Uluru
Uluru (Ayers Rok) | |
---|---|
![]() | |
Ümumi məlumatlar | |
Mütləq hündürlüyü | 348 m |
Uzunluğu | 3,1 km |
Eni | 1,7 km |
Sahəsi | 9,4 (perimetrdə) |
Yaranma dövrü | 600 milyon il əvvəl |
Süxurları | qumdaşı |
Yerləşməsi | |
25°20′42″ c. e. 131°02′10″ ş. u. | |
Ölkə |
![]() |
|
|
![]() |
Uluru və ya Ayers-rok — Avstraliyanın çöl bölgəsində qumdaşından ibarət qaya formalaşması. Qayanın yerləşdiyi ərazidə Uluru-Kata Tyuta Milli Parkı yaradılmışdır.
Coğrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]
Uluru təxminən 2 km uzunluğunda və 1,7 km enindədir və ümumi sahəsi 9,4 kilometrdir. Zirvənin dəniz səviyyəsindən yüksəkliyi 862,5 m, ətraf düzənlikdən nisbi hündürlüyü isə 348 m-dir. Uluru, 1336 km² sahəsi olan Kata Tyuta milli parkı ilə əhatə olunmuşdur və UNESCO tərəfindənÜmumdünya İrsisiyahısına daxil edilib.
Geologiya[redaktə | mənbəni redaktə et]
Uluru qonşusu Kata Tyuta ilə birlikdə təxminən 600 milyon il əvvəl meydana gəlmişdir. Bu yoğrultunun bir qisimi depremlerlerin sonra təkrar səthə çıxmışdır. Uluru'nun arxa tərəfində, Avstraliya aborigenləri tərəfindən müqəddəs olaraq qəbul edilən su hövzələri var. Uluru, o zamandan bəri davamlı bir şəkildə havanın təsirinə məruz qalan, paslı qırmızı rəngdə qum daşından (qırmızı bir Mineral) meydana gəlmişdir. Rəngi, tərkibində çoxlu dəmir olmasından irəli gəlir.
İbadət yeri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Arxeoloqların fikrincə Uluru dağının ətrafında Avstraliya aborigeniləri hələ 10 min il əvvəl məskunlaşmışlar və yerli Anangu tayfası torpağı müqəddəs sayaraq dağa sitayiş edirdilər.
Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]
Uluru 1873-cü ildə Avropalı səyyah Uilyam Goss (William GOSS) tərəfindən "Ayers Rock" kimi (Cənubi Avstraliyanın o zamanki baş naziri Sir Henry Ayers adıyla) adlandırmış. Sonradan 20-ci əsrin 70-ci illərində Avstraliya aborigenilərin təkidi ilə Uluru adı qaytarılmışdır.