Vanessa cardui
| Vanessa cardui | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Vanessa cardui |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Vanessa cardui — Nimfalidlər fəsiləsinə aid kəpənək növü.
Ümumi məlumat
[redaktə | vikimətni redaktə et]Vanessa cardui dünyanın ən geniş yayılmış kəpənəklərindən biri hesab edilir və bütün qitələrdə (Antarktida istisna olmaqla) müşahidə olunur. Xüsusilə uzun məsafəli miqrasiya qabiliyyəti və gözəl narıncı-qəhvəyi qanad naxışları ilə tanınır.[2]
Vanessa carduinin qanad genişliyi 50-60 mm arasında dəyişir. Qanadları parlaq narıncı, qəhvəyi və qara rənglərin qarışığından ibarətdir. Ön qanadlarında qara fonda ağ ləkələr, arxa qanadlarında isə dalğavari qəhvəyi naxışlar olur.[3]
Vanessa cardui dünyanın Afrika, Asiya, Avropa, Şimali Amerika və Cənubi Amerika, Avstraliya və hətta bəzi okean adalarında rast gəlinir. Səhra, çəmənliklər, meşələr, bağlar və şəhər parkları kimi müxtəlif yaşayış mühitlərində yaşaya bilir.[4][5][6]
Bu kəpənək uzun məsafələrə miqrasiya edə bilən nadir növlərdən biridir. Hər il Avropadan Afrikaya, Şimali Amerikadan isə Meksikaya və Cənubi Amerikaya doğru köç edirlər. Onların qanadlarının rəngi yırtıcılardan qorunmaq üçün kamuflyaj effekti yaradır.
Ekologiyası
[redaktə | vikimətni redaktə et]Vanessa cardui əsasən çiçəklərin nektarı, çürümüş meyvələr və ağac şirəsi ilə qidalanır. Onların sevimli nektar mənbələri arasında boyaqçiçəyi (Centaurea), lavanda, zanbaq, yonca və südotu var. Sürfələri isə gicitkən, südqalxan və günəbaxan bitkilərinin yarpaqları ilə qidalanır.
Dişi kəpənəklər yumurtalarını bitkilərin üzərinə tək-tək qoyurlar. Yumurtalar 5-7 gün sonra açılır. Sürfələr tüklü və tikanlı qara bədənə malik olur və 20-25 gün ərzində inkişaf edirlər. Yetkinləşən sürfələr pup halına keçir və 2 həftə ərzində tam böyüyərək kəpənəyə çevrilir. İqlimə bağlı olaraq, kəpənəklər ilin iki və ya üç nəslini verə bilər.
Bu kəpənəklərin əsas düşmənləri quşlar, hörümçəklər və parazit həşəratlardır. Həmçinin iqlim dəyişikliyi və kənd təsərrüfatı pestisidləri onların populyasiyasına təsir göstərə bilər.[7]
Qalereya
[redaktə | vikimətni redaktə et]-
Arxa tərəfi
-
Üz tərəfi
-
Yumurtası
-
Tırtılı
-
Pupu
-
Pupu
-
Vanessa cardui
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- ↑ "Vanessa cardui". IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ Bingham, Charles Thomas. Fauna of British India. Butterflies Vol. 1. 1905. 365–366.
- ↑ Varshney, R.K.; Smetacek, Peter. A Synoptic Catalogue of the Butterflies of India. New Delhi: Butterfly Research Centre, Bhimtal & Indinov Publishing. 2015. 219. doi:10.13140/RG.2.1.3966.2164. ISBN 978-81-929826-4-9.
- ↑ Savela, Markku. "Vanessa cardui (Linnaeus, 1758)". Lepidoptera and Some Other Life Forms. İstifadə tarixi: 3 iyul 2018.
- ↑ "Painted Lady". A-Z of Butterflies. Butterfly Conservation. 22 oktyabr 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2012.
- ↑ Robinson, Gaden S.; Ackery, Phillip R.; Kitching, Ian; Beccaloni, George W.; Hernández, Luis M. "Vanessa cardui". HOSTS - A Database of the World's Lepidopteran Hostplants. The Natural History Museum. 2023. doi:10.5519/havt50xw. İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2012.
Ədəbiyyat
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Opler, Paul A.; Wright, Amy Bartlett. A Field Guide to Western Butterflies. Peterson Field Guides. Boston: Holt McDougal. 1999. ISBN 978-0-547-35114-8.
- Chapman, Jason W.; Nesbit, Rebecca L.; Burgin, Laura E.; Reynolds, Don R.; Smith, Alan D.; Middleton, Douglas R.; Hill, Jane K. "Flight Orientation Behaviors Promote Optimal Migration Trajectories in High-Flying Insects". Science. 327 (5966). 2010: 682–5. Bibcode:2010Sci...327..682C. doi:10.1126/science.1182990. PMID 20133570.
- Nesbit, R.L.; Hill, J.K.; Woiwod, I.P.; Sivell, D.; Bensusan, K.J.; Chapman, J.W. "Seasonally adaptive migratory headings mediated by a sun compass in the painted lady butterfly, Vanessa cardui". Animal Behaviour. 78 (5). 2009: 1119–25. doi:10.1016/j.anbehav.2009.07.039.
- Bolotov I.N. 2012. The Fauna and Ecology of Butterflies (Lepidoptera, Rhopalocera) of the Kanin Peninsula and Kolguev Island. - Entomological Review 92(3): 296–304. DOI:10.1134/S0013873812030062
- Bolotov I.N. 2004. Long-Term Changes in the Fauna of Diurnal Lepidopterans (Lepidoptera, Diurna) in the Northern Taiga Subzone of the Western Russian Plain. Russian Journal of Ecology 35(2): 117–123. DOI:10.1023/B:RUSE.0000018937.44836.c6
Xarici keçidlər
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Painted Lady Butterfly Vanessa cardui: large format reference quality photographs
- On the fly - research into butterfly migration proves rewarding
- HD video of Vanessa butterflies
- Observations of Vanessa cardui in the Libyan Desert (Eastern Sahara)
- http://faune-flore-languedocienne.alwaysdata.net/garrigue/Papillons_garrigue_Nymphalinae.html#Cynthia_Vanessa_cardui_