Məzmuna keç

Seul

Keçidləri redaktə et
37°33′36″ şm. e. 126°59′24″ ş. u.HGYO
Vikipediya, azad ensiklopediya
Seul
서울
37°33′36″ şm. e. 126°59′24″ ş. u.HGYO
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 6 iyun 1395
İlk məlumat IV əsr
Sahəsi
  • 605,25 km²
Mərkəzin hündürlüyü 38 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 9.668.465 nəf. (2020)[2]
Rəsmi dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +82 2
Poçt indeksi 01000–01200
Digər
english.seoul.go.kr
Seul xəritədə
Seul
Seul
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Seul rəsmi olaraq Seul Xüsusi Şəhəri (kor. 서울)— Cənubi Koreyanın[3] ən böyük metropolu və paytaxtıdır.[4] Seul 9,7 milyon nəfər əhaliyə sahibdir və ətrafdakı İnçon metropolu və Gyeonggi vilayəti ilə Seul Paytaxt Bölgəsinin mərkəzini təşkil edir. Qlobal şəhər olaraq qəbul edilən Seul, 2014-cü ildə dünyanın ən böyük metropoliten iqtisadiyyatı olan Tokio, Nyu York və Los Angelesdən sonra 4-cü oldu.[5] 2017-ci ildə Seulda yaşayış dəyəri dünya miqyasında 6-cı sırada yer aldı.[6][7]

Qannam və Digital Medya Şəhəri[8] mərkəzli böyük texnologiya mərkəzləri ilə Seul Paytaxt Ərazisi, Samsung[9], LG və Hyundai daxil olmaqla 14 Fortune Global 500 şirkətinin qərargahına ev sahibliyi edir.[10] Metropolis, qlobal konfransların aparıcı beş ev sahibliyindən biri olaraq qlobal işlərdə böyük təsir göstərir. Seul 1986 Asiya Oyunlarına, 1988 Yay Olimpiya Oyunlarına, 2002 FIFA Dünya Kubokuna (Yaponiya ilə) və 2010 G-20 Seul sammitinə ev sahibliyi etdi.

Seul, Bekçe, Çoson, Koreya İmperiyası, Qoryo (ikinci dərəcəli paytaxt olaraq) və hal-hazırda Cənubi Koreya da daxil olmaqla müxtəlif Koreya əyalətlərinin paytaxtı idi. Strateji olaraq Han çayı boyunca yerləşən Seulun tarixi, e.ə. 18-də Koreyanın Üç Krallığından biri olan Bekçe xalqı tərəfindən qurulduğu zaman iki min ildən çoxdur. Bu şəhər daha sonra Çoson sülaləsi dövründə Koreyanın paytaxtı olaraq təyin edildi. Seul dağ və təpə mənzərəsi ilə əhatə olunmuşdur, şəhərin şimal kənarında Buxan dağı yerləşir. Seul Paytaxt Bölgəsində beş UNESCO Dünya Mirası var: Çanqdok Sarayı, Hvasonq qalası, Conqmyo ziyarətgahı, Namhansansong və Joseon sülaləsinin Kral Türbələri.[11]

Etimologiya

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Şəhər keçmişdə Wiryeseong (kor: 위례성; Hanja: 慰 禮 城, Bekçe dövründə), Hanyanq (한양; 漢陽, Qoryo dövründə), Hansonq (한성; 漢城, Çoson dövründə) adları ilə tanınmışdır. Yaponiyaya ilhaq dövründə Keijō (京城) və ya Qyonqsonq (경성). Yaponiyanın Koreyanı ilhaq etməsi zamanı, İmperator hakimiyyət orqanları tərəfindən Hansonq (漢城) hanja '漢' ilə qarışıqlığın qarşısını almaq üçün Keijō (京城) adlandırıldı (qədim bir Koreya sözünün "böyük" mənasını verən Han (한) tərcüməsi). Çinlilərə və yapon dilində Han xalqına və ya Han sülaləsinə "Çin" terminidir.[12]

İkinci Dünya müharibəsi və Koreyanın qurtuluşundan sonra şəhər qədim Sorabol (Koreya: 서라벌; Hanja: 徐 羅 伐) sözündən qaynaqlandığı düşünülən "paytaxt şəhər" mənasını verən Koreya sözündən yaranan indiki adını aldı. , əvvəlcə Silla'nın paytaxtı Qyonqcu'ya istinad edildi.[13] Qədim Qyonqcu, sənədlərdə Çin tipli Qımsonq adı ilə də tanınırdı (金城, hərfi mənası "Qızıl Qala ya da Şəhər" və ya "Metal Qala ya da Şəhər"), lakin yerli Koreya stilindəki Seorabeol Geumseong-la eyni mənaya sahib olub olmadığı aydın deyil.

