
 Almas İldırım 1991 HəY Qısametrajlı sənədli film İzlə
Bəhanə 1991 HəY Qısametrajlı sənədli süjet-Mozalan № 161, 1-ci süjet
Bəxt üzüyü (film, 1991).jpg
 Bəxt üzüyü 1991 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Şəbi-hicran 1993 HəY Qısametrajlı sənədli film
Ac həriflər (film, 1993).jpg
 Ac həriflər 1993 HəY Tammetrajlı bədii televiziya film-tamaşası İzlə
Kamança 1993 HəY Tammetrajlı bədii televiziya filmi İzlə
Prima (film, 1992).jpg
 Prima 1994 HəY Qısametrajlı sənədli film İzlə
Ağ atlı oğlan (film, 1995)(kollaj).jpg
 Ağ atlı oğlan 1995 HəY HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Özgə Vaxt (1996).JPG
 Özgə vaxt 1996 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Füzuli-500 1997 HəY Qısametrajlı sənədli film İzlə
Sarı gəlin (film, 1998).jpg
 Sarı gəlin 1998 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Xoşbəxt adam 1999 HəY Sənədli televiziya filmi
Etimad Telefonu (2001).jpg
 Etimad telefonu 2001 HəY Tammetrajlı bədii film
Ömür ağacı 2002 HəY Sənədli televiziya filmi
Hacı Qara (film, 2002).jpg
 Hacı Qara 2002 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Kitabi Dədə Qorqud. Basat və Təpəgöz (film, 2003).jpg
 Kitabi Dədə Qorqud. Basat və Təpəgöz 2003 HəY Qısametrajlı cizgi filmi İzlə
Məkanın Melodiyası (2004).jpg
 Məkanın melodiyası 2004 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Küçələrə Su Səpmişəm (2004).JPG
 Küçələrə su səpmişəm 2004 HəY HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Arxada qalmış gələcək (film, 2004).jpg
 Arxada qalmış gələcək 2005 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Əlvida, Cənub Şəhəri (2006).JPG
 Əlvida, cənub şəhəri 2006 HəY HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Cavid ömrü (film, 2007).jpg
 Cavid ömrü 2007 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Məhkumlar (2007).jpg
 Məhkumlar 2007 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Biz qayıdacağıq (film, 2007).jpg
 Biz qayıdacağıq 2007 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Qala (2008).jpg
 Qala 2008 HəY HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Buta (film, 2011).jpg
 Buta 2011 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
İlahi məxluq (film, 2011).jpg
 İlahi məxluq 2011 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Tərsinə çevrilən dünya (film, 2011).jpg
 Tərsinə çevrilən dünya 2011 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Səhərə inan... (film, 2011).jpg
 Səhərə inan… 2011 HəY HəY Tammetrajlı bədii televiziya filmi
Maestro (film, 2011).jpg
 Maestro 2011 HəY HəY Sənədli televiziya filmi İzlə
Çölçü (film, 2012).jpg
 Çölçü 2012 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Sübhün səfiri (film, 2012).jpg
 Sübhün səfiri 2012 HəY HəY Tammetrajlı bədii film İzlə
Yarımçıq xatirələr (film, 2015).jpg
 Yarımçıq xatirələr 2015 HəY Tammetrajlı bədii film İzlə

Haqqında olan televiziya verilişləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Üç çinar yarpağı (film, 1985) (ssenari müəllifi: Rüstəm İbrahimbəyov, rejissor: Ramiz Həsənoğlu) (veriliş üç şair – Vaqif Səmədoğlu, Ramiz Rövşən və Vaqif Cəbrayılzadəyə həsr olunub)
  2. Burax gedim, ay işığı (film, 1987) (rejissor: Ramiz Həsənoğlu)
  3. Ağrı (film, 1993) (rejissor: Ramiz Həsənoğlu)

Mətnlərinin müəllifi olduğu mahnılar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Filmlərdə səslənən şeirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 272–274.
  2. ↑ Ramiz Rövşənin doğum günüdür[ölü keçid]
  3. ↑ "Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət xadimlərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 may 2019-cu il tarixli Sərəncamı" (az.). president.az. 2019-05-25. 2019-05-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-25.
  4. ↑ ""Kaspi"nin əməkdaşına mükafat verilib" (az.). www.kaspi.az. 2021-12-28. 2022-07-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-07-08.
  5. ↑ RAMİZ RÖVŞƏNİN OĞLU "VARİS"də. musavat.com Arxivləşdirilib 2021-10-27 at the Wayback Machine  (az.)

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 814.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vikianbarın loqosu Vikianbarda Ramiz Rövşən ilə əlaqəli mediafayllar var.
Vikisitatın loqosu Vikisitatda Ramiz Rövşən ilə əlaqədar sitatlar var.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Ramiz_Rövşən&oldid=6750040"