Tomas Alva Edison
| Tomas Edison | |
|---|---|
| Tomas Alva Edison | |
 | |
| Doğum tarixi | 11 fevral 1847[1][2][3][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 18 oktyabr 1931[4][1][2][…] (84 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | şəkərli diabet[3] |
| Dəfn yeri |
|
| Vətəndaşlığı | |
| Fəaliyyəti | lighting designer[d], mühəndis, ixtiraçı, riyaziyyatçı, sahibkar, ssenarist, biznesmen[d] |
| Fəaliyyət illəri | 1877-ci ildən |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.svg){kind=small}
Tomas Alva Edison (11 fevral 1847[1][2][3][…], Milan[d], Ohayo, ABŞ[3] – 18 oktyabr 1931[4][1][2][…], West Orange[d], Nyu Cersi, ABŞ[4][3]) — dünya şöhrətli amerikalı ixtiraçı və sahibkar.
Amerika Birləşmiş Ştatlarında onun adına 1098, xaricdə isə 3 min patent mövcuddur. O teleqrafı, telefonu, kino aparatını təkmilləşdirmiş, elektrik lampasının sənaye üsulu ilə istehsalını təşkil etmişdir. O həmçinin elektrovoz istehsalına başlamış, fonoqraf kəşf etmişdir. Onun təklifi ilə telefon danışığının əvvəlində "alo" deyilməyə başlanmışdır.
Həyatı[redaktə | əsas redaktə]
Tomas Edison orta məktəbdə cəmi 3 ay oxumuşdur. İlk 3 aylıq təlimdə ciddi irəliləyiş göstərə bilmədiyinə görə, müəlliməsi Toması "kütbeyin" adlandırmış və bundan sonra o, evdə anası tərəfindən təhsil almalı olmuşdu. Edison yazırdı: "Anam mənə o qədər inandı, o qədər əmin oldu ki, onun ümidlərini qırmamaq üçün nəsə etməli olduğumu anladım".
Tomas Alva Edison 1876-cı ildə Amerika Birləşmiş Ştatlarında tədqiqat xarakterli ilk laboratoriya açmışdır.
Dünyada sənaye və ictimai məqsədlər üçün işlədiləcək ilk elektrik stansiyası məhz Edisonun rəhbərliyi altında 1882-ci ildə qurulmuşdur.
Heç bir insan həyatında Edison qədər patent almamışdır.
85 yaşında axır saatlarında o öz həyat yoldaşına demişdi: "Əgər ölümdən sonra nəsə varsa, bu yaxşıdır. Yox yoxdursa, bu da yaxşıdır. Mən yaşadığım həyatda mümkün qədər yaxşı işlər görməyə çalışdım..."
Şəxsi keyfiyyətləri[redaktə | əsas redaktə]
Edison zəhmətkeşliyi və məqsədyönlülüyü ilə fərqlənirdi. Elektrik lampası üçün daxili xətti material axtararkən o, 6 min materialı sınaqdan keçirmişdir. Lampanın kömür zəncirinin xarakteristikasını tərtib edərkən o 45 saat laboratoriyada fasiləsiz işləmişdi. Ömrünün axır günlərinə qədər o gündə 15-16 saat işləyirdi.[5]
Nikola Tesla, məşhur Amerika ixtiraçısı onun haqqında deyirdi:
Əgər Edison ot tayasında iynə itirsəydi mütləq iynəni tapana qədər samanları tək-tək götürüb kənara qoyacaqdı[6]
Edisonun məşhur deyimləri[redaktə | əsas redaktə]
- Dahi – bir faiz ilham, 99 faiz isə alın təridir.
- Narahatçılıq — razı qalmamaqdır. Razı qalmamaq isə tərəqqinin birinci şərtidir. Mənə tam razı qalan adam göstərin və mən isbat edim ki, o uğursuz adamdır.
- Sivilizasiyanın birinci vəzifəsi insanı düşünməyi öyrətməkdir.
- Mən vegeterianam və içki içmirəm, ona görə də ağlımı işlətməyin yolunu tapıram.
- Mən məğlubiyyəti sevmirəm.
Tomas Edisonun İxtiraları[redaktə | əsas redaktə]
- Fonoqraf (1877)
- Müasir közərmə elektrik lampası (1879)
- Akkumulyator
- Telefona müasir görkəm vermişdir
- Elektriklə işləyən ilk qatarları o qurmuşdur.
Mənbə[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
- ↑ 1 2 3 4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 https://www.biography.com/people/thomas-edison-9284349
- ↑ 1 2 3 4 Цверава Г. К. Эдисон Томас Алва // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1978. — Т. 29 : Чаган — Экс-ле-Бен. — С. 566–567.
- ↑ Tomas Alva Edison
- ↑ Tomas Alva Edison, Məşhurların psixologiyası, Vladimor Qakov
