Məzmuna keç

Sentavr A

Vikipediya, azad ensiklopediya
Sentavr A
Qalaktika
Tədqiqat tarixi
Kəşf edən Ceyms Dunlop
Kəşf tarixi 1826
İşarələmə PGC 46957 • ESO 270-9 • MCG -7-28-1 • Arp 153 • IRAS 13225-4245 • AM 1322-424 • PRC C-45 • Centaurus A
Müşahidə məlumatları
(J2000 dövrü)
Bürc Sentavr
Birbaşa çıxma 13s 25d 27,62s[1]
Meyl −43° 01′ 8,81″[1]
Görünən ölçüləri 25.70 x 20.0[2]
Görünən ulduz ölçüsü mV 6,84 ± 0,08[3]
Xüsusiyyətləri
Tipi S0
Radial sürəti 552 km/san[4][5]
Qırmızıya sürüşmə 0,0008[6]
Məsafə 10.000.000 işıq ili[7], 3,66 Mpk[4]
Səth parlaqlığı 13.5[2]
Verilənlər bazalarında məlumat
SIMBAD NAME Centaurus A
Vikidatada məlumat ?
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Sentavr A və ya NGC 5128, Yeni Ümumi Kataloqda qeydə alınmış qalaktika. Göy üzündə Sentavr bürcü istiqamətində yerləşir. S0 tipli qalaktikadır və dünyaya 14 milyon işıq ili uzaqlıqdadır. Astronom Ceyms Dunlop tərəfindən 1826-cı ildə 22.86 sm (9 düymə) ölçülü reflektor vasitəsilə kəşf edilmişdir.[8]

Qara dəliklərin atası

[redaktə | vikimətni redaktə et]

NGC 5128 qalaktikasının ortasındakı qara dəliyin uzunluğu 4,2 işıq ilidir. Bu kainatda indiyədək aşkarlanmış qara dəliklər arasında ən böyüyüdür. Bu səbəbdən o, "qara dəliklərin atası" adlanır. Həmin qara dəlik Günəşdən 55 milyon dəfə böyükdür və olduqca geniş diapazonda radiodalğalar yayır. Qara dəlik hazırda Avstraliyadakı TANAMİ adlı radioteleskop vasitəsilə daim müşahidə olunur[9].

  1. 1 2 Fey A. L., Gordon D., Jacobs C. S., Ma C., Gaume R. A., Arias E. F., Bianco G., Boboltz D. A., Böckmann S., Bolotin S. et al. The second realization of the international celestial reference frame by very long baseline interferometry (ing.). // Astron. J. / J. G. III, E. Vishniac NYC: IOP Publishing, AAS, University of Chicago Press, AIP, 2015. Vol. 150, Iss. 2. P. 58. ISSN 0004-6256; 1538-3881 doi:10.1088/0004-6256/150/2/58
  2. 1 2 "NASA/IPAC Kosmik Qalaktikanın Verilənlər Bazası". NGC obyekti üçün NED nəticələri (İngiliscə).
  3. Paz A. G., Boissier S., Madore B. F., Seibert M., Joe Y. H., Wyder T. K., Thilker D., Bianchi L., Soo‐Chang Rey, Barlow T. A. et al. The GALEX Ultraviolet Atlas of Nearby Galaxies (ing.). // The Astrophysical Journal: Supplement Series AAS, 2007. Vol. 173, Iss. 2. P. 185–255. ISSN 0067-0049; 1538-4365 doi:10.1086/516636 arXiv:astro-ph/0606440
  4. 1 2 Tully R. B., Courtois H. M., Sorce J. G. Cosmicflows-3 (ing.). // Astron. J. / J. G. III, E. Vishniac NYC: IOP Publishing, AAS, University of Chicago Press, AIP, 2016. Vol. 152, Iss. 2. P. 50. ISSN 0004-6256; 1538-3881 doi:10.3847/0004-6256/152/2/50 arXiv:1605.01765
  5. Tully R. B. Galaxy groups: a 2MASS catalog (ing.). // Astron. J. / J. G. III, E. Vishniac NYC: IOP Publishing, AAS, University of Chicago Press, AIP, 2015. Vol. 149, Iss. 5. P. 171. 14 p. ISSN 0004-6256; 1538-3881 doi:10.1088/0004-6256/149/5/171 arXiv:1503.03134
  6. Evans D. A., Worrall D. M., Hardcastle M. J., Kraft R. P., Birkinshaw M. Chandra and XMM-Newton observations of a sample of low-redshift FR I and FR II radio galaxy nuclei (ing.). // The astrophysical journal. Letters United Kingdom: IOP Publishing, 2006. Vol. 642. P. 96–112. ISSN 2041-8205; 2041-8213 doi:10.1086/500658 arXiv:astro-ph/0512600
  7. http://nedwww.ipac.caltech.edu/cgi-bin/nDistance?name=NGC+5128.
  8. "NGC/IC Verilənlər bazası". NGC (İngiliscə).
  9. ""Qara dəlik"lərin "ata"sı tapıldı. milli.az". 17 mart 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 iyun 2011.

Xarici keçidlər

[redaktə | vikimətni redaktə et]