Koreyadakı əksər yer adlarından fərqli olaraq "Seul" un müvafiq bir hənjəsi yoxdur (Koreya dilində istifadə olunan Çin simvolları). 18 yanvar 2005-ci ildə Seul hökuməti rəsmi adını Çin hərflərindəki tarixi Hanchengdən (sadələşdirilmiş Çin dili: 汉城; ənənəvi Çin dili: 漢城; Pinyin: Hànchéng) Shou'er (sadələşdirilmiş Çin dili: 首 尔; ənənəvi Çin dili: 首 爾; pinyin: Shǒu'ěr).[14][15][16]

Tarix

[redaktə | vikimətni redaktə et]

İndiki Seulun yerləşdiyi Han Çayı sahəsinin məskunlaşması eramızdan əvvəl 4000-ci illərdə başlamışdır.[17]

Seul ilk olaraq müasir Seulun şimal-şərq bölgəsindəki Bekçe'nin (e.ə. 18-də qurulmuş) paytaxtı Wiryeseong olaraq qeyd olunur.[17] Bu vaxtdan bəri ərazidə bir neçə şəhər divarları qalmışdır. Seulun cənub-şərqində yerləşən bir torpaq divar olan Pungnaptoseong, əsas Wiryeseong yerində olduğuna inanılır.[18] Üç Krallığın bu strateji bölgə uğrunda mübarizə apardığı zaman, nəzarət V əsrdə Bekçe'dən Koquryo'ya, VI əsrdə Koquryo'dan Silla'ya keçdi.[19]

11-ci əsrdə Birləşmiş Silla'dan sonra gələn Qoryo, Seulda "Cənubi Paytaxt" olaraq adlandırılan bir yaz sarayı inşa etdi. Yalnız bu dövrdən etibarən Seul daha böyük bir yaşayış məntəqəsinə çevrildi.[17] Çoson Qoryo'nun yerinə gəldikdə, paytaxt Seul'a (Hanyanq ya da Hansonq kimi də bilinir) köçürüldü və burada sülalənin süqutuna qədər qaldı. 14-cü əsrdə inşa edilmiş Qyonbok Sarayı, 1592-ci ilə qədər kral iqamətgahı kimi xidmət etmişdir. Digər böyük saray, 1405-ci ildə inşa edilmiş Çanqdokqunq, 1611–1872-ci illərdə əsas kral sarayı kimi xidmət etmişdir.[17] Çoson adını Koreya İmperiyası ilə dəyişdirdikdən sonra 1897, Huanqsonq da Seulu təyin etdi.

Əvvəlcə şəhər, vətəndaşlarını vəhşi heyvanlardan, oğrulardan və hücumlardan qorumaq üçün kütləvi bir dairəvi daş divarla əhatə olunmuşdu. Şəhər bu divarların kənarında böyüdü və divar artıq dayanmasa da (Bugaksan dağı boyunca (kor: 북악산; Hanja: 北岳 山), şəhərin mərkəzindən şimalda), qapılar Seul şəhər mərkəzinin yaxınlığında qalır; Sungnyemun (ümumi olaraq Namdeymun kimi tanınır) və Hınqincimun (ümumi olaraq Donqdemun kimi tanınır). Çoson sülaləsi dövründə Bosinqak çanağında böyük zənglərin çalınması ilə birlikdə hər gün qapılar açıldı və bağlanıldı. 19-cu əsrin sonlarında, yüz illərlə davam edən təcriddən sonra Seul qapılarını xaricilərə açdı və modernləşməyə başladı. Seul, Edison Illuminating Company tərəfindən tikilən kral sarayında elektrik enerjisi tətbiq edən Şərqi Asiyada ilk şəhər oldu və on il sonra Seul elektrik küçə işıqlarını da tətbiq etdi. İnkişafın böyük bir hissəsi Fransa və ABŞ kimi xarici ölkələrlə ticarətlə əlaqəli idi. Məsələn, Seul Elektrik Şirkəti, Seul Elektrikli Trolley Şirkəti və Seul Təzə Bulaq Su Şirkəti, hamısı Koreya ilə ABŞ arasında ortaq idi. məxsus müəssisələr. 1904-cü ildə Angus Hamilton adlı bir Amerikalı şəhərə gələrək "Seulun küçələri möhtəşəm, geniş, təmiz, heyranedici bir şəkildə düzəldilmişdir və yaxşı qurulmuşdur. Dar, çirkli zolaqlar genişləndirilmiş, kanalizasiya kanalları örtülmüş, Seul, Şərqin ən yüksək, ən maraqlı və ən təmiz şəhərinə çevrilmək üçün ölçülə bilən məsafədədir."

