Triptofan

Triptofan
Ümumi
Kimyəvi formulu	C11H12N2O2
Molyar kütlə	204,23 q/mol
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	290−295 °S
Kimyəvi xassələri
Turşunun dissosasiya sabiti $pK_{a}$	9,39
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	73-22-3
PubChem	6305
ChEBI	16828
ChemSpider	6066

Triptofan (Trp, W) - zülalları təşkil edən 20 amin turşusundan biridir. Genetik kodu UGG-dir.

Xassələri

Qeyri-polyar, əsas , qlükogen və ketogenik amin turşusudur. Tərkibində indol halqası var. Indol halqası müxtəlif birləşmələrin quruluşuna daxil edilmişdir. Bunlar serotonin və melatonindir. Nikotin turşusu qaraciyərdə triptofanın məhv edilməsi ilə sintez olunur.

Triptofan və ya (2S) -2-amino-3- (1 H-indol-3-il) propan turşusu daha yaxşı qaynar suda həll olur. Soyuq etanolda pis həll olur, isti etanolda daha yaxşı həll olur. Xloroformda həll olmur.

Təbiətdə mövcudluğu

Triptofan əsas amin turşularından biri olsa da, insan orqanizmi tərəfindən sintez olunmayan amin turşularına aiddir. Buna görə bu amin turşusu bəslənmə yolu ilə bədənə qəbul edilməlidir. Bu protein müxtəlif qidalardan təmin edilə bilər. Məsələn; soya paxlası, inək südü, dəmirsiz düyü, noxud, qoz, qarğıdalı və bir çox digər qida maddələri. Triptofanın qidalarda miqdarı qidadan qidaya dəyişir. Yuxarıda göstərilən qidalarda, ən çox Triptofan amin turşusunu ehtiva edən qida soyadır.

Bu amin turşusu qidalarda sərbəst tapılmır. Qidaların tərkibindəki proteinlərin quruluşunda olur. Zülalların həzm edilməsi ilə sərbəst hala keçən Triptofan, orqanizm tərəfindən tələb olunan digər zülalların sintezi zamanı istifadə olunur.

Bir yetkin insanın bədənində hər kiloqrama triptofan üçün gündəlik tələbat təxminən 3,6 mq-dan 6 mq arasında dəyişir.

Mənbə

1. Wikipedia Triptofanın Almanca versiyonu 15.10.2015 sürümünden
2. R. Young, A. E. El-Khoury: Human amino acid requirements: A re-evalu