Sutenyor
Sutenyor (fr. Souteneur, hərf. himayəçi) və ya oğraş,[1] həmçinin jarqonda paparoza (kişi) və ya mamaroza (qadın)[2] — fahişəliyi təşkil edən və fahişələrin fəaliyyətinə nəzarət edən, onların müdafiəsini təmin edən və bundan gəlir əldə edən şəxs.[3]
Sutenyor başqalarını fahişəliklə məşğul olmağa cəlb edir, reklam təşkil edir, təhlükəsizlik və qəyyumluq, rəqiblərdən, hüquq-mühafizə orqanlarından və aqressiv müştərilərdən müdafiəni təmin edir, münaqişələri həll edir və fahişəlik üçün otaqlar təqdim edir. Ehtimal olunur ki, sutenyorlar tez-tez nəzarəti altında olan fahişələrlə münasibət qururlar. Onlar adətən öz nəzarətlərindəki fahişələrin pullarını alır və onlara zorakılıq törədirlər.[4]
Hüquqi status
[redaktə | mənbəni redaktə et]Hal-hazırda bir çox ölkələrin qanunvericiliyi sui-istifadəni cinayət kimi təsnif edir.
Azərbaycanda
[redaktə | mənbəni redaktə et]Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsinin ictimai mənəviyyat əleyhinə olan cinayətlər bölməsindəki 243-cü "Fahişəyinə cəlb etmə" maddəsinə görə, "gəlir və ya digər fayda əldə etmək məqsədilə fahişəliyə cəlb etmə iki min beş yüz manatdan üç min beş yüz manatadək miqdarda cərimə və ya üç yüz iyirmi saatdan dörd yüz səksən saatadək ictimai işlər və ya bir ildən üç ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır". Həmçinin, eyni əməllər "şəxsin köməksiz vəziyyətindən, fiziki və ya psixi pozuntularından istifadə etməklə törədildikdə … mütəşəkkil dəstə tərəfindən törədildikdə üç ildən altı ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır".[5]
Azərbaycan DİN-nin İnsan Alverinə qarşı Mübarizə Baş İdarəsi tərəfindən 2013-cü ildə görülmüş işlərə dair məlumatda bildirilmişdir ki, həyata keçirilmiş əməliyyat-axtarış tədbirləri nəticəsində 238 cinayət faktı qeydə alınıb, onlardan 80-i insan alveri (17 cinayət işi üzrə), 4-ü məcburi əmək (4 cinayət işi üzrə), 73-ü fahişəliyə cəlb etmə, 68-i əxlaqsızlıq yuvaları saxlama, 3-ü yetkinlik yaşına çatmayanları fahişəliyə və ya əxlaqsız əməllərə cəlb etmə, 4-ü pornoqrafik materialları və ya əşyaları qanunsuz yayma, 6-sı isə seksual xarakterli hərəkətlərə məcbur etmə ilə bağlı olub. İnsan alveri cinayətləri törətdiklərinə görə 17 şəxs (14 qadın, 3 kişi) cinayət məsuliyyətinə cəlb edilib və insan alveri qurbanı olaraq 56 nəfər (41-i qadın, 15-i kişi) müəyyən edilib. Hesabat dövründə keçirilmiş əməliyyat-axtarış tədbirləri nəticəsində axtarışa elan olunmuş 17 insan alverçisindən 5-i tutularaq istintaq və məhkəmə orqanlarına təqdim edilib.[6]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "oğraş, Azərbaycanca-ingiliscə lüğət. Obastan - onlayn lüğətlər və ensiklopediyalar". Obastan - onlayn lüğətlər və ensiklopediyalar.
- ↑ ""Azərbaycanlı müğənnilərin çoxu "mamaroza" və "paparoza"dılar - Əməkdar artist". sfera.az.
- ↑ СУТЕНЕР // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.
- ↑ Чезаре Ломброзо. (25000 nüs.). АВАН — И. ISBN 5-87437-004-8 http://www.e-reading.club/book.php?book=34900 (#bare_url_missing_title).
- ↑ "AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ CİNAYƏT MƏCƏLLƏSİ". e-qanun.az. 2022-11-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-10-26.
- ↑ "Əxlaqsızlıqla bağlı hesabat". Oxu.az.