1910-cu ildə ilhaq müqaviləsindən sonra Yaponiya Koreyanı birləşdirdi və şəhərin adını Kyonqsonq (Korey dilində "Kyonqsonq", yapon dilində "Keijo") verdi. Yapon texnologiyası idxal edildi, şəhər divarları götürüldü, bəzi qapılar yıxıldı. Yollar asfaltlandı və Qərb tipli binalar tikildi. İkinci Dünya müharibəsinin sonunda şəhər ABŞ qüvvələri tərəfindən azad edildi.[17]

1945-ci ildə şəhər rəsmi olaraq Seul adlandırıldı və 1949-cu ildə xüsusi şəhər olaraq təyin edildi.[17]

Koreya müharibəsi dövründə Seul Sovet / Çin dəstəkli Şimali Koreya qüvvələri ilə Amerikanın dəstəklədiyi Cənubi Koreya qüvvələri arasında bir neçə dəfə əl dəyişdirdi və müharibədən sonra şəhərə böyük ziyan vurdu. Paytaxt müvəqqəti olaraq Busana köçürüldü.[17] Geniş ziyan hesablamalarından birində deyilir ki, müharibədən sonra ən az 191.000 bina, 55.000 ev və 1.000 fabrika xarabadır. Bundan əlavə, müharibə zamanı Seula daxil olan bir qaçqın seli şəhərin və metropol bölgəsinin əhalisini şişirdərək 1955-ci ilə qədər 1,5 milyona çatmışdı.

Seul Qala Divarı

Müharibədən sonra Seul yenidənqurma və modernləşməyə diqqət ayırmağa başladı. Cənubi Koreyanın iqtisadiyyatı 1960-cı illərdən sürətlə böyüməyə başladıqca, urbanizasiya da sürətləndi və işçilər Seula və digər böyük şəhərlərə köçməyə başladılar. 1970-ci illərdən etibarən Seulun ətraf ərazilərindən bir sıra şəhər və kəndləri birləşdirdiyi üçün Seul inzibati ərazisinin ölçüsü xeyli genişləndi.

1972-ci ilə qədər Seul, 1948-ci ilin Şimali Koreya konstitusiyasının 103-cü maddəsində göstərildiyi kimi Şimali Koreya tərəfindən de-yure paytaxtı olaraq sayılırdı.

Seul, 1986 Asiya Oyunlarına və 1988 Yay Olimpiya Oyunlarına ev sahibliyi etdi və 2002 FIFA Dünya Kubokunun keçirildiyi yerlərdən biri oldu

Kyonqbokqunq, Çoson sülaləsi dövründə əsas kral sarayı.
Çoson sülaləsi dövründəki beş kral sarayından biri olan Çanqdok Sarayı.

Coğrafiya

[redaktə | vikimətni redaktə et]
Han Çayında gündoğumu

Seul Cənubi Koreyanın şimal-qərbindədir. Seul 605,25 km² (233,69 sq mi)[20], təxminən 15 km (9 mi) radiusda, təxminən Han çayı ilə şimal və cənub hissələrə bölünmüşdür. Han çayı və ətrafı Koreya tarixində mühüm rol oynadı. Koreyanın Üç Krallığı, çayın Çinə (Sarı dəniz yolu ilə) ticarət yolu olaraq istifadə edildiyi bu ərazini nəzarətə götürməyə çalışdı. Çay artıq gəmiçilik üçün fəal şəkildə istifadə edilmir, çünki çay hövzəsi iki Koreyanın sərhədində, mülki girişinə qadağa qoyulub. Tarixən, şəhər Seulun mərkəzi dörd əsas dağ arasında: Buqaksan, İnvanqsan, Naksan və Namsan arasında uzanan Seul qalası divarı ilə əhatə olunmuş Çoson sülaləsi dövründə idi. Şəhər səkkiz dağla, eyni zamanda Han çayı düzünün və qərb bölgələrinin daha səviyyəli torpaqları ilə həmsərhəddir. Coğrafiyasına və iqtisadi inkişaf siyasətinə görə Seul çox mərkəzli bir şəhərdir. Çoson sülaləsinin köhnə paytaxtı olan və əsasən Conqno Bölgəsi və Cunq Bölgəsini əhatə edən ərazi, şəhərin tarixi və siyasi mərkəzini təşkil edir, lakin məsələn, şəhərin maliyyə paytaxtı Yeouidoda, iqtisadi paytaxtı isə Qannam Bölgəsidir.

İqlim

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Seulda mussonların təsiri altında olan nəmli bir kontinental iqlim var (Köppen: Dwa). Həddindən artıq şərq Asiyada olan iqlim, il ərzində temperatur və yağıntılarda böyük dəyişikliklərlə rütubətli subtropik kimi təsvir edilə bilər. (Cwa, −3 °C izotermi ilə). Seul şəhərətrafı şəhər istilik adası təsirinə görə ümumiyyətlə Seulun mərkəzindən daha soyuqdur. Yaylar isti və rütubətlidir, Şərqi Asiya mussonu iyundan sentyabr ayınadək baş verir. Ən isti ay olan Avqust ayı ortalama yüksək və aşağı 32,6 və 23,4 °C (91 və 74 °F) isti və mümkün olan daha yüksək temperatur var. İstilik indeksi dəyərləri yay hündürlüyündə 40 °C-dən (104.0 °F) aça bilər. Qışlar olduqca qısa, lakin ümumiyyətlə yanvar ayının ən yüksək və aşağı temperaturları 1,5 və −5,9 °C (34,7 və 21,4 °F) ilə dondurulmağa qədər soyuqdur və ümumiyyətlə yaydan daha quraqdır, ildə ortalama 24.9 gün qar yağır. Bəzən, temperatur yanvar-fevral aylarının ortasında qış dövründə −10 °C (14 °F) altına, bəzi hallarda −15 °C (5 °F) -ə qədər kəskin şəkildə azalır. −20 °C (-4 °F) -dən aşağı temperatur qeydə alınmışdır.

