SSRİ Xalq Müdafiə Komissarlığı
| SSRİ Xalq Müdafiə Komissarlığı | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ölkə | |
| Yaradılma tarixi | 20 iyun 1934 |
| Əvvəlki qurum | SSRİ Hərbi və Dəniz işləri üzrə Xalq Komissarlığı |
| Ləğv edilib | 25 fevral 1946 |
| Sonrakı | SSRİ Silahlı Qüvvələrinin Xalq Komissarlığı |
| Tabelik | SSRİ Xalq Komissarları Şurası |
| Baş qərargah | Moskva |
SSRİ Xalq Müdafiə Komissarlığı (rus. Народный комиссариат обороны СССР) — Sovet İttifaqının 1934-1946-cı illər arasında ən yüksək hərbi idarəsi.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
1920-1930-cu illərdə RSFSR/SSRİ-nın ən yüksək hərbi orqanı Hərbi və Dəniz işləri üzrə Xalq Komissarlığı (rus. Народный комиссариат обороны СССР) (qısaca Narkomvoenmor) adlanırdı.
20 iyun 1934-cü ildə Narkomvoenmor SSRİ Müdafiə Xalq Komissarlığına (qısaca NKO) çevrildi. 30 dekabr 1937-ci ildə komisarlığdan SSRİ Hərbi Dəniz Qüvvələri Xalq Komissarlığını (NKVMF) ayırd etdilər.
1 fevral 1944-cü ildə SSRİ-də birlik respublikalarının hərbi birləşmələrinin yaradılması haqqında qanununun qəbul edilməsi ilə əlaqədar olaraq NKO Ümumittifaq Xalq Komissarlığından ittifaq-respublika komissarlığına çevrildi.
25 Fevral 1946-cı ildə SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin qərarı ilə NKO NKVMF ilə birlikdə SSRİ Silahlı Qüvvələri vahid ittifaq-respublika Xalq Komissarlığına çevrildilər. Bu ad altında mərkəzi orqan bir aydan az müddətə sənədlərdə qeyd olundu, çünki SSRİ Xalq Komissarları və ittifaq respublikalarının şuraları Nazirlər Şuralarına çevrilməsi haqqında 15 Mart 1946-cı il tarixli SSRİ Qanununa uyğun olaraq, onun adını SSRİ Silahlı Qüvvələri Nazirliyi olaraq dəyişdilər. 25 Fevral 1947-ci ildə yuxarıda göstərilən qərarlara uyğun olaraq, SSRİ Konstitusiyasına dəyişikliklər edildi.
SSRİ Xalq Müdafiə Komissarlığının Qırmızı Ordunun rəhbərlik və sıravi heyətlərin tərbiyələndirilməsi, qabaqcıl hərbi düşüncənin inkişafı və döyüş hazırlığı tapşırıqlarının təşviqi üçün mərkəzi orqanı "Krasnaya Zvezda" qəzeti idi.
Xalq komissarları[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Kliment Voroşilov (20 iyun, 1934 – 7 may, 1940)
- Semyon Timoşenko (7 may, 1940 – 19 iyul, 1941)
- İosif Stalin (19 iyul, 1941 – 25 fevral, 1946)
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Valery Artsybashev, Sergey Voitikov, Uzenkov, Abrahamyan, Borisov, Efimenko, Meltiukhov, Rogovaya, Silaev. The Command of the Red Army in 1940–1941. The Structure and Personnel of the Central Apparatus of the People's Commissariat of Defense of the Soviet Union, Military Districts and Combined Arms Armies (Documents and Materials. Russian State Military Archive). Moscow, Saint Petersburg: Summer Garden. Candidate of Historical Sciences Tarhova. 2005. 272. ISBN 5-94381-137-0.