Sədaqət Kərimova

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Sədaqət Qayınbəy qızı Kərimova
ləzg. Керимова Седакъет Къайинбеган руш
Sedaget Kerimova.jpg
Doğum tarixi (69 yaş)
Doğum yeri Qusar rayonu, Azərbaycan SSR
Vətəndaşlığı
Milliyyəti ləzgi
Təhsili Azərbaycan Dövlət Universiteti
İxtisası Jurnalistika
Fəaliyyəti şair, yazıçı, bəstəkar
Əsərlərinin dili Azərbaycan dili, Ləzgi dili, rus dili
Mükafatları Azərbaycan Respublikasının əməkdar mədəniyyət işçisi
sedagetkerimova.com

Sədaqət Qayınbəy qızı Kərimova (ləzg. Керимова Седакъет Къайинбеган руш; 30 may 1953, Qalacıq, Qusar rayonu) — ləzgi şairi, yazıçısı, bəstəkarı.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sədaqət Kərimova 1953-cü ilin martın 30-da Qusarda anadan olmuşdur. 1969-cu ildə Qusar şəhər 1 saylı orta məktəbini bitirmişdir. Hələ məktəb illərindən respublikanın bir sıra qəzet və jurnallarında şeir, hekayə və məqalələrlə çıxış etməyə başlamışdır.

1969-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsinə daxil olan S.Kərimova tələbəlik illərinin ilk günlərindən “Azərbaycan gəncləri” qəzetinin ştatdankənar müxbiri kimi əxlaq mövzusunda yazdığı silsilə məqalələri ilə tanınmışdır.

Universiteti bitirdi8kdən sonra Azərbaycan KP MK-nın “Sovet kəndi” qəzetində 17 il fasiləsiz çalışmışdır. Sonralar “Azərbaycan” qəzetində şöbə müdiri, “Günay” qəzetində baş redaktorun müavini kimi fəaliyyət göstərmişdir.

S.Kərimova 1997-ci ildən üç dildə çıxan “Samur” qəzetinin baş redaktorudur. Azərbaycan, rus və ləzgi dillərində çap olunmuş 8 minə yaxın məqalə, oçerk, korrespondensiya, zarisovka, esse və felyetonların müəllifidir.

Jurnalistika sahəsindəki uğurlarına görə o, hələ Sovet dövründə Azərbaycan Jurnalistlər İttifaqının “Qızıl qələm” (1984) və Həsənbəy Zərdabi adına (1991) mükafatlarına layiq görülmüşdür.

2006-cı ildə S.Kərimovaya “Azərbaycan Respublikasının əməkdar mədəniyyət işçisi” fəxri adı verilmişdir. 2017-ci ildə Dağıstan Respublikasının “Doğma torpağa məhəbbətə görə” medalı ilə təltıf olunmuşdur.

Sədaqət Kərimova indiyə kimi ləzgi, azərbaycan rus və türk dillərində nəşr olunmuş 35 nəzm və nəsr kitablarının müəllifidir.

Onun qələmindən azərbaycan dilində “Səssiz haray”, “Bir yaz gecəsi”, “Hal”, “Qürub”, “Ağ qəm”, “Özgə ağrısı”, "Yol ayrıcında" nəsr kitabları, “Qərib quşun nəğməsi”, “Qəlbinə boylan, insan”, "Hardasan, əvvəlki mən?" nəzm kitabları çıxıb.

Ləzgi dilində onun “Ləzginka çal” ("Лезгинкадал илига"), “Köklənsin dünyamız “Ləzginka” üstə” ("Къарагъ дуьнья, Лезгинкадал кьуьлериз"), “Dil haqqında ballada” ("ЧIалакай баллада"), “Daha bir bahar” ("Мад са гатфар"), “Günəş gülür” ("Рагъ хъуьрезва"), “Hisslərimlə baş-başa” ("Гьиссерин кимел") adlı şeir kitabları, “Soyuq günəş” ("Къайи рагъ"), “Leyin nağılı” ("Леян мах"), “İtən gündəlik” ("Квахьай йикъарган") nəsr kitabları işıq üzü görüb.