Seul iqlimi
Göstərici Yan Fev Mar Apr May İyn İyl Avq Sen Okt Noy Dek İl
Mütləq maksimum, °C 14,4 18,7 23,8 29,8 34,4 37,2 38,4 39,6 35,1 30,1 25,8 17,7 39,6
Maksimum orta, °C 1,5 4,7 10,4 17,8 23,0 27,1 28,6 29,6 25,8 19,8 11,6 4,3 17,0
Minimum orta, °C −5,9 −3,4 1,6 7,8 13,2 18,2 21,9 22,4 17,2 10,3 3,2 −3,2 8,6
Mütləq minimum, °C −22,5 −19,6 −14,1 −4,3 2,4 8,8 12,9 13,5 3,2 −5,1 −11,9 −23,1 −23,1
Yağıntı norması, mm 20,8 25,0 47,2 64,5 105,9 133,2 394,7 364,2 169,3 51,8 52,5 21,5 1,450,5
Suyun temperaturu, °C 59,8 57,9 57,8 56,2 62,7 68,1 78,3 75,6 69,2 64,0 62,0 60,6 64,4
Mənbə: Korea Meteorological Administration (percent sunshine), Weather Atlas


Havanın keyfiyyəti

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Hava çirkliliyi Seulda böyük bir problemdir. 2016-cı il Ümumdünya Sağlamlıq Təşkilatının Qlobal Urban Ətraf Mühitin Kirliliği Verilənlər Bazasına görə, 2014-cü ildə illik ortalama PM2.5 konsentrasiyası hər kubmetr üçün 24 mikroqram (1.0 × 10−5 qr / cu ft) təşkil etmişdir ki, bu da tövsiyə etdikdən 2.4 dəfə çoxdur. ÜST-nin illik orta PM2.5 üçün hava keyfiyyətinə dair təlimatları. Seul Böyükşəhər Hökuməti real vaxt hava keyfiyyəti məlumatlarını izləyir və ictimaiyyətə paylaşır.

1960-cı illərin əvvəllərindən bəri Ətraf Mühit Nazirliyi insanları üçün hava keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq və idarə etmək üçün bir sıra siyasət və havanı çirkləndirən standartlar tətbiq etmişdir. "Seul Metropolitan Bölgəsində Hava keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasına dair Xüsusi Qanun" 2003-cü ilin dekabrında qəbul edildi. 1-ci Seul Metropoliten Hava Keyfiyyətinin İnkişaf Planı (2005–2014) PM10 və azot dioksid konsentrasiyalarının emissiyaların azaldılması yolu ilə yaxşılaşdırılmasına yönəldildi. Nəticədə illik PM10 konsentrasiyası 2001-ci ildəki 70.0 μg / m³-dən 2011-ci ildə 44.4 μg / m³-ə və 2014-cü ildə 46 μg / m³-ə qədər azaldı. 2014-cü ilədək illik PM10 konsentrasiyası hələ də tövsiyə olunduğundan ən az iki dəfə az idi. ÜST-nin Hava Keyfiyyəti Təlimatları. 2-ci Seul Metropolitan Hava keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması Planı (2015–2024) PM2.5 və ozonu idarə olunan çirkləndiricilər siyahısına əlavə etdi.

Asiya tozu, Seuldan və ümumilikdə Cənubi Koreyanın qalan hissələrindən, həmçinin Çindən yayılmış emissiyalar, hamısı Seulun hava keyfiyyətinə kömək edir. Cənubi Koreya ilə ABŞ-dəki tədqiqatçılar arasındakı ortaqlıq, hər bir mənbənin nə qədər qatqı təmin etdiyini müəyyənləşdirmək üçün Koreyada beynəlxalq hava keyfiyyəti sahəsində bir araşdırma (KORUS-AQ) aparır.

İstixana qazı tullantıları hava keyfiyyəti ilə yanaşı Cənubi Koreyanın isti məsələlərini təmsil edir, çünki ölkə dünyanın ən güclü 10 emitenti arasında yer alır. Seul ölkədəki istixana qazı tullantılarının ən güclü nöqtəsidir və peyk məlumatlarına görə şəhər üzərində davamlı karbon dioksid anomaliyası dünyanın ən güclü bölgələrindən biridir.

