Sd.Kfz. 251

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Sd.Kfz.251
Ölkə
İstismar tarixçəsi
İstismara başlanması 1939
İstifadə edilən döyüşlər
Xüsusiyyətləri
Ağırlığı 7,81 t
Uzunluğu
  • 5,8 m
Eni 2,1 m
Hündürlüyü 1,75 m
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Sd.Kfz. 251 (Sonderkraftfahrzeug 251, Schützenpanzerwagen ) İkinci Dünya Müharibəsi zamanı nasist Almaniyasının ordusu Wehrmacht tərəfindən İkinci Dünya müharibəsi zamanı istifadə edilmış olan yarımtırtıllı zirehli personal daşıyıcısıdır (ZPT).

Tarixi inkişafı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bu maşın birinci dəfə İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Nasist Almaniyasının Hanomag şirkəti tərəfindən hazırlanmış və istehsal edilmiş zirehli döyüş maşınıdır. Bu maşınlardan müharibə zamanı 15 mindən çox istehsal edilmişdir.

Bu avtomobilin ilkin istehsal olunmuş olan modelləri 1939-cu ildə 1-ci Panzer Diviziyasına verilmişdir. Avtomobilin bir çox variantı olan dörd əsas modeli (A - D) mövcud idi. Bu avtomobilin istehsalında olan əsas məqsəd piyada dəstəsini düşmənin bəzi atıcı silahlarının və artilleriya atəşinin təsirlərindən mühafizə edərək döyüş meydanına çatdırmaq idi. Maşının üstünün açıq vəziyyətdə olması personalın hələ də havada partlayan sursatlara qarşı xüsusilə həssas olduğundan xəbər verirdi.

İlk iki modeldən az sayda istehsal edilmiədir. C modeli daha çox sayda istehsal edilmiş olsa da, yüngül silahların təsirindən effektiv müdafiəni təmin etmək üçün hazırlanmış çoxbucaqlı örtüklər bu modeli istehsal olunması üçün olduqca mürəkkəb bir vəziyyətə gətirmişdir. D versiyası dizayn baxımından daha sadə bir formada istehsal edilmiş olub bir parça, maili, düz arxa qapıları ilə asanlıqla tanınır.

Avtomobilin düzənlik əraazilərdə fəaliyyət göstərməsi nəzərdə tutulsa da, ön təkərlərin idarəedilən olmamasına görə bəzi çatışmazlıqları vardır.

Standart Zirehli transportyor versiyasında üstüaçıq şəxsı heyət bölməsinin qabağında, sürücünün yuxarı arxa hissəsində, yerləşdirilmiş olan bir ədəd 7.92 mm çapında MG34 və ya MG42 pulemyotu quraşdırılmışdır. Adətən zenit məqsədləri üçün istifadə edilən ikinci pulemyot isə avtomobilin arxasına quraşdırılmışdır.

Bu maşınlar panzerqrenadier əsgərlərinin panzerlərlə birlikdə hərəkət etməsi və lazım gəldikdə piyadalara dəstək verməsi üçün istifadə olunurdular. Praktikada bu maşınların sayı heç vaxt kifayət etməmişdir və bir çox panzerqrenadier bölmələri nəqliyyat vasitələri kimi yük maşınlarından istifadə etməli olmuşdurlar. Panzer Lehr kimi yalnız çox az sayda məşhur diviziya öz piyada hissələrini təchiz etmək üçün kifayət qədər bu maşınlardan əldə etmişdirlər.

Bu maşınların zenit silahları daşıyan, yüngül haubitsa kimi istifadə edilən, tank əleyhinə silahlar kimi istifadə edilən, minaatan və hətta idarə olunmayan artilleriya raketləri daşıyan xüsusi təyinatlı variantları da istehsal edilmışdir. Potensial hədəfləri müəyyən etmək üçün infraqırmızı axtarış işığından istifadə edən xüsusi versiyası da infraqırmızı sensorlarla təchiz edilmiş olan Panther tankları üçün hazırlanmışdır.

100 km-ə 50 litr benzin sərfiyyatı ilə tanınan avtomobil öz dövrünə görə kifayət qədər qənaətcil hesab olunurdu. O, kəşfiyyat missiyalarında, tank əleyhinə silahların daşınmasında (Pak 38, Pak 40 tank əleyhinə silahlar) və yaralıların döyüş meydanlarından təxliyəsi işində istifadə olunmuşdurlar. Zirehli olmayan və daha sürətli versiyanın adı Sd.Kfz 7 kimi tanınır. Sd.Kfz. 10 modelinin təkmilləşdirilmiş, genişləndirilmiş infrastrukturundan istifadə edən, Sd.Kfz. 250 avtomobilinin arxa palet sisteminin və personal bölməsinin uzadılaraq steyşın vaqona çevrilməsindən ibarətdir. Beləliklə də, Sd.Kfz 10-a görə 10 km daha yavaşdır. Müasir dövrdə belə onlardan yüzlərləsi işlək vəziyyətdədirlər. 1955-ci ildə Çexiya tərəfindən OT-810 adı ilə yenidən istehsal edilmişdirlər. İstehsal edilən bu versiyalarda dizel mühərrikindən istifadə edilmış və kuzovu orijinal formasına müvafiq olaraq mühafizə edilib saxlanılmışdır. Onların istehsalı 1960-cı ildə dayandırılmışdır.

Modellər[redaktə | mənbəni redaktə et]

1944-cü il Varşava üsyanı zamanı Polşa qüvvələri tərəfindən ələ keçirilən Sd.Kfz. 251
Sd.Kfz. 251/7 "Pionierpanzerwagen"
Sd.Kfz. 251/9 "Stummel"
Sd.Kfz. 251 Ausf. D daxili detal