Takion

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Takion işıqdan sürətli olduğundan onu görmək olmur. Lakin o, keçdikdən sonra iki işıq:Biri müşahidəçiyə yaxınlaşan kürə, biri isə müşahidəçidən uzaqlaşan kürə görünür.

Takion (yunanca Ταχύς takhus, sürəyli mənasındadır) və ya Bradion - işıq sürətindən daha sürətlə hərəkət etdiyi iddia olunan hipotetik zərrəcik. Tam spinə malikdir, bosondur. Onun zamanın hər yerində olduğu iddia edilir. Həmçinin onun ən kiçik sürətinin işıq sürəti olduğu da, deyilir (v2/c2 = c2/c2 = 1). ilk dəfə S.Arnold tərəfindən iddia edilməsinə baxmayaraq, ondan əvvəl də, S.Corc və F.Gerald tərəfindən yazılmışdır. Bir çox fiziklər üçün takyon nəzəriyyəsi tutarlı deyil, çünki fotondan sürətli hissəciyin olmaması iddia edilir. Takionlar Albert Eynşteynin genel görellik qaydasındakı v.v/c.c ifadəsindki cismin sürəti işıq sürətini aşarsa nə olar sualının cavabıdırlar. Bu səbəbdən də takionların kütləsini kompleks ədədlə ifadə edirlər: mtakion = 2.i. Eyni zamanda v daim c-dən böyük olacağından takionun ən aşağı sürəti c olar. Ancaq tam c sürətində ola bilməzlər. Çünki v.v/c.c = c.c/c.c = 1olacağından bu ifadə alnaşılmaz olur. Bununla bərabər kütləsinin kvadratı neqativ (mənfi) olan istənilən hissəcik takion adlanır və modern fizikada mühüm rol oynamağa başlamışdır. Potensial teoremlər , işıqdan daha sürətli hissəciklərin Lourentz sabitinin qırılmasına daxil olanlara icazə verilir, yəni hissəciklərin sürəti üçün işıq sürəti sərhəd deyil. Beləcə həqiqi dünya üçün sərhəd olan işıq sürəti öz dəyərini qoroyur. Bundan çıxan nəticə isə takionların varlığının fizika və cəbr qanunlarına zidd olmadığını göstərir. Bunu takionların varlığına dəlil kimi göstərənlər vardır. Eyni (v) > (c) dəyərlərinin zaman nəzəriyyəsi içində yerinə yetririlməsi nəticəsində zaman qavramının takionlar üçün kütlə kimi tam mücərrəd olduğunu göstərir. Zamanın keçərli olmadığı içində zamanın oxu olan entropiyanın sözü gedə bilməz və bu səbəbdən takion kainatı həqiqi kainatın əksinə büzüşməzlər və çəkinin onlara təsir etmədiyi üçün genişlənər. Beləcə, başlanılan nöqtəyə geri qayıdan deyil sonu, ucu-bucağı olmayan takion kainatı mövcuddur. Həmçinin takionların enerjisi azaldıqca sürəti də azalar.