Hakimiyyət

[redaktə | vikimətni redaktə et]

İnzibati ərazi bölgüsü

[redaktə | vikimətni redaktə et]
Seulun Rayonları
Seul Bələdiyyəsinin içərisindəki Yaşıl Divar, dünyanın ən hündür qapalı şaquli bağı — şəhərin davamlı inkişafa sadiq qalma niyyətinin simvolu.

Seul 25 quya bölünür (kor: 구; hança: 區) (rayon). Qu ərazilərdə (10 ilə 47 km² arasında və ya 3,9 ilə 18.1 kv mi arasında) və əhalidə (140,000-dən 630,000-ə qədər) çox fərqlənir. Ən çox Sonqpa, ən böyük əraziyə isə Soço sahibdir. Hər bir hökumətin hökuməti digər yurisdiksiyalardakı şəhər rəhbərliyi tərəfindən idarə olunan bir çox funksiyanı həyata keçirir. Hər gu "donq" (동; 洞) və ya məhəllələrə bölünür. Bəzilərinin yalnız bir neçə dongu var, digərlərinin isə Jongno Bölgəsi kimi çox sayda fərqli məhəlləsi var. Seul Quları, ümumilikdə 423 inzibati donqdan (행정동) ibarətdir. Donq ayrıca 13,787 tona (통; 統) bölünür və bunlar ümumilikdə 102,796 bana bölünür.

Demoqrafiya

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Seulun əhali sıxlığı Nyu-Yorkdan təxminən iki dəfə və Romadan səkkiz dəfə çox olduğu ilə diqqət çəkir. Metropol bölgəsi 2012-ci ildə Asiyadakı İƏİT ölkələri arasında ən sıx məskunlaşmış və Parisdən sonra dünya miqyasında ikinci yer idi. 2015-ci ildə əhali 9.86 milyon idi, 2012-ci ildə 10.44 milyon idi. 2021-ci ildə qədər əhali 9.59 milyon nəfərdir.

2011-ci il iyun ayının sonu etibarilə şəhərdə 10,29 milyon Koreya vətəndaşı yaşayırdı. Bu, 2010-cu ilin sonuna nisbətən 0,24% azalma idi. Seul əhalisi 1990-cı illərin əvvəllərindən bəri azalmaqdadır, bunun səbəbləri yüksək yaşayış xərcləri, Gyeonggi bölgəsinin peyk yataq şəhərlərinə qədər uzanan şəhərlər və əhalinin qocalmasıdır.

2016-cı ilədək Seulda yaşayan əcnəbilərin sayı Cənubi Koreyadakı ümumi xarici əhalinin 22,9% -i olan 404,037 nəfərdir. 2011-ci ilin iyun ayına olan məlumata görə, 186 631 əcnəbi Koreya əsilli Çin vətəndaşı idi. Bu, 2010-cu ilin sonundan 8,84%, 2010-cu ilin iyun ayından isə 12,85% artım idi. Növbəti ən böyük qrup Koreya etnik mənşəli olmayan Çin vətəndaşları idi; Onlardan 29,901-i Seulda yaşayırdı. Növbəti ən yüksək qrup, Koreya soyundan olmayan 9999 ABŞ vətəndaşı idi. Növbəti ən yüksək qrup 8,717 olan Tayvan vətəndaşları idi.






Seulda inanc   Dinsiz (53,6 %)  Protestantlıq (24,3 %)  Buddizm (10,8 %)  Katoliklik (10,7 %)  Başqa (0,6 %)

Seuldakı iki böyük din Xristianlıq və Buddizmdir. Digər dinlər arasında Muizm (yerli din) və Konfüçyüsçülük vardır. Seul, dünyanın ən böyük xristian icmalarından biri olan, təxminən 830,000 üzvü olan Yoido Tam İncil Kilsəsinə ev sahibliyi edir. 2015-ci il əhalinin siyahıya alınmasına görə əhalinin 10,8% -i Buddizmi, 35% -i Xristianlığı (24.3% Protestantlıq və 10,7% Katoliklik) təqib edir. Əhalinin 53,6% -i dinsizdir.

Seul, Buddist Sifarişi ilə qurulan dünyanın ən böyük müasir universiteti olan Dongguk Universitetinə ev sahibliyi edir. Yerli Seulitlər Koreyanın Gyeonggi ləhcəsi ilə danışmağa meyillidirlər.

İqtisadiyyat

[redaktə | vikimətni redaktə et]
Gangnam ticarət sahəsi

Seul Cənubi Koreyanın iş və maliyyə mərkəzidir. Ölkənin ərazisinin yalnız 0,6 faizini təşkil etsə də, 2003-cü ildə Cənubi Koreyanın bank əmanətlərinin yüzdə 48,3-ü Seulda saxlanıldı və şəhər 2012-ci ildə ölkənin ümumi daxili məhsulunun yüzdə 23-ünü yaratdı. 2008-ci ildə Dünya Ticarət Mərkəzləri İndeksinə görə Seul No.9 idi. 2015-ci ildə Qlobal Maliyyə Mərkəzləri İndeksi Seulu dünyanın maliyyə baxımından ən rəqabətli 6-cı şəhəri siyahısına saldı. Economist Intelligence Unit Seulun şəhərlərin gələcək rəqabət qabiliyyəti ilə əlaqədar "Ümumilikdə 2025 Şəhər Rəqabət Qabiliyyəti" siyahısında 15-ci sırada qərarlaşdı.

