Sovet Hərbi Hava Qüvvələri

Sovet Hərbi Hava Qüvvələri
Sovet Hərbi Hava Qüvvələri
Ölkə	SSRİ; Sovet Rusiyası[d];
Daxildir	SSRİ Silahlı Qüvvələri
Qərargah	Moskva;
Döyüşlər	İspaniya vətəndaş müharibəsi,; Xalxin-Qol döyüşü,; SSRİ–Finlandiya müharibəsi (1939–1940),; Koreya müharibəsi,; Zəiflətmə müharibəsi,; SSRİ–Əfqanıstan müharibəsi,; Çernobıl faciəsi,; Davam müharibəsi;
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Sovet Hərbi Hava Qüvvələri (Sovet Hava Qüvvələri, rusca: Военно-Воздушные Силы СССР - VVS SSSR) Sovet İttifaqının (SSRİ) silahlı qüvvələrinin mühüm bir hissəsi idi. 1918-ci ildə qurulan bu qüvvələr, İkinci Dünya Müharibəsində və Soyuq Müharibə dövründə Sovet ordusunun gücünü təmin edən əsas komponentlərdən biri oldu.

1991-ci ildə Sovet İttifaqının dağılmasından sonra Sovet Hərbi Hava Qüvvələrinin şəxsi heyəti və təyyarələri yeni müstəqil dövlətlər arasında bölüşdürüldü. Bu payda ən böyük pay personalın 60%-nə və təyyarələrin 40%-nə sahib olan Rusiyaya məxsus idi. Rusiya onlardan yeni Rusiya Hərbi Hava Qüvvələrini qurmaq üçün istifadə etdi.

Tarixi

Sovet Hərbi Hava Qüvvələri 1918-ci ildə Rusiya Vətəndaş Müharibəsi zamanı yaradıldı. 1920-1930-cu illərdə Sovet hökuməti bu sahədə əhəmiyyətli inkişaflar etdi və yeni döyüş təyyarələri istehsalına başladı. 1930-cu illərin sonlarında Sovet hava qüvvələri artıq müasir hərbi hava gücü kimi formalaşmışdı. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Sovet Hərbi Hava Qüvvələri Almaniya ilə döyüşlərdə həlledici rol oynadı. Xüsusilə, 1941-ci ildəki Barbarossa əməliyyatı zamanı Luftwaffe-yə qarşı ağır döyüşlər apardı. Müharibənin sonuna doğru Sovet hava qüvvələri daha güclü oldu və Berlinin ələ keçirilməsində mühüm rol oynadı.

Soyuq Müharibə dövründə Sovet Hərbi Hava Qüvvələri raket texnologiyası və strateji bombardmançı təyyarələr sahəsində böyük inkişaf əldə etdi. Bu dövrdə Tu-95, MiG-21, Su-27 kimi müasir təyyarələr istehsal edildi. Kosmik yarışda da Sovet hava qüvvələri mühüm rol oynayaraq, ilk kosmonavt Yuri Qaqarinin uçuşunu təmin etdi.

Komandirlər

Vershinin Konstantin Andreyeviç (Vershinin Konstantin Andreyeviç) (1946–1949, 1957–1969)
Jigarev Pavel Fedoroviç (Jigarev Pavel Fedoroviç) (1949-1957)
Kutahov Pavel Stepanoviç (Kutaxov Pavel Stepanoviç) (1969-1984)
Yefimov Aleksandr Nikolayeviç (Efimov Alexander Nikolaevich) (1984–1990)
Hava Baş Marşalı Yevgeni Şapoşnikov (Evgeni İvanoviç Şapoşnikov) (1990-1991)