Roma Respublikası

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
lat. Res publica Populi Romani
Roma Respublikası
e. ə. 509 e. ə. 27
Roma Respublikası gerbi
Gerb
Şüarı: lat. Senatus Populusque Romanus (SPQR)
azərb. Roma Xalqı və Senatı
Republica Romana.svg
StatusuRespublika
PaytaxtıRoma
Rəsmi dilləri
Dini
Politeizm
İdarəetmə formasıOliqarxiya, Respublika
Tarixi 
• Yaranması
e. ə. 509
• Süqutu
e. ə. 27
Ərazisi
Sələfi
Xələfi
Roma çarlığı
Roma İmperiyası
Qədim Roma tarixi
lat. Senatus Populusque Romanus
Senat və Roma xalqı
Dövrlər
Roma çarlığı

( e. ə. 754 e. ə. 509)

Roma Respublikası

( e. ə. 509 e. ə. 27)

Roma İmperiyası

( e. ə. 271453-cü illər)

Prinsipat
Qərbi Roma

Dominat
Bizans

Respublika konstitusiyası
S.P.Q.R.
Senat
Komisia
Magistratura

Magistratlar

Konsul
Pretor
Senzor
Kurullu Edil
Kvestor

Xalq tribunu
Qubernator
Propretor

Fövqəladə magistratlar

Diktator
Suvarilər rəisi
(Magister equitum)
Hərbi tribun

Çar
İnterreks
Triumvirat
Desemvirlər

Titullar

Leqat
Duks
Offisium
Prefekt
Vikar
Vigintiseksviri
Liktor

Hərbi magistr
İmperator
Prinseps
Baş pontifik
Avqust
Sezar
Tetrarx

Sülalələr
Yulilər-Klavdilər ( e. ə. 2768)
Flavilər (6996)
Nerva-Antonin (96192)
Konstantinlər (305363)
Valentinlər (364378)
Feodosiya (378395)
Yustinianlar (518602)
İraklilər (610695; 705711)

Əhali, inzibati və sosial tərkib
Latınlar
Sabinlər
Etrusklar
Patrisilər
Plebeylər
Pretorianlar
Barbarlar
Qladiator
Kuriya
Senturiya
Triba
Vestal bakirəsi
Matrona

Qədim Romada hüquq
Xatirənin lənətlənməsi
(Damnatio memoriae )
Roma vətəndaşlığı
Fərqlənmə kursu
(Cursus honorum)
Digesta
Konkubinat

Portal silver.svg

Roma Respublikası (lat. Res publica Populi Romani) — e. ə. 509 e. ə. 27-ci illərində Qədim Romada özündə demokratiya, oliqarxiya və monarxiya elementləri birləşdirən siyasi dövlət quruluşu. Respublika idarə forması üç dövrə bölünür:

Yaranması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tit Liviy yazırdıki Məğrur Tarkvininin üçüncü və kiçik oğlu Sekst Trakvivi tərəfindən kəramətli və fəzilətli romalı qadın Lukresiyanın zorlayır. Lukresiya olanları ərinə söyləyir və onun gözünün qabağında özünə qəsd edir. Bu hadisə cəmiyyətin səbr kasasını dolduran son damla olmuşdur. Qohumları Lusiy Yuniy Brut və Publiy Valeri Publikola Lukresiyanın cəsədini foruma çıxardaraq romalıları çarı devirməyə və respublika elan etməyə çağırmışlar.

Vikianbarda Roma Respublikası ilə əlaqəli mediafayllar var.