İstehsal

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Ənənəvi, zəhmət tələb edən istehsal sənayesi davamlı olaraq informasiya texnologiyaları, elektronika və montaj tipli sənaye ilə əvəz edilmişdir; Bununla birlikdə, qida və içki istehsalı, eləcə də çap və nəşriyyat əsas sahələr arasında qaldı. Samsung, LG, Hyundai, Kia və SK daxil olmaqla əsas istehsalçıların mərkəzi şəhərdədir. Görkəmli qida və içki şirkətləri arasında soju, Smirnoff arağını məğlub edərək dünyanın ən çox satılan alkohollu içkisi olan Jinro; ən çox satılan pivə istehsalçıları Hite (Jinro ilə birləşik) və Oriental Brewery. Seul Dairy Cooperative, Nongshim Group, Ottogi, CJ, Orion, Maeil Holdings, Namyang Dairy Products və Lotte kimi qida nəhənglərinə ev sahibliyi edir.

Maliyyə

[redaktə | vikimətni redaktə et]
Youido, Seul

Seul, Samsung, LG və Hyundai kimi Fortune 500 siyahısına daxil olan 15 şirkət daxil olmaqla beynəlxalq şirkətlərin və bankların geniş bir konsentrasiyasına ev sahibliyi edir. Bank qərargahlarının əksəriyyəti və Koreya Birjası, tez-tez "Cənubi Koreyanın Wall Streeti" olaraq adlandırılan və 1980-ci illərdən bəri şəhərin maliyyə mərkəzi kimi fəaliyyət göstərən Yeouidoda (Yeoui adası) yerləşir. Seul beynəlxalq maliyyə mərkəzi və SIFC MALL, Hanhwa sığorta şirkətinin baş ofisi olan Hanhwa 63 binası. Hanhwa, Samsung Life və Qannam & Kyobo həyat sığortası qrupu ilə birlikdə Cənubi Koreyanın ən böyük üç sığorta şirkətindən biridir.

Ticarət

[redaktə | vikimətni redaktə et]
Myonq-donq

Cənubi Koreyanın ən böyük topdan və pərakəndə bazarı Dongdaemun Market Seulda yerləşir. Myeongdong, Seulun mərkəzində ortadan yüksək səviyyəli mağazalara, moda butiklərinə və beynəlxalq marka mağazalarına sahib bir alış-veriş və əyləncə sahəsidir. Yaxınlıqda Namdaemun Qapısının adını daşıyan Namdaemun Bazarı Seulda davamlı fəaliyyət göstərən ən qədim bazardır. İnsadong Seulun ənənəvi və müasir Koreya rəsm əsərləri, heykəltəraşlıq və xəttatlıq əsərlərinin satıldığı mədəni sənət bazarıdır. Hwanghak-dong Bit Pazarı və Janganpyeong Antique Market də antik məhsullar təklif edir. Çox sayda kiçik sənət qalereyasının yerləşdiyi Samcheong-dongda yerli dizaynerlər üçün bəzi mağazalar açıldı. Itaewon, əsasən xarici turistlərə və şəhərdə yerləşən Amerika əsgərlərinə xidmət göstərsə də, indi əraziyə gələnlərin əksəriyyətini Koreyalılar təşkil edir. Qannam bölgəsi Seulun ən zəngin bölgələrindən biridir və moda və lüks Apgujeong-dong və Cheongdam-dong bölgələri və COEX Mall ilə diqqət çəkir. Topdansatış bazarlara Noryangjin Balıqçılıq Topdan Market və Garak Market daxildir. Yonqsan Electronics Market, Asiyanın ən böyük elektronik bazarıdır. Elektron marketlər Gangbyeon stansiyası metro xətti 2 Techno mart, ENTER6 MALL & Shindorim Station Technomart AVM kompleksidir. Times Square, dünyanın ən böyük daimi 35 mm kinoteatr ekranı olan CGV Stariumun yerləşdiyi Seulun ən böyük ticarət mərkəzlərindən biridir. COEX alışveriş merkezi, konqres mərkəzi, 3 qitələrarası otel, Business qalası (Asem qülləsi), Residence oteli, Casino və City hava limanından ibarət olan Koreya Dünya Ticarət Mərkəzi Kompleksi, Seul Olimpiyaları zamanı 1988-ci ildə quruldu. İkinci Dünya Ticarət Mərkəzinin Seul şəhərindən MICE HUB olaraq Seul Olimpiya stadion kompleksində qurulması planlaşdırılır. Ex-Kepco baş ofis binası, Hyundai motor qrupu tərəfindən 921 milyard ABŞ dolları ilə 115 mərtəbəli Hyundai GBC & otel kompleksinin inşası üçün 2021-ci ilə qədər satın alındı. İndi keçmiş kepco 25 mərtəbəli bina sökülür.

