Valyuta cütü
Valyuta cütü (ing. Currency pair) — valyuta bazarında (Forex) bir valyutanın digərinə nisbətdə məzənnəsini göstərən maliyyə alətidir. Valyuta cütləri iki fərqli valyutadan ibarətdir və birinci valyutanın dəyəri ikinci valyuta ilə ifadə edilir. Bazar iştirakçılarının valyuta məzənnələrindən qazanc əldə etməsi və ya riskdən qorunması üçün istifadə olunur.[1]
Valyuta cütləri Forex bazarının əsasını təşkil edir.[2] Onlarla ticarət etmək üçün valyutaların iqtisadi və siyasi vəziyyətini, bazar şərtlərini və texniki analiz metodlarını yaxşı bilmək lazımdır. Valyuta cütlərinin seçimində məqsəd, risk səviyyəsi və ticarət strategiyası əsas rol oynayır.[3]
Quruluşu
[redaktə | vikimətni redaktə et]Valyuta cütləri iki komponentdən ibarətdir:
- Əsas valyuta (ing. Base Currency) — valyuta cütünün birinci hissəsini təşkil edir. Bu valyuta "baza" kimi qəbul olunur
- Kotirovka valyutası (ing. Quote Currency) — ikinci valyutadır və əsas valyutanın məzənnəsini göstərir.[4]
Məsələn, EUR/USD cütündə EUR (avro) əsas valyutadır, USD (ABŞ dolları) kotirovka valyutasıdır. Əgər EUR/USD = 1.20-dirsə, bu, 1 avronun 1.20 ABŞ dollarına bərabər olduğunu bildirir.[5]
Baza valyutası
[redaktə | vikimətni redaktə et]| Valyuta | ISO 4217 kodu |
Simvol və ya Abbrev.[7] |
Gündəlik həcmin nisbəti | Dəyişiklik (2019–2022) | |
|---|---|---|---|---|---|
| Aprel 2019 | Aprel 2022 | ||||
| ABŞ dolları | USD | $, US$ | 88.3% | 88.5% | ▲ 0.2pp |
| Avro | EUR | € | 32.3% | 30.5% | ▼ 1.8pp |
| Yapon yeni | JPY | ¥, 円 | 16.8% | 16.7% | ▼ 0.1pp |
| Sterlinq | GBP | £ | 12.8% | 12.9% | ▲ 0.1pp |
| Renminbi | CNY | ¥, 元 | 4.3% | 7.0% | ▲ 2.7pp |
| Avstraliya dolları | AUD | $, $A | 6.8% | 6.4% | ▼ 0.4pp |
| Kanada dolları | CAD | $, Can$ | 5.0% | 6.2% | ▲ 1.2pp |
| İsveçrə frankı | CHF | Fr., fr. | 4.9% | 5.2% | ▲ 0.3pp |
| Honkonq dolları | HKD | $, HK$, 元 | 3.5% | 2.6% | ▼ 0.9pp |
| Sinqapur dolları | SGD | $, S$ | 1.8% | 2.4% | ▲ 0.6pp |
| İsveç kronu | SEK | kr, Skr | 2.0% | 2.2% | ▲ 0.2pp |
| Cənubi Koreya vonu | KRW | ₩, 원 | 2.0% | 1.9% | ▼ 0.1pp |
| Norveç kronu | NOK | kr, Nkr | 1.8% | 1.7% | ▼ 0.1pp |
| Yeni Zelandiya dolları | NZD | $, $NZ | 2.1% | 1.7% | ▼ 0.4pp |
| Hindistan rupisi | INR | ₹ | 1.7% | 1.6% | ▼ 0.1pp |
| Meksika pesosu | MXN | $, Mex$ | 1.7% | 1.5% | ▼ 0.2pp |
| Yeni Tayvan dolları | TWD | $, NT$, 圓 | 0.9% | 1.1% | ▲ 0.2pp |
| Cənubi Afrika randı | ZAR | R | 1.1% | 1.0% | ▼ 0.1pp |
| Braziliya realı | BRL | R$ | 1.1% | 0.9% | ▼ 0.2pp |
| Danimarka kronu | DKK | kr., DKr | 0.6% | 0.7% | ▲ 0.1pp |
| Polşa zlotı | PLN | zł, Zl | 0.6% | 0.7% | ▲ 0.1pp |
| Tailand batı | THB | ฿, B | 0.5% | 0.4% | ▼ 0.1pp |
| Yeni İsrail şekeli | ILS | ₪, NIS | 0.3% | 0.4% | ▲ 0.1pp |
| İndoneziya rupiyası | IDR | Rp | 0.4% | 0.4% | ▬ |
| Çex kronu | CZK | Kč, CZK | 0.4% | 0.4% | ▬ |
