Robert Elliot Kan

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Robert Elliot Kan
Doğum tarixi 23 dekabr 1938(1938-12-23)[1][2][…] (85 yaş)
Doğum yeri
Elm sahəsi informatika
Elmi dərəcəsi
İş yeri
Təhsili
Üzvlüyü
Mükafatları
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Robert Elliot Kan (ing. Robert Elliot Kahn; 23 dekabr 1938[1][2][…], Nyu-York, Nyu-York ştatı[4]) —ABŞ elektrik mühəndisiVint Serf ilə birlikdə internetin mərkəzində əsas rabitə protokolları olan transmissiya idarəetmə protokolunu (TCP) və internet protokolunu (IP) ilk dəfə təklif etmişdir.

2004-cü ildə Kan TCP/IP üzərindəki işlərinə görə Vint Serf ilə birlikdə "Türinq" mükafatını qazanmışdır.[5]

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Robert Elliot Kan Nyu-Yorkda aşkenazi yəhudi ailəsində anadan olmuşdur, valideynləri Bitris Paulin və Lorens Kandır.[6][7][8][9][10] Atası vasitəsilə futurist Herman Kan ilə qohumdur. 1960-cı ildə Nyu-York Şəhər Kollecində elektrik mühəndisliyi üzrə bakalavr dərəcəsi aldıqdan sonra Kan Prinston Universitetinə getmişdir. O, burada 1962-ci ildə magistr dərəcəsi və 1964-cü ildə elektrik mühəndisliyi üzrə doktorluq dərəcəsi əldə etmişdir. O, Prinstondakı professor Bed Liudan məsləhət almış və "Siqnalların seçilməsi və modulyasiyasında bəzi problemlər" adlı doktorluq dissertasiyasını tamamlamışdır.[11][12] O, əvvəlcə "Bolt Beranek and Newman Inc."da çalışmış, sonra 1972-ci ildə DARPA daxilində İnformasiya Emalı Texnikaları Ofisinə (IPTO) qoşulmuşdur. 1972-ci ilin payızında Beynəlxalq Kompüter Rabitə Konfransında 20 müxtəlif kompüteri birləşdirərək ARPANET-i nümayiş etdirmişdir.[13] Daha sonra müxtəlif kompüter şəbəkələrini birləşdirmək üçün TCP/IP protokollarını inkişaf etdirməyə kömək etmişdir. IPTO-nun direktoru olduqdan sonra Birləşmiş Ştatlar hökumətinin milyard dollarlıq kompüter tədqiqatı və inkişafı proqramı olan Strateji Hesablama Təşəbbüsünə başlamışdır.[14]

On üç ildən sonra 1986-cı ildə DARPA-dan ayrılmış və Milli Tədqiqat Təşəbbüsləri Korporasiyasını (CNRI) yaratmışdır. O, hələ də təşkilatın sədri, baş direktoru və prezidenti olaraq qalır.[15]

Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Müasir internetin texniki əsasını yaradan Kan və Serfin 1970-ci illərdəki işi çoxsaylı milli və beynəlxalq mükafatlara layiq görülmüşdür:

  • "Harri Hud" memorial mükafatı (1986)
  • EFF Pioneer Award (1992)
  • SIGCOMM Award (1993)
  • Markoni mükafatı (1994)
  • Kompüter pioneri (1996)
  • "ABŞ Milli Texnologiya və İnnovasiya" medalı (1997)
  • "Aleksandr Qreyam Bell" qızıl medalı (1997)
  • Çarlz Stark Draper mükafatı (2001)
  • Texniki və Elmi Tədqiqatlar üzrə Asturiya Şahzadəsi mükafatı (2002)
  • "Türinq" mükafatı (2004)
  • "Prezident Azadlıq" medalı (2005)
  • C&C Prize (2005)
  • "Yaponiya" mükafatı (2008)[16]
  • "Harold Pender" mükafatı (2010)
  • İnternet Şöhrət Zalı (2012)
  • Sankt-Peterburq İnformasiya Texnologiyaları, Mexanika və Optika Milli Tədqiqat Universitetinin fəxri elmlər doktoru (2012).[17]
  • "Mühəndislik üzrə Kraliça II Yelizaveta" mükafatı (2013)
  • "Bencamin Franklin" medalı (2018)

Fəxri dərəcələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Robert Elliot Kan Prinston Universiteti, Pavia Universiteti, ETH Sürix, Merilend Universiteti, Corc Meyson Universiteti, Mərkəzi Florida UniversitetiPiza Universitetindən fəxri dərəcələr və London Universitet Kollecinin fəxri təqaüdünü almışdır.

2012-ci ildə Sankt-Peterburq İnformasiya Texnologiyaları, Mexanika və Optika Milli Tədqiqat Universitetinin fəxri doktoru adına layiq görülmüşdür.[18]

Məqalələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1 2 http://ieeexplore.ieee.org/iel5/26/23883/01093722.pdf?arnumber=1093722.
  2. 1 2 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/932776/Robert-Elliot-Kahn.
  3. 1 2 NNDB (ing.). 2002.
  4. 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #138331251 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  5. "Robert E Kahn - A.M. Turing Award Laureate". amturing.acm.org. 2019-07-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-11.
  6. "Leaders in Technology, and Also Jewish | Jewish Reconstructionist Community". March 20, 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 19, 2017.
  7. "Jew of the Week: Bob Kahn - Jew of the Week". www.jewoftheweek.net. 2023-09-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-11.
  8. Oral History of Robert KahnArxivləşdirilib iyul 7, 2010, at the Wayback Machine
  9. Who's who in Frontiers of Science and Technology
  10. Paid Notice: Deaths KAHN, LAWRENCE - New York Times Arxivləşdirilib 2017-09-14 at the Wayback Machine. Nytimes.com (April 30, 1999). Retrieved on 2013-07-24.
  11. "Bede Liu | Dean of the Faculty". dof.princeton.edu. September 6, 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 6, 2021.
  12. Kahn, Robert E. Some problems in the sampling and modulation of signals (ingilis). 1964. 2021-06-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-11.
  13. Kahn, Robert E. "CBI oral history interview with Robert E. Kahn". April 24, 1990.
  14. "Robert E. Kahn". Corporation for National Research Initiatives. April 20, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 29, 2021.
  15. "About CNRI". CNRI. February 2022. June 15, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 11, 2022.
  16. "Англ.: Сообщение оргкомитета Премии Японии от 10.01.2008" (PDF). 2008-02-29 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2008-01-27.
  17. "Вручение диплома и мантии Почетного доктора НИУ ИТМО Роберту Кану" (PDF). 2014-04-22 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2012-10-17.
  18. "Robert Kahn will receive a degree and a mantle of Honorary Doctor of Science in the University ITMO". en.ifmo.ru. 2016-08-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-11.
  19. Robert Kahn; Vinton Cerf. "Al Gore and the Internet". The Register. October 2, 2000. September 19, 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 22, 2008.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]