Texnologiya

[redaktə | vikimətni redaktə et]

PwC-nin Fürsət Şəhərləri hesabatında texnologiyaya hazırlıq baxımından birinci sırada yer alan Seul, dünyanın "ən simli şəhəri" olaraq xarakterizə edildi. Seul texnoloji cəhətdən çox inkişaf etmiş bir infrastruktura malikdir.

Seul, dünyanın ən yüksək fiber optik genişzolaqlı nüfuzuna və ən yüksək qlobal orta internet sürətinə 26,1 Mbit / s olan Cənubi Koreyanın paytaxtı olmaqla, İnternet bağlantısı sahəsində dünya liderləri arasındadır. 2015-ci ildən bəri Seul, 10.430 park, küçə və digər ictimai yerlərdə 47.7 milyard von (44 milyon dollar) layihəsi ilə açıq məkanlarda pulsuz Wi-Fi erişimi təmin etmişdir. Bəzi mənzillərdə İnternet sürəti Nokia-nın köməyi ilə 52.5Gbit / s-ə çatır və orta standart 100 Mbit / s xidmətdən ibarət olsa da, ölkə daxilində provayderlər sürətlə ayda 20 ABŞ dolları ekvivalentində 1Gbit / s əlaqələrini həyata keçirirlər. Bundan əlavə, şəhərə KTX sürətli dəmir yolu və metro vaqonlarının içərisində 4G LTE, WiFi və DMB təmin edən Seul Metro xidmət göstərir. 5G 2019-cu ilin mart ayında Seulda ticari olaraq təqdim ediləcək.

Arxitektura

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Seulun ənənəvi ürəyi köhnə Joseon Hanedanı şəhəri, indi ən çox sarayların, dövlət idarələrinin, şirkət mərkəzlərinin, otellərin və ənənəvi bazarların yerləşdiyi şəhər mərkəzidir. Han çayına boşalmadan vadidən qərbdən şərqə doğru uzanan bir axın olan Çonqqyeçon, uzun illər betonla örtülü idi, lakin bu yaxınlarda 2005-ci ildə şəhər dirçəlişi layihəsi ilə bərpa edildi. "Bell Street" mənasını verən Conqo küçəsi şəhərin əsas küçəsi və şəhərin ən erkən ticarət küçələrindən biri olan Bosinqak, böyük bir çanı ehtiva edən bir köşk. Zil günün fərqli vaxtlarını göstərir və şəhərin dörd böyük qapısını idarə edirdi. Şəhərin şimalında Buxan dağı, cənubunda isə daha kiçik Namsan yerləşir. Daha cənubda köhnə şəhərətrafı ərazilər, Yongsan Bölgəsi və Mapo Bölgəsidir. Han çayı boyunca, Gangnam Bölgəsi, Seocho Bölgəsi və ətraf məhəllələrin yeni və zəngin bölgələri var.

Tarixi arxitektura

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Seulun bir çox tarixi və mədəni məqamı var. Qanqdonq Bölgəsindəki Amsa-donq Prehistorik Yerləşim Sahəsində neolit ​​qalıqları qazılmış və 1925-ci ildə bir daşqın nəticəsində təsadüfən aşkar edilmişdir.

Mədəniyyət

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Muzeylər

[redaktə | vikimətni redaktə et]
Koreya Müharibəsi Anıtı
Qyonqçonsa Paqodası, Koreya Milli Muzeyində

Seul, dörd milli və doqquz rəsmi bələdiyyə muzeyi də daxil olmaqla 115 muzeyə ev sahibliyi edir. Şəhərin milli muzeyləri arasında Koreya Milli Muzeyi təkcə Seulda deyil, bütün Cənubi Koreyadakı muzeylərin ən çox nümayəndəsidir. Muzey 1945-ci ildə qurulduğundan bu yana 220.000 əsərdən ibarət bir kolleksiya yaratmışdır. 2005-ci ilin oktyabr ayında muzey Yonqsan Ailə Parkında yeni bir binaya köçdü.

Milli Xalq Muzeyi, Conqno rayonundakı Qyonqbokqunq Sarayının ərazisində yerləşir və Koreya xalqının xalq tarixini göstərmək üçün tarixi əşyaların surətlərindən istifadə edir. Koreya Milli Saray Muzeyi də Qyonqbokqunq Sarayının ərazisində yerləşir. Nəhayət, əsas muzeyi Qvaçonda yerləşən Milli Müasir və Müasir İncəsənət Muzeyinin Seul şöbəsi 2013-cü ildə Soqyok-donqda açıldı.

Bukçon Hanok kəndi və Namsanqol Hanok kəndi, ziyarətçilərin ənənəvi Koreya mədəniyyətini yaşamalarına imkan verən Hanok Koreya ənənəvi evlərindən, parklarından və muzeylərindən ibarət köhnə yaşayış bölgələridir.

