Simpson (səhra)

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Simpson səhrası
Simpson Desert
Ümumi məlumatlar
Mütləq hündürlüyü 288 m
Sahəsi 143,000 km²
Yerləşməsi
24°34′ c. e. 137°25′ ş. u.
Ölkə  Avstraliya
Simpson səhrası xəritədə
Simpson səhrası
Simpson səhrası
Simpson səhrası (Avstraliya)
Simpson səhrası
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Simpson (ing. Simpson Desert) — Avstraliyanın mərkəzində yerləşən, Şimal Əraziləri, KvinslendCənubi Avstraliya ştatları ərazilərini əhatə edən qumlu səhra. Ərazisi 143 min. km² təşkil edir. Qərbdən Finke çayı, şimaldan Mak-Donnel silsiləsi və Plenti çayı, şərqdən Mulliqan və Dayamantina çayları, cənubdan Eyr gölü[1][2][3]

Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]

Səhra ilk dəfə Styort Çarlz tərəfindən 1845-ci ildə, digər hissəsi isə Qriffit Teylor tərəfindən 1926-cı ildə kəşf edilir. 1929-cu ildə geoloq Sesil Mediqan təyyarə ilə ərazini müşahidə etdikdən sonra Allen Simpsonun şərəfinə adlandırmışdır. Belə ehtimal vardır ki, səhranı ilk dəfə Mediqan 1939-cu ildə dəvə ilə keçmişdir. Ancaq 1936 ildə Edmund Albert Kolons səhraya ekspedisiya təşkil etmişdir.

1960—80-ci illərdə səhrada nəticəsiz neft axtarışları aparılmışdır. XX əsrin sonlarından etibarən səhraya turistlər cəlb edilir.

Təbiət[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ərazisində Dyunlər silsilə şəkildə uzanır. Cənub-qərbdə qumlu-gillicəli, Eyr gölü hövzəsində isə gilli suxurlara sahibdir. Dyunların hündürlüyü 20-37 metr təşkil edir. Bu dilsilələrin uzunluğu bəzi yerlərdə 160 km-dir. Kserofit kolluqlara sahibdir.

Simpson səhrası bir çox nadir səhra canlılarının son sığınacağıdır:

İqlim və coğrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yanvar ayının orta temperaturu 28—30 °С, iyul ayının isə — 12—15 °С təşkil edir. Şimalında yağıntının miqdarı 130 mm-dir. Səhradan Todd, Plenti, Heyl, Hey adlı krik çaylar axır.

Əhalinin böyük qismi Böyük Artezan hövzəsində yayılmışdır.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Twidale, C.R. "The Simpson Desert, central Australia". South African Geographic Journal. 65. 1980: 3–17.
  2. "Desert Parks of South Australia" (PDF). Department of Environment and Heritage, South Australia. 2008-07-29 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-10-23.
  3. "Simpson Desert". Britannica Encyclopedia Inc. 2015-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-10-23.