Tomahavk (raket)

Tomahavk
Ölkə	ABŞ
İstismar tarixçəsi
İstismara başlanması	1983
İstehsal tarixçəsi
İstehsalçı	General Dynamics, Raytheon Company, McDonnell Douglas
Xüsusiyyətləri
Ağırlığı	1.440 kq
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

"Tomahavk" (ing. Tomahawk — NATO kod adı SS-66 [’tɒmə‚hɔ:k] tələffüz: " Tomahawk "; eyniadlı Şimali Amerika hind döyüş baltasının adındandır) — sualtı, yerüstü və quruda istifadə üçün ABŞ çoxməqsədli, yüksək dəqiqlikli, uzaq mənzilli strateji və taktiki qanadlı raketlər ailəsi.

Çox aşağı hündürlüklərdə, ərazini təqib edərək uçur. ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin gəmiləri və sualtı qayıqları ilə xidmətdədir və 1983-cü ildə qəbul edildikdən sonra Birləşmiş Ştatların iştirak etdiyi bütün mühüm hərbi münaqişələrdə istifadə olunub. Raketin 2017-ci ildə təxmini dəyəri 1,9 milyon ABŞ dolları olub.

Tomahavk müxtəlif döyüş tapşırıqlarını həll etməyə qadir olan çox spektrli silahdır. Raket standart nüvə və ya adi döyüş başlığı əvəzinə çoxlu dağılmış hədəfləri (məsələn, aerodrom, avtomobil parkı və ya çadır düşərgəsindəki təyyarələr) məhv etmək üçün kaset sursatları daşıya bilər. O, həmçinin kəşfiyyat avadanlığı ilə təchiz oluna bilər və foto və videoçəkiliş üçün pilotsuz kəşfiyyat təyyarəsi kimi xidmət edə bilər və ya pilotsuz təyyarə ilə çatdırılmanın mümkün olmadığı və ya problemli olduğu (hava və iqlim şəraiti, düşmənin hava hücumundan müdafiəsi və s. Uçuş məsafəsi iki yolla artırılır: birincisi, uçuş yükünün kütləsini azaltmaqla, ikincisi, trayektoriyanın kruiz bölməsində raketin uçuş hündürlüyünü artırmaqla (düşmənin hava hücumundan müdafiə sistemlərinin aktiv müqaviməti zonasına daxil olmamışdan əvvəl).

Tarixi

İkinci Dünya Müharibəsindən sonra həm Sovet İttifaqı, həm də ABŞ müxtəlif dərəcədə müvəffəqiyyətlə qanadlı raketlərin yaradılması proqramlarını həyata keçirdilər. Bu zaman Polaris sualtı ballistik raketlərinin, Atlas və Titan quruda yerləşən qitələrarası ballistik raketlərin və Minuteman silosunda əsaslanan qitələrarası ballistik raketlərin tətbiqi ilə Birləşmiş Ştatlar yeni nəsil dəniz strateji raketlərinin inkişafını dayandırdı.

SSRİ-də göstərilən layihələr davam etdi və təsirli nəticələr əldə etdi (sovet analoqları Termit-M, Metel və Bazalt gəmi əleyhinə raketləri idi). Bu, öz növbəsində, 1972-ci ildə Sovet uğurlarından heyran olan ABŞ-ın öz qanadlı raketlərini hazırlamaq proqramlarını bərpa etməsinə səbəb oldu.

Eyni zamanda, elektronika və aerodinamika sahəsində elmi-texniki tərəqqinin nailiyyətləri sayəsində yeni amerikan qanadlı raketlərinin layihələri 1950-ci illərin sonu - 60-cı illərin əvvəllərindəki sələflərinə nisbətən ölçü və çəki baxımından əhəmiyyətli dərəcədə kiçik idi.