Soça

Soça
Soça
Ölkə	İtaliya; Sloveniya;
Mənsəbi	Adriatik dənizi
Uzunluğu	138 km;
Su sərfi	140 m³/s
Hövzəsinin sahəsi	3.400 km²
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Soça (sloven. Soča, it. Isonzo) — Alp dağlarından qaynaqlanan və Adriatik dənizinə tökülən çay. ^[1]Çayın uzunluğu təxminən 138 kilometrdir və əsasən Sloveniya və İtaliya ərazisindən keçir. Soça çayı xüsusilə öz zümrüd rəngli, şəffaf suları və füsunkar mənzərələri ilə tanınır. Soça çayı ekoloji cəhətdən təmiz və qorunan çaylardan biridir.^[2] Onun ətrafında yerləşən Soça vadisi, yürüş, kanoe, raftinq və dağ velosipedi kimi fəaliyyətlər üçün populyar turizm məkanıdır. Çay həmçinin mavi alabalıq (Salmo marmoratus) kimi nadir balıq növləri ilə məşhurdur.^[3]

Soça çayının təbiət gözəlliyi bir çox sloven və italyan şair və yazıçılarının ilham mənbəyi olmuşdur. Məşhur sloven şairi Simon Gregorčič çaya həsr olunmuş "Soča" adlı elegiya formasında şeir yazmışdır.^[4] Sloveniya hökuməti Soça çayının təbiətinin qorunması məqsədilə çayın mənbəyindən müəyyən hissəsinə qədər ərazini Triqlav Milli Parkı çərçivəsində qoruma altına almışdır. Bu tədbirlər çayın ekosisteminin davamlılığını təmin etməyə yönəlmişdir.^[5]

Coğrafi xüsusiyyətləri

Soça çayı Sloveniyanın şimal-qərbində yerləşən Trenta vadisində, Yulian Alplarının 1100 metr hündürlüyündəki bulaqdan başlayır. ^[6]Oradan cənub-qərb istiqamətində axaraq Bovets, Kobarid, Tolmin və Nova Qoritsa şəhərlərindən keçir. Daha sonra çay İtaliya ərazisinə daxil olaraq Friuli-Venesiya-Culiya bölgəsindən axır və Adriatik dənizinə tökülür.^[7]

Tarixi əhəmiyyəti

Birinci Dünya müharibəsi dövründə Soça çayı (italyan mənbələrində Isonzo) ətrafında bir sıra döyüşlər — Soça döyüşləri (və ya Isonzo döyüşləri) baş vermişdir.^[8] 1915–1917-ci illər arasında İtaliya və Avstriya-Macarıstan imperiyası arasında bu bölgədə 12 əsas döyüş olmuşdur. ^[9]^[10]Bu döyüşlər Birinci Dünya müharibəsinin ən qanlı və strateji cəhətdən mühüm hadisələrindən sayılır.^[11]

İstinadlar

↑ Snoj, Marko. Etimološki slovar slovenskih zemljepisnih imen. Ljubljana: Modrijan. 2009. 386–387.
↑ Drainage Basin of the Mediterranean Sea (PDF) // Second Assessment of Transboundary Rivers, Lakes and Groundwaters. United Nations Economic Commission for Europe. August 2011. səh. 159. ISBN 978-92-1-117052-8.
↑ Strabo, Geography, Vol. V, Chapter 1
↑ Brečko Grubar, Valentina; Kovačič, Gregor. "Pokrajinskoekološka oznaka jadranskega povodja v Sloveniji s poudarkom na kakovosti vodnih virov" [Landscape Ecological Characterization of the Adriatic Sea Basin in Slovenia with an Emphasis on Water Resource Quality]. Annales. Series historia et sociologia (sloven). 20 (1). 2010: 153–168.
↑ Richard J.A. Talbert, redaktorBarrington Atlas of the Greek and Roman World: Map-By-Map Directory. I. Princeton, NJ and Oxford, UK: Princeton University Press. 2000. səh. 273. ISBN 0691049459.
↑ Snoj, Marko. Etimološki slovar slovenskih zemljepisnih imen. Ljubljana: Modrijan. 2009. 386–387.
↑ "Marble trout (Salmo marmoratus)". Balkan Trout Restoration Group. Archived from the original on May 14, 2008. İstifadə tarixi: 2009-05-29.
↑ Brockhaus' Konversations-Lexikon. 14th ed., Leipzig, Berlin and Vienna 1894; Vol. 9, p. 727.
↑ FirstWorldWar.Com The Battles of the Isonzo, 1915-17.
↑ See also John R. Schindler, Isonzo: The Forgotten Sacrifice of the Great War (2001). ISBN 978-0275972042.
↑ "Soca River Whitewater Rafting". 2013-09-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-29.

Xarici keçidlər

Vikianbarda Soça ilə əlaqəli mediafayllar var.

Condition of Soča at Log Čezsoški Arxivləşdirilib 2016-03-03 at the Wayback Machine and Solkan Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine - graphs, in the following order, of water level, flow and temperature data for the past 30 days (taken in Log Čezsoški and Solkan by Slovenian Environment Agency)
The Walks of Peace in the Soča Region Foundation. The Foundation preserves, restores and presents the historical and cultural heritage of the First World War in the area of the Isonzo Front for the study, tourist and educational purposes. (sloven.) (ing.) (it.) (alm.)
Galleries of Soca river in kayak Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine
Awarded "EDEN - European Destinations of Excellence" non traditional tourist destination 2008

[1] Snoj, Marko. Etimološki slovar slovenskih zemljepisnih imen. Ljubljana: Modrijan. 2009. 386–387.

[UNECE2011-2] Drainage Basin of the Mediterranean Sea (PDF) // Second Assessment of Transboundary Rivers, Lakes and Groundwaters. United Nations Economic Commission for Europe. August 2011. səh. 159. ISBN 978-92-1-117052-8.

[3] Strabo, Geography, Vol. V, Chapter 1

[4] Brečko Grubar, Valentina; Kovačič, Gregor. "Pokrajinskoekološka oznaka jadranskega povodja v Sloveniji s poudarkom na kakovosti vodnih virov" [Landscape Ecological Characterization of the Adriatic Sea Basin in Slovenia with an Emphasis on Water Resource Quality]. Annales. Series historia et sociologia (sloven). 20 (1). 2010: 153–168.

[5] Richard J.A. Talbert, redaktorBarrington Atlas of the Greek and Roman World: Map-By-Map Directory. I. Princeton, NJ and Oxford, UK: Princeton University Press. 2000. səh. 273. ISBN 0691049459.

[6] Snoj, Marko. Etimološki slovar slovenskih zemljepisnih imen. Ljubljana: Modrijan. 2009. 386–387.

[Balkan_Trout_Restoration_Group-7] "Marble trout (Salmo marmoratus)". Balkan Trout Restoration Group. Archived from the original on May 14, 2008. İstifadə tarixi: 2009-05-29.

[8] Brockhaus' Konversations-Lexikon. 14th ed., Leipzig, Berlin and Vienna 1894; Vol. 9, p. 727.

[9] FirstWorldWar.Com The Battles of the Isonzo, 1915-17.

[10] See also John R. Schindler, Isonzo: The Forgotten Sacrifice of the Great War (2001). ISBN 978-0275972042.

[11] "Soca River Whitewater Rafting". 2013-09-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-29.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Lüğətlər və ensiklopediyalar	Böyük katalan · Böyük norveç · Treccani
Normativ yoxlama	GND: 4331887-3 · LCCN: sh85068657 · NKC: ge280547 · VIAF: 241841162 · WorldCat VIAF: 241841162