Sirab mineral suyu
Sirab mineral su yatağı — Naxçıvan MR-in Babək rayonu ərazisində, Naxçıvan şəhərindən 18 km şimal-şərqdə, Sirab kəndindən 3 km şimalda, dəniz səviyyəsindən 1100 metr hündürlükdə yerləşən, müalicəvi tərkibə malik mineral su yatağı.[1]
Tədqiqi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sirab (şirli su) yaxud Sərab (başsu) suyu qədim zamanlardan məşhur olmuş və mühüm müalicə vasitəsi kimi tanınmışdır. Yataqda kimyəvi tərkibinə görə fərqlənən üç tip su aşkar edilmişdir.
I tip – 9 və 12 nömrəli quyulardan Orta Eosenin alevrolitli, çatlı, gilli süxurlarından alınmışdır. Kimyəvi tərkibinə görə az minerallaşmış, karbon qazlı, hidrokarbonatlı, kaliumlu – natriumludur. Narzan (Kislovodsk) tipli sulara yaxındır.
Balneoloji tərkibi:
II tip – 8 nömrəli quyudan, 531 metr dərinlikdən alınmışdır. Kimyəvi tərkibinə görə karbon qazlı, orta dərəcədə minerallaşmış, hidrokarbonatlı, natriumludur. Borjomi (Gürcüstan) tipli sulara yaxındır.
Balneoloji tərkibi:
III tip – 10 nömrəli quyudan, 1075–1080 metr dərinlikdən alınmışdır. Kimyəvi tərkibinə görə karbon qazlı, mərgümüşlü, yüksək dərəcədə minerallaşmış, hidrokarbonatlı – xlorlu, natriumludur. Saxalindəki Sineqorsk və Culfadakı Darıdağ tipli sularla yaxındır.
Balneoloji tərkibi:
Sirab mineral su yatağının ehtiyatı 1966-cı ildə 1053 m³/gün təsdiq edilmişdir. Sudan mədə-bağırsaq, qaraciyər və s. xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunur.
Qaynağı və tərkibi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sirab bulağı Naxçıvan şəhərinin 14,6 km şimal-şərqində, Sirab kəndi ərazisində, hündür dağların qoynunda, Kəlbəağıl vadisində 250 metr dərinlikdən qaynayır.
Təbii mineral suyun əsas komponentləri və onların konsentrasiyası aşağıdakı kimidir:
| Mineral konsentrasiyası | ||
|---|---|---|
| Minerallar | Konsentrasiyası | |
| mq/L | ||
| Maqnezium | 37,9-56,9 | |
| Kalsium | 214-320 | |
| Natrium | 112-168 | |
| Kalium | 5,90-8,86 | |
| Sulfatlar | 146-218 | |
| Hidrokarbonat | 852-1278 | |
| Xloridlər | 23,3-35,0 | |
Nailiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sirab mineral suyu bir çox xarici ölkələrdə yüksək nailiyyətlər qazanıb. Belə ki, 2009-cu ildə Ukraynanın Kiyev şəhərində keçirilən "Qida məhsulları və içkilərin XII forumu"nda Qızıl medal, 2010-cu ildə Moskva şəhərində keçirilən XVII Beynəlxalq "PRODEKSPO 2010" sərgisində Gümüş medal, 2011-ci ildə Moskva şəhərində keçirilən XVIII Beynəlxalq "PRODEKSPO-2011" sərgisində Qızıl medal və 2011-ci ilin 1-4 noyabr tarixində Qazaxıstanın Alma-Ata şəhərində keçirilən XIV Beynəlxalq Mərkəzi Asiya "Yeyinti sənayesi" sərgisində Sirab mineral suyu Qızıl medala layiq görülmüşdür.
İxracat[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sirab suyu Azəbaycanla yanaşı Rusiya, İran, Qazaxıstan, Türkmənistan, Ukrayna və Avropa İttifaqı üzvlərindən Litva bazarına ixrac edilir.
- ↑ "Sirab mineral su yatağı". 2019-09-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-01-22.