Rus dilində müəllifin "Yeddi dağın arxasında" («За семью горами»), «Блажная» ("Hal"), «Медвежий дождь» ("Ayı yağışı"), «Потерянный дневник» ("İtən gündəlik"), «Дум моих узоры» ("Düşüncələrimin naxışları") adlı nəzm və nəsr kitabları çapdan çıxıb.

S.Kərimova azərbaycan və ləzgi dillərində qələmə alınmış 700 səhifəlik “Qusar, qusarlılar КцIар, кцIарвияр” (2011) ensiklopedik toplusunun da müəllifidir. Kitabda Qusar rayonunun tarixi, etnoqrafiyası, maarifi, mədəniyyəti, adət-ənənələri, tanınmış insanları haqqında maraqlı məlumatlar toplanmışdır.

2017-ci ildə Türkiyədə müəllifin "Lezgiye" adlı kitabı çapdan çıxmışdır. Onu türk dilinə Abdulla Qubalı tərcümə etmişdir.

S.Kərimova topladığı 500-dən çox ləzgi bayatısı əsasında 2017-ci ildə "Mənim şair xalqım" adlı kitab yazıb çap etdirmişdir. Kitab Azərbaycan EA-nın Folklor İnstitutunun diqqətini cəlb etmiş, müəllifin azərbaycan dilinə tərcümə etdiyi ləzgi bayatılarından ibarət olan həmin kitabı ayrıca nəşr etdirmişdir.

“Ləzgicə-azərbaycanca lüğət” və “Azərbaycanca-ləzgicə lüğət” kitablarını Sədaqət Kərimova tanınmış yazıç-jurnalist Müzəffər Məlikməmmədovla bir yerdə tərtib edib çapdan çıxarmışdır.

2003-cü ildə Müzəffər Məlikməmmədov S.Kərimova haqqında “Sədaqət” adlı sənədli-publisistik kitab nəşr etdirmiş, yazıçının həyat və yaradıcılığını ətraflı təhlil etmişdir.

2013-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Nobel İnformasiya Mərkəzi tərəfindən “Sədaqət Kərimovanın həyat və yaradıcılığı” adlı biblioqrafik vəsait çap olunmuşdur. Onun müəllifi filologiya elmləri namizədi Bəybala Ələsgərovdur.

2014-cü ildə Azərbaycan Milli Kitabxanası Sədaqət Kərimovanın həyat və yaradıcılığını əks etdirən geniş biblioqrafik kitab hazırlayıb çapdan çıxarmışdır.

Sədaqət Kərimova bəstəkar kimi də tanınır. Sözləri və musiqisi özünə məxsus olan 100-dən çox mahnısının mətnləri və notları onun 2018-ci ildə çapdan çııxmış “Mənim mahnılarım” adlı kitabına daxil edilmişdir.

S.Kərimova 1997-ci ildə yaratdığı “Suvar” Ləzgi Mahnı və Rəqs Ansamblına 20 il rəhbərlik etmiş, 40-a yaxın ləzgi xalq melodiyasını yenidən işləmiş, bir neçə rəqs yaratmışdır. "Qarılar", "Şən qızlar", "Qu quşları", "Dem", "Kəpənəklər" və sair belə rəqslərdəndir.

Sədaqət Kərimovanın ssenari müəllifi və rejissoru olduğu sənədli, musiqili, etnoqrafik, o cümlədən qısametrajlı bədii filmlər onun Youtube kanalında yerləşdirilmişdir.

S.Kərimovanın ssenari müəllifi, bəstəkarı və prodüseri olduğu, 2018-ci ildə çəkilib, 2021-ci ildə Youtube-də yerləşdirilmiş «Soyuq günəş» bədii filmini bu günə kimi ləzgi, azərbaycan və rus dillərində 13 milyon insan izləmişdir.

2022-ci ildə müəllifin ləzgi dilində çəkdiyi “İtən gündəlik” bədii filmini artıq 1 milyon tamaşaçı seyr edib.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]