Sabini şamı

Sabini şamı
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çılpaqtoxumlular Şöbə: İynəyarpaqlılar Sinif: İynəyarpaqlılar Yarımsinif: İynəyarpaqlılar Dəstə: İynəyarpaqlılar Fəsilə: Şamkimilər Yarımfəsilə: Pinoideae Cins: Şam Növ: Sabini şamı
Beynəlxalq elmi adı
Pinus sabiniana D.Don, 1832
Şəkil axtarışı ITIS   183377 NCBI   268869 EOL   1033632

Sabini şamı (lat. Pinus sabiniana) — bitkilər aləminin i̇ynəyarpaqlılar şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin i̇ynəyarpaqlılar dəstəsinin şamkimilər fəsiləsinin şam ağacı cinsinə aid bitki növü. 1832-ci ildə Londonda Mədəni Bitkilər Cəmiyyətinin katibi Corc Sabininin şərəfinə adlandırılmışdır.

Arealı

Vətəni Şimali Amerikadır.

Botaniki xarakteristikası

Orta hündürlükdə, çoxaylı gövdəyə malik ağacdır. Budaqları qısa olub, müxtəlif tərəflərə əyilmişdir. Qabığı boz-qonur, qalın, dərin qırışlıdır. Zoğları nazik, mavi-yaşıl rəngli, çılpaq və qırışlıdır. Tumurcuqları xırda, silindrik olub, uzunluğu 1,5-2 sm-dir. Qatranlı, qabıqların kənarları məxməri, açıq-qonurdur. İynəyarpaqların 3 ədədi bir yerə birləşmiş, bir-birindən aralı və sallaqdır, budaqların üzərində 3 ilə qədər qalır. Açıq mavi-yaşıl rəngli olub, uzunluğu 20-30 sm və eni 1,5 mm-dir, kənarları dişlidir, qatran kanalları parenximdə yerləşir. Qozaları iridir, uzunluğu 15-20 və eni 10-15 sm-dir. Toxumların saplaqları əyilmiş formadadır, qırmızı-qonur rəngdədir, uzunluğu 3-4 sm, qanadın uzunluğu 1 sm-dir. Cavan zoğları tez böyüyür, kölgəyə soyuğa və quraqlığa davamlı istisevən ağac cinsidir. Çimləşmiş gillicəli torpaqlarda yaxşı bitir. Dekorativ ağacdır. Qruplarda və ya açıq sahələrdə tək əkinlərdə istifadə edilir.

Azərbaycanda yayılması

Azərbaycanda Abşeronda, Lənkəranda, Gəncədə, Astarada becərilir.

Sinonimləri

Heterotipik sinonimləri

• Pinus sabiniana var. explicata Jeps.
• Pinus sabiniana f. microcarpa Gaussen