| BƏƏ dirhəmi | AED | د.إ, Dh(s) | 0.2% | 0.4% | ▲ 0.2pp |
| Türk lirəsi | TRY | ₺, TL | 1.1% | 0.4% | ▼ 0.7pp |
| Macarıstan forinti | HUF | Ft | 0.4% | 0.3% | ▼ 0.1pp |
| Çili pesosu | CLP | $, Ch$ | 0.3% | 0.3% | ▬ |
| Səudiyyə riyalı | SAR | ﷼, SRl(s) | 0.2% | 0.2% | ▬ |
| Filippin pesosu | PHP | ₱ | 0.3% | 0.2% | ▼ 0.1pp |
| Malayziya rinqiti | MYR | RM | 0.2% | 0.2% | ▬ |
| Kolumbiya pesosu | COP | $, Col$ | 0.2% | 0.2% | ▬ |
| Rusiya rublu | RUB | ₽, руб | 1.1% | 0.2% | ▼ 0.9pp |
| Rumıniya leyi | RON | —, leu | 0.1% | 0.1% | ▬ |
| Nuevo sol | PEN | S/. | 0.1% | 0.1% | ▬ |
| Bəhreyn dinarı | BHD | .د.ب, BD | 0.0% | 0.0% | ▬ |
| Bolqarıstan levi | BGN | лв., lv., lev | 0.0% | 0.0% | ▬ |
| Argentina pesosu | ARS | $, Arg$ | 0.1% | 0.0% | ▼ 0.1pp |
| Digər valyutalar | 1.8% | 2.3% | ▲ 0.5pp | ||
| Cəmi: | 200.0% | 200.0% | |||
Xüsusiyyətləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]Əsas valyuta cütləri daha likviddir, çünki onlara olan tələb yüksəkdir.[8] Eqzotik valyuta cütləri daha dəyişkəndir, bu da potensial qazanc və riskləri artırır. Valyuta bazarı 24/5 fəaliyyətdədir və fərqli vaxt zonalarında aktiv olur.[9]
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ Western Union How to Read Currency Exchange Rates Arxiv surəti 12 dekabr 2013 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 12 dekabr 2013 at the Wayback Machine
- ↑ Abdulla, Mouhamed. Understanding Pip Movement in FOREX Trading (PDF) (Hesabat). March 2014. 31 March 2020 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 April 2017.
- ↑ "Interpreting a currency pair". fxaccumulator. PrimePair. 3 September 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 September 2019.
- ↑ "Modern currency exchange rates". mconvert. 19 April 2018. 20 April 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 April 2018.
- ↑ Heath, Alex; Upper, Christian; Gallardo, Paola; Mesny, Philippe; Mallo, Carlos, Triennial Central Bank Survey of Foreign Exchange and Derivatives Market Activity in 2007, Bank for International Settlements, December 2007, səh. 10, ISBN 978-92-9197-750-5, 17 August 2009 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 6 October 2009
- ↑ Triennial Central Bank Survey Foreign exchange turnover in April 2022 (PDF) (Hesabat). Bank for International Settlements. 27 October 2022. səh. 12. 2022-10-27 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
- ↑ Currency Units // Editorial Style Guide (PDF). World Bank Publications. səh. 134–139.
- ↑ "18 SECRET Forex Currency pair Nicknames (2023)". 2024-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-02.
- ↑ Financial Times. "Traders forex chatroom banter". Financial Times. 12 November 2014. 18 February 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 September 2019.