Seuldakı doqquz bələdiyyə muzeyindən biri olan Müharibə Anıtı, ziyarətçilərə Koreya Müharibəsi mövzuları da daxil olmaqla Koreyanın iştirak etdiyi müxtəlif müharibələr haqqında təhsil və emosional təcrübə təqdim edir. Sodemun Həbsxanası, Yapon işğalı zamanı tikilmiş və tarixi bir muzey olaraq istifadə edilən keçmiş həbsxanadır.

Seul İncəsənət Muzeyi və İlmen İncəsənət Muzeyi, qonşu hündür, müasir binalardan vizual olaraq bənzərsiz olan köhnə binanın görünüşünü qorudu. Birincisi, Seul Şəhər Şurası tərəfindən idarə olunur və Çoson sülaləsi kral sarayı olan Gyeonghuigung Sarayına bitişikdir. Samsung İncəsənət Muzeyi Leeum, Seulun ən böyük özəl muzeylərindən biri olaraq qəbul edilir. Dünyanın hər yerindən gələn bir çox Koreya film həvəskarı üçün, Koreya Film Arxivi, Digital Media City (DMC), Sanqam-donq-da yerləşən əsas mərkəzində Koreya Film Muzeyi və Cinematheque KOFA-nı idarə edir. Tteok & Kitchen Geyim Muzeyi və Kimçi Sahə Muzeyi Koreya mətbəx tarixi ilə bağlı məlumat verir.

Dini abidələr

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Həmçinin bax

[redaktə | vikimətni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 ArchINFORM (alm.). 1994.
  2. ↑ 행정구역(읍면동)별/5세별 주민등록인구(2011년~). Statistics Korea.
  3. ↑ 신행정수도의건설을위한특별조치법위헌확인. Constitutional Court of Korea. 13 September 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 October 2020.
  4. ↑ Before 1972, Seoul was the "de jure" capital of the Democratic People's Republic of Korea (North Korea) as stated in Article 103 Arxiv surəti 14 sentyabr 2016 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 14 sentyabr 2016 at the Wayback Machine of the 1948 constitution.
  5. ↑ "The World According to GaWC 2020". GaWC – Research Network. Globalization and World Cities. 24 August 2020 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 August 2020.
  6. ↑ Solutions, EIU digital. "Worldwide Cost of Living 2017 – The Economist Intelligence Unit". www.eiu.com. 10 October 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 October 2017.
  7. ↑ Sustainable Cities Index, 2015 Arxiv surəti 30 avqust 2016 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 30 avqust 2016 at the Wayback Machine. Arcadis.
  8. ↑ "Tech capitals of the world". The Age. Melbourne. 2009-06-15. 12 September 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-08-07.
  9. ↑ "Samsung Electronics". Fortune. 24 October 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 October 2014.
  10. ↑ Union of International Associations (UIA) International Meetings Statistics for the Year 2011 Arxiv surəti 3 iyul 2014 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 3 iyul 2014 at the Wayback Machine. Joel Fischer.
  11. ↑ "Lists: Republic of Korea". UNESCO. 25 December 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 December 2019.
  12. ↑ Kim, Dong Hoon (22 March 2017). Eclipsed Cinema: The Film Culture of Colonial Korea Arxivləşdirilib 2022-03-29 at the Wayback Machine. ISBN 9781474421829.
  13. ↑ "Yahoo holiday travel guide". Uk.holidaysguide.yahoo.com. Archived from the original on 7 January 2007.
  14. ↑ 서울특별시표기 首爾로…중국, 곧 정식 사용키로 :: 네이버 뉴스 (in Korean). News.naver.com. 23 October 2005. Archived from the original on 25 January 2016. Retrieved 10 February 2012.
  15. ↑ "'Seoul' morphs into Chinese 'Shouer'". China Daily. 20 January 2005. Archived from the original on 13 June 2017. Retrieved 10 February 2012.
  16. ↑ Characters, Good. "Chinese Naming Crisis Danger Opportunity Summer 2006 – Good Characters". goodcharacters.com. Archived from the original on 30 September 2018. Retrieved 18 November 2018.
  17. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 "Seoul". Encyclopædia Britannica. Archived from the original on 22 February 2014. Retrieved 7 February 2014.
  18. ↑ "Pungnap-toseong (Earthen Ramparts)". Seoul Metropolitan Government. Archived from the original on 22 February 2014. Retrieved 7 February 2014.
  19. ↑ Tennant (12 November 2012). History Of Korea Arxivləşdirilib 2020-10-10 at the Wayback Machine. ISBN 9781136166983. Archived from the original on 10 October 2020.
  20. ↑ "Seoul Statistics (Land Area)". Seoul Metropolitan Government. Archived from the original on 19 October 2013. Retrieved 24 March 2010.

Xarici keçidlər

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Şəklin

fotosu

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Seul&oldid=8178365"