Roma Respublikası

Respublika
Roma Respublikası
lat. Res publica Populi Romani
Bayraq Gerb
«lat. Senatus Populusque Romanus (SPQR) azərb. Roma Xalqı və Senatı‎»
←   → e.ə. 509 — 16 yanvar e.ə. 27
Paytaxt	Roma
Dilləri	latın dili, qədim yunan dili
Rəsmi dilləri	Latın dili qeyri rəsmi:İvrit dili, yunan dili, bərbər dili
Dövlət dini	Politeizm
Ərazisi	10.000 km² (e.ə. 326) 1.950.000 km² (e.ə. 50)
İdarəetmə forması	Oliqarxiya, Respublika
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qədim Roma tarixi

lat. Senatus Populusque Romanus Senat və Roma xalqı

Dövrlər

Roma çarlığı ( e. ə. 754 — e. ə. 509)

Roma Respublikası ( e. ə. 509 — e. ə. 27)

Roma İmperiyası ( e. ə. 27 — 1453-cü illər)

Prinsipat Qərbi Roma Dominat Bizans

Respublika konstitusiyası

S.P.Q.R. Senat Komisia Magistratura

Magistratlar

Konsul Pretor Senzor Kurullu Edil Kvestor Xalq tribunu Qubernator Propretor

Fövqəladə magistratlar

Diktator Suvarilər rəisi (Magister equitum) Hərbi tribun Çar İnterreks Triumvirat Desemvirlər

Titullar

Leqat Duks Offisium Prefekt Vikar Vigintiseksviri Liktor Hərbi magistr İmperator Prinseps Baş pontifik Avqust Sezar Tetrarx

Sülalələr

Yulilər-Klavdilər ( e. ə. 27— 68) Flavilər (69–96) Nerva-Antonin (96–192) Konstantinlər (305–363) Valentinlər (364–378) Feodosiya (378–395) Yustinianlar (518–602) İraklilər (610–695; 705–711)

Əhali, inzibati və sosial tərkib

Latınlar Sabinlər Etrusklar Patrisilər Plebeylər Pretorianlar Barbarlar Qladiator Kuriya Senturiya Triba Vestal bakirəsi Matrona

Qədim Romada hüquq

Xatirənin lənətlənməsi (Damnatio memoriae ) Roma vətəndaşlığı Fərqlənmə kursu (Cursus honorum) Digesta Konkubinat

Roma Respublikası (lat. Res publica Populi Romani) — e. ə. 509— e. ə. 27-ci illərində Qədim Romada özündə demokratiya, oliqarxiya və monarxiya elementləri birləşdirən siyasi dövlət quruluşu. Respublika idarə forması üç dövrə bölünür:

• İlkin respublika e. ə. 509— e. ə. 287
• Klassik respublika e. ə. 287— e. ə. 133
• Sonrakı respublika e. ə. 133— e. ə. 27

Yaranması

Tit Liviy yazırdıki Məğrur Tarkvininin üçüncü və kiçik oğlu Sekst Trakvivi tərəfindən kəramətli və fəzilətli romalı qadın Lukresiyanın zorlayır. Lukresiya olanları ərinə söyləyir və onun gözünün qabağında özünə qəsd edir. Bu hadisə cəmiyyətin səbir kasasını dolduran son damla olmuşdur. Qohumları Lusiy Yuniy Brut və Publiy Valeri Publikola Lukresiyanın cəsədini foruma çıxardaraq romalıları çarı devirməyə və respublika elan etməyə çağırmışlar.