Valdivia zəlzələsi (1960)
[[Şəkil: |280px|alt=]] Zəlzələ nəticəsində dağılmış evlər | |
[[Şəkil:  Valdivia Zəlzələnin əhatə etdiyi ərazi | |
| Tarixi və vaxtı | 22 May 1960 |
|---|---|
| Maqnituda | 9.5 Mw |
| Hiposentrin dərinliyi | 33 km (22 mil) |
| Episentrin yeri | 38°14′06″S 73°02′49″W / 38.235°S 73.047°WKoordinatlar: 38°14′06″S 73°02′49″W / 38.235°S 73.047°W |
| Hiss olunduğu yerlər |
 Çili Argentina ABŞ Yaponiya Filippin |
| Sunami | Bəli |
| Xəsarət alanlar | 3000 nəfər ölüb,2000 nəfər yaralanıb,2.000.000 evsiz (bəzi mənbələrə görə 6000 nəfər ölü ) |
| İqtisadi zərər | $800 milyon ($ 3.19 milyard,6.38 milyard bəzi mənbələrə görə) |
| Afterşoklar | yerli vaxtla 06:32 və 14:55 (22 May) |
Zəlzələ[redaktə | əsas redaktə]
Yerli vaxtla saat 06:32 və 14:55 avterşokları büruzə verən dünyada və Cənubi Amerikada Böyük zəlzələ kimi tanınan Valdivia zəlzələsinin maqnitudası 9.5 Mw olmaqla yerli vaxtla 3:11:14 pm-də başladı və zəlzələnin nəticəsi olaraq Sakit Okeanda sunami təhlükəsi yarandı və saat 04:20 pm-də hündürlüyü 8 m (26 ft)-ə çatan dalğa Çili sahilini (Konkepkion və Çilo arasındakı ərazini) vurmağa başladı.İkinci dalğanın hündürlüyü isə 10 m (33 ft)-ə çatırdı.
Dağıntı və iqisadi zərər[redaktə | əsas redaktə]
Həmin tarixin məlumatları verilsədə dəqiq araşdırmalar bəzi faktları üzə çıxardır,beləki deyilən məlumatlara görə 3000 nəfər ölüb,2000 nəfər yaralanıb və 2.000.000 insan evsiz qalmışdır.Lakin bəzi araşdırılmış məlumatlarda isə ölənlərin sayının 6000-ə çatdığını üzə çıxardır. İqtisadi zərərin isə 400-800 milyon dollar deyilsədə,sonradan bu rəqəmin 3.19-6.38 milyard olduğu bildirildi.
Ümumilikdə zəlzələ və sunaminin yaratdığı dağıntı Çili ilə yanaşı Argentina,ABŞ,Yaponiya və Filippin kimi Sakit Okean ölkələrinədə külli miqdarda iqtisadi ziyan və dağıntı(tələfat) vurdu.
ABŞ Geoloji Xidmətin verdiyi məlumata görə zəlzələ nəticəsində:
- Çili - 3000 nəfər ölüb,2000 nəfər yaralanıb,2.000.000 evsiz.3.19 - 6.38 milyard dollar iqtisadi ziyan
- Filippin - 32 ölü
- ABŞ - 500.000 dollar iqtisadi ziyan (Havay adaları-75 milyon dollar iqtisadi ziyan)
- Yaponiya - 50 milyon dollar iqtisadi ziyan,138 ölü
