Tunberq şamı
| Tunberq şamı | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Tunberq şamı |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
| ||||||||||
Tunberq şamı (lat. Pinus thunbergii) — bitkilər aləminin i̇ynəyarpaqlılar şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin i̇ynəyarpaqlılar dəstəsinin şamkimilər fəsiləsinin şam ağacı cinsinə aid bitki növü. İsveçrə botaniki Karl Peter Thunberq tərəfindən təsvir olunmuşdur.
Arealı
[redaktə | vikimətni redaktə et]Yabanı halda Cənubi Koreyada və Yaponiyada bitir.
Botaniki xarakteristikası
[redaktə | vikimətni redaktə et]Hündürlüyü 18 m-ə çatan, tezböyüyən ağacdır. Bonsayın, landşaft yaşıllaşdırmasının yaradılması üçün ideal ağac hesab olunur. Digər şamlardan tumurcuqlarının açıq rəngli olmasına görə asanlıqla fərqlənir. Soyuğa davamlı hesab olunur. Toxumla çoxaldılır, ilk cücərtilər birinci il yavaş böyüyür, sonrakı dövrlərdə illik boy artımı hər il orta hesabla 50 sm-ə çatır. Yayın quraqlığındam və qış dövründə üzərinə yığılan qar qalığından Tunberq şamı zərər çəkmir. Budaqlarını budamaqla müxtəlif forma vermək olar. Duzlaşmış torpaqlara dözür, günəşli, kölgəli yerdə bitir.
Azərbaycanda yayılması
[redaktə | vikimətni redaktə et]Lənkəran rayonunda təbii halda təsadüf edilir. Abşeronun güclü küləklərinə və şor suyuna davamlıdır, yaşıllaşdırmada az miqdarda rast gəlinir.
Sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]Homotipik sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Pinus sylvestris Thunb.
- Pinus thunbergiana Franco
Heterotipik sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Pinus massoniana Siebold & Zucc.
- Pinus thunbergii f. multicaulis Uyeki
- Pinus thunbergii var. oculus-draconis Mayr
- Pinus thunbergii f. oculus-draconis (Mayr) Rehder
- Pinus thunbergii var